Wordt het metaal? Of kunststof omdat dit lichter van gewicht is, dus goed voor de CO2 reductie? Dit najaar vinden in Duitsland zowel voor de metaalverwerkende (EMO) als kunststofindustrie (K) wereldbeurzen plaats. En beide halen de luchtvaartindustrie als groeimarkt aan. Kunnen we noch om metaal noch om kunststof heen?
Plastics moves the world! Met die slogan heeft de K 2013, ‘s werelds grootste kunststofbeurs, zich gepresenteerd aan de vakpers uit de hele wereld. Tot 15 procent van een doorsnee auto wordt tegenwoordig al van kunststof gemaakt, aldus Josef Ertl, voorzitter van de Duitse kunststoffederatie WVK. Nu composieten doorbreken in de luchtvaartindustrie, neemt ook daar het aandeel fors toe.
De Airbus A380 bestaat al voor een kwart uit composieten, de A350 zal voor de helft uit dit materiaal bestaan. Volgens Ertl wijzen alle cijfers erop dat het gebruik van kunststoffen nu pas goed op gang komt. De Duitse federatie rekent op een wereldwijd gebruik van 228 miljoen ton dit jaar. Hoewel in Duitsland momenteel 99 procent van alle kunststoffen wordt gerecupereerd, ligt hier volgens Josef Ertl nog een uitdaging, want in de meeste andere landen is dit nog veel minder.
Meer composieten, meer verspanen
Toevallig in dezelfde week presenteerde ook de EMO zich, ‘s werelds grootste vakbeurs voor de werktuigmachine-industrie waarvoor zich begin juli al zo’n 2030 exposanten hebben aangemeld. Professor Berend Denkena (foto) van de Leibniz-universiteit van Hannover ziet als een van de uitdagingen het verhogen van de efficiency. Airbus heeft aangekondigd de productie van de 300 serie op te voeren naar 480 vliegtuigen per jaar. ‘Dat betekent ondanks de toename van het aandeel composieten, dat er enorm veel titaan verspaand moet worden.’ Vele tonnen.
Per vliegtuig heb je bijvoorbeeld als 100.000 stingerelementen (verbindingsstuk) nodig die gefreesd worden. Het freesproces moet geoptimaliseerd worden, niet alleen om aan de vraag te kunnen voldoen, ook om minder energie te verbruiken. Beide gaan heel goed samen. Optimalisering van de freesbanen is daar één methode voor, aldus Denkena. Hij liet een voorbeeld liet zien van een vijfassige freesbewerking die dankzij een energie-effiente CAM-programmering tot wel 79 procent minder asbewegingen nodig had. Daardoor nam de productietijd af van 20 naar 11 uur.
Intelligentere productie
Behalve dat zowel de kunststoffenindustrie als de verspanende sector de luchtvaart als groeikans zien, zijn er nog meer overeenkomsten. Intelligente productie! Dat is dit jaar de slogan van de EMO. Gereedschapfabrikanten kunnen daaraan bijdragen met intelligente gereedschappen, zegt Markus Heseding, de nieuwe directeur van de Precisiegereedschappengroep in de Duitse VDMA. Bijvoorbeeld door veel meer elektronica toe te passen in de gereedschappen, onder andere via chips.
Op de EMO lanceren de gereedschapfabrikanten een nieuwe standaard hiervoor. Eenzelfde beweging zie je ook bij de spuitgietbedrijven. Oliver Schnerr (foto) van het Zwitserse Kistler kondigde een heel nieuw type druksensor aan die ingebouwd wordt in een spuitgietmatrijs, maar niet zichtbaar is. Deze sensor reageert op de kleinste drukverandering zonder het oppervlak van het kunststofproduct te raken. ‘Daardoor kunnen we een nog hogere kwaliteit spuitgietdelen maken.’ Een andere nieuwe sensor bewaakt de injecteren van de matrixstructuren uit een composietdeel. Daarmee willen de Zwitsers de productie van bijvoorbeeld carboncomponenten naar een hoger industrieel niveau tillen. ‘We elimineren de kosten van slechte kwaliteit uit het productieproces.’ Nog een laatste overeenkomst: op de EMO komt eenvijfde van de exposanten uit Azië. Op de K inmiddels ruim 23 procent.