De tachtig meter lange tunnelboormachine (TBM) voor de bouw van de Sluiskiltunnel is gereed en vorige week in het Duitse Schwanau officieel afgenomen. De boormachine, die door de firma Herrenknecht is gebouwd, wordt deze week gedemonteerd en per schip overgebracht naar Nederland. Het laatste stukje transport van de TBM naar de bouwplaats gaat over de weg.
De tunnelboormachine is helemaal op maat gemaakt door Herrenknecht op basis van geologisch onderzoek. Het snijrad is perfect afgestemd op de aardlagen in de grond onder het kanaal. Verwacht wordt dat de TBM medio november in Nederland aankomt. Dan wordt gestart met de montage van de machine op de bouwplaats. Bouwcombinatie BAM-TBI verwacht dat dit proces circa twee maanden in beslag neemt, waarna medio januari 2013 wordt gestart met het boorproces.
Verkeersknelpunt
De brug bij Sluiskil over het Kanaal van Gent naar Terneuzen is een knelpunt voor het wegverkeer. De brug staat gemiddeld 23 keer per dag open voor de scheepvaart. Dit zorgt voor lange wachttijden. Een oplossing is nabij: de Sluiskiltunnel. Deze wordt geboord met een speciale TBM. Die bestaat uit een boorkop en twee volgwagens, die samen zo’n 80 meter lang zijn. De machine start vanuit een startschacht.
Betonnen tunnelwand
De boormachine is een cilinder. Aan de voorkant bevindt zich het snijrad dat de grond laagje voor laagje afschaaft. Aan de achterzijde plaatst de machine zelf de betonnen tunnelwand. De wand wordt gemaakt met zeven elementen en een sluitsteen die een ring vormen. De ring heeft een diameter van ongeveer 10,5 meter en een lengte van 2 meter. Op de TBM zit een beweegbare robotarm. Die pakt de segmenten op van de volgwagen en zet ze op hun plaats.
Als de tunnelring klaar is, kan de machine zich daartegen afzetten en weer verder gaan met boren, 24 uur per dag, zeven dagen per week. Honderd man gespecialiseerd boorpersoneel zal gedurende het boorproces werkzaam zijn op het project.
Steunvloeistof
Tijdens het boren ontstaat aan de voorkant een muur van grond. Zonder ondersteuning kan deze instorten en loopt de tunnelboormachine vast. Om dit te voorkomen wordt de ruimte tussen en achter de spaken van het graafwiel gevuld met een steunvloeistof: een mengsel van water en bentoniet. Als het mengsel beweegt, is het dun en vloeibaar. Maar in rust verandert het in een soort dikke gel en geeft het tegenwicht om instorten te voorkomen. Achter het graafwiel komt de grond weer in beweging en wordt het vloeibaar. Het wordt dan via buizen weggepompt. In een scheidingsinstallatie wordt de bentoniet gefiltreerd om nogmaals te gebruiken. Ook de grond wordt gefiltreerd voor hergebruik binnen het project.
Twee geboorde buizen
De Sluiskiltunnel krijgt twee geboorde buizen van elk 1.145 meter lengte. Elke buis heeft twee rijstroken. De lengte van de totale tunnel, dus inclusief toeritten, wordt 1.330 meter, het diepste deel ligt ruim 33 meter beneden NAP. De diameter van de buizen bedraagt aan de buitenzijde circa 11 meter. De tunnel krijgt een hellingspercentage van maximaal 4,5 procent.
BAM-TBI
De BV Kanaalkruising Sluiskil (BV KKS) is verantwoordelijk voor de planning, het budget en is opdrachtgever voor de bouwcombinatie BAM-TBI. Combinatie BAM-TBI wordt gevormd door vier werkmaatschappijen die deel uitmaken van de twee Nederlandse aannemers. Volgens de planning van de aannemer zal het gehele project in de zomer van 2015 worden opgeleverd.