Oss
30 mei. 2012
3 minuten
Door slim om te gaan met de kantbank en met verbindingen kan er flink bespaard worden in constructies met buis en plaat. Dat bewezen Jorg Blankers en Frans Hutten tijdens een bijeenkomst bij Heurkens & Van Veluw, georganiseerd door de Federatie Metaalplaat (FDP).
‘Kortere doorlooptijden en kostenbesparingen kunnen worden gerealiseerd‘, vertelt Frederik Lodeizen van organisator FDP. ‘Door de mogelijkheden die moderne lasersnijmachines en buislasers bieden, kunnen constructeurs steeds effectiever en flexibeler construeren’, weet Lodeizen. Er kwamen ongeveer veertig mensen naar de bijeenkomst in Oss.
Sinds 1988 houdt Heurkens & van Veluw zich bezig met plaat- en buisconstructies. Het machinepark bestaat uit één buislaser, drie vlakbedlasers, tien kantbanken, waarvan één gerobotiseerd, tientallen lasmachines en drie lasrobots, een grote wals en een breedbandslijpmachine voor het kantenbreken van scherpe plaatranden. ‘Onze doelstelling is om steeds kleinere series te kunnen maken, waarbij kostprijsverlaging en kwaliteit een belangrijke rol spelen’, vertelt Jorg Blankers, commercieel directeur bij Heurkens & van Veluw.
Doorlooptijden
Frans Hutten van Stodt liet later zien dat door slim te construeren de doorlooptijden aanzienlijk kunnen worden verlaagd. Zo maakte Stodt een redesign voor een machineframe, waardoor de bouwtijd halveerde van 90 naar 45 uur. De laser speelt daarin een grote rol, zowel bij plaat als bij buis. Blankers maakte de volgende kanttekening: ‘Het lasergericht ontwerpen van buis staat nog in de kinderschoenen. Met buis staan we nu waar we tien jaar geleden stonden met plaatmateriaal. Er is nog een lange weg te gaan.’
Pen-gat verbindingen
‘Vaak worden we geconfronteerd met (te) moeilijke plaatwerkoplossingen. Dat betekent vaak ook hogere kosten’, vertelt Blankers. De constructeur zou in het verbeterproces een grote(re) rol moeten spelen. Maar zoals bleek tijdens de workshop, is dat een deel van de botteleneck. De gemiddelde constructeur wijkt namelijk niet graag af van de gebaande paden. De constructeur moet dus vroegtijdig in het ontwerpproces worden betrokken. Dan kun je namelijk komen tot slimme oplossingen in plaatwerk, zo bleek uit de workshop.
Het streven is om zo weinig mogelijk losse onderdelen te hebben. Hierdoor neemt de foutkans aanzienlijk af. De constructeurs ontwerpen zoveel mogelijk uit één stuk plaat. Bij meerdere onderdelen worden deze via een pen-gat verbinding aan elkaar gekoppeld, waarna het voor de lasser een stuk eenvoudiger wordt de delen aan elkaar te lassen. ‘Die hoeft niet meer te meten’, vertelt Hutten later op de dag. ‘In een lasafdeling geldt dan ook het spreekwoord ‘Meten is tijdverlies’. Als ik in de werkplaats een lasser zie lopen met een rolmaat, is er iets misgegaan in het ontwerp’, aldus Hutten.
Maandagochtend
Blankers: ‘Door deze manier van werken kun je met het assembleren en lassen niet meer zo veel verkeerd doen, ook niet op maandagochtend. Dus ook bijna geen afkeur meer van producten. De doorlooptijd wordt een stuk korter. Nog een voordeel is dat de reproduceerbaarheid wordt vergroot, waardoor je betere producten krijgt.’
Hutten liet dit aan de hand van een voorbeeld zien. Een product dat uit twee onderdelen bestaat waarvan het ene deel in het ander deel moet kunnen schuiven. Het liet een voorbeeld zien van twee onderdelen die gemaakt zijn door verschillende operators op dezelfde machine en twee onderdelen gemaakt door twee operators op twee verschillende machines. En inderdaad; de beide delen van de twee producten schuiven onberispelijk in elkaar. Ook als je de verschillende delen onderling uitwisselt.
Buis en koker
Het lasergericht ontwerpen van buis en koker staat nog in de kinderschoenen, maar de voordelen zijn evident. ‘Het werkt sneller en nauwkeuriger dan zagen’, weet Blankers. Ook hier spelen alternatieve verbindingstechnieken een grote rol, nog meer dan bij plaatmateriaal. Blankers gaf een aantal voordelen van slim construeren, zoals de pen-gat verbinding, maar hij noemde ook andere verbindingstypen, zoals bajonetsluiting, inhaakverbinding, klikverbinding, verbindingen waar verder niet meer aan gelast hoeft te worden, hoekverbindingen met borgpen, hoekverbindingen met ronde- en zwaluwstaartpositionering, boogverbindingen en T-verbindingen. Een bekend probleem bij het lassen van kokers is het kromtreken vanwege de hoge warmte-inbreng. Ook hier hebben de constructeurs van Heurkens & Van Veluw echter oplossingen voor bedacht.
Snijgruis
Aandachtspunten bij het snijden van buis en koker is het snijgruis en braamvorming. Ook moet er gewaakt worden voor doorsnijden van de buiswand en de vorming van slak en spetters. Tot slot wijst Blankers op de warmte-inbreng, waardoor gevaar ontstaat voor kromtrekken en oppervlaktevervorming en blauwverkleuring bij rvs wat weer extra tijd kost om te herstellen.