5.000 extra banen in grootmetaal bij minder lange werktijden

Dat blijkt uit het Werktijdenonderzoek FNV Metaal Metalektro 2015. Andere belangrijke uitkomsten zijn dat er in de sector zeer flexibele werktijden zijn en dat werknemers meer zeggenschap over hun eigen werktijden willen. Dit onderzoek werd even voor aanvang van de tweede ronde van de onderhandelingen over een nieuwe Cao Metalektro (grootmetaal) gepresenteerd.

Meer zeggenschap

In de maand maart heeft FNV Metaal in samenwerking met het onderzoeksbureau Gfk onderzoek gedaan naar de praktijk en de ervaringen met werktijden in de Metalektro (grootmetaal). Dit is een belangrijk thema in de lopende onderhandelingen over de nieuwe cao Metalektro. Naast reguliere werktijden gaat het dan vooral ook over: overwerk, werken op zaterdag, pauzes, dienstroosters of bijvoorbeeld het opnemen van ADV dagen.

FNV Metaal bestuurder en cao-onderhandelaar Jos Brocken: ‘Het is duidelijk dat de uitkomsten van dit Werktijdenonderzoek goed aansluiten bij de door ons geformuleerde FNV Metaal Vernieuwingsagenda. Werknemers in de Metalektro willen meer zeggenschap over hun werktijden. Om werk en zorg goed te combineren en beter te kunnen herstellen van veel voorkomende zware arbeid. Zo bevorder je ook duurzame inzetbaarheid van werknemers. Bovendien bieden beter gestructureerde werktijden en ook minder overwerken mogelijkheden voor het scheppen van bijna 5.000 extra banen. Goed voor instromende jongeren en ook voor ouderen.’

De belangrijkste uitkomsten van FNV Metaal Werktijdenonderzoek Metalektro 2015:

• 12,5 % van de werknemers maakt werkdagen van 9,5 uur of meer. Dat zijn bijna 20.000 werknemers. 60% van de werknemers werkt structureel of zeer regelmatig over. Zonder dit structurele of extreme overwerk zouden er 5.000 extra banen kunnen ontstaan. Hierdoor zouden vooral veel jongeren met een vaste baan kunnen instromen. En zou de overbelasting van de huidige werknemers verminderen.
• Voor een flink aantal werknemers geldt dat zij in het weekend overwerken. Dit heeft een grote negatieve invloed op hun sociale leven.
• Meer dan de helft van de werknemers heeft geen dienstrooster en voor een flink deel geldt dat de werktijden pas op korte termijn duidelijk worden.
• In zo’n 60% van de gevallen worden de ADV dagen collectief vastgesteld rondom een aantal feestdagen en vakanties. Het plannen van ADV dagen rond feestdagen is veelal naar tevredenheid van werknemers. Maar tegelijkertijd moet wel opgepast worden voor het structureel inzetten van ADV dagen om leegloopuren/-momenten af te vullen. Het oorspronkelijke doel van het creëren van werkgelegenheid dreigt daardoor uit beeld te raken.
• Zorgelijk is het grote aantal werknemers dat tijdens de pauze stand by is. Hierdoor moeten werknemers continu doorwerken, zonder rust.
• Er is een grote diversiteit aan systemen van urenbanken. Slechts in 1/3e van de gevallen gaat dit in goed overleg met werknemers.
• Een belangrijk deel van de werknemers heeft weinig invloed of zeggenschap op het ontstaan van plus- en minuren of de opname daarvan.
• Niet iedereen is blij met het werken in ploegendiensten. Meer dan de helft van de werknemers zou een andere oplossing willen. Met een betere balans tussen werk en privé en met meer kans op herstel.
• Een belangrijke minderheid klaagt over de kwaliteit van de werktijden bij consignatie. Consignatie heeft grote gevolgen voor het sociale leven. Als je geconsigneerd ben, beperkt dat je speelruimte om afspraken te maken of ergens naar toe te gaan. En als je opgeroepen wordt, moet je onmiddellijk aan het werk en word je hersteltijd onderbroken.
• De meeste werknemers willen korter werken per week of een vierdaagse werkweek.

Het Werktijdenonderzoek is verricht door FNV Metaal in samenwerking met GfK. In totaal hebben ruim 4.000 mensen de enquête ingevuld. Het grootste gedeelte bestaat uit leden van de FNV; ruim 600 invullers zijn geen lid.