Franeker
22 aug. 2013
2 minuten
De NDSM-kraan nummer 13, die jarenlang werkloos langs het IJ in Amsterdam stond, wordt in Franeker verbouwd tot hotelkraan. Opdrachtgever Faralda NDSM Kraanhotel Amsterdam laat er drie luxe kamers bouwen.
De hotelkamers komen in de machinekamer, eentje vlak erboven en één eronder, net als een jacuzzi op de 67 meter lange giek. De hotelvoorzieningen geven op een maximale hoogte van 50 meter een formidabel uitzicht over het IJ en de stad Amsterdam. Scheepswerf Jelle Talsma uit Franeker heeft er een prachtklus aan.
Direct na het transport van Amsterdam naar Franeker zijn de medewerkers van Talsma aan de slag gegaan. Dat was nog in de bouwvakvakantie. De werkzaamheden moeten in oktober klaar zijn. De NDSM-kraan is in delen op twee pontons verscheept. Een 400-tons kraan en twee kleinere broertjes (220 en 100 ton) van Saan in Diemen werden ingezet voor het takelwerk.
Motorcompartiment
Op de werf in Franeker zijn de onderdelen van de vakwerkmast op verschillende plaatsen neergezet. Net als de cabine voor de machinist is ook het motorcompartiment uit de vakwerkmast gehaald. Beiden worden op de begane grond opgeknapt. De machinekamer verkeert in deplorabele staat en wordt compleet opnieuw gebouwd.
Op verzoek van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed wordt bij de nieuwbouw van de NDSM-kraan tot hotel rekening gehouden met de maat en vormgeving van de platen in dit onderdeel van het rijksmonument.
Staalwerk opnieuw snijden
Vrijwel al het staalwerk wordt opnieuw gesneden, omdat dat sneller gaat dan renovatie. ‘Niet alleen kopiëren we de verdeling van het plaatwerk, maar we volgen ook de contouren en het lijnenspel van de onderdelen. We kijken zelfs hoe de lasnaden lopen. De uitdaging zit erin straks een kraan te willen zien precies zoals het origineel, terwijl aan de binnenkant twee nieuwe suites en op de giek een jacuzzi zijn gemonteerd. Als je de lier weer op de giek zet en de hotelsuites weghaalt, dan moet de oude NDSM-kraan er weer staan.’
Studio in koningsspil
In de zogeheten koningsspil, het deel waar de kraan op draait, komt ruimte voor een televisiestudio. IJzeren platen van 15 mm dik vormen straks de vloer, die dan op 13 meter hoogte staat. De bruto-oppervlakte van de tv-studio bedraagt zo’n 67 vierkante meter. Heel bijzonder zijn de verbindingen van de kolommen in de vakwerkconstructie. Elke kolom bestaat uit twee hoekijzers, die met de punt naar elkaar toe staan en met schetsplaten en verbindingsstrips aan elkaar zijn gekoppeld.
Sinds de sluiting van de Nederlandsche Dok- en ScheepsbouwMaatschappij (1894-1979) is geen onderhoud meer aan de monumentale kraan gepleegd. De medewerkers van Scheepswerf Jelle Talsma mogen de schade, als gevolg van de jaren van verval, nu herstellen. Zo’n 90 procent van de NDSM-kraan wordt vernieuwd. Daarna worden alle onderdelen gestraald en geconserveerd. De overbuurman, straal- & conserveringsbedrijf Hoeksma, neemt dat werk voor zijn rekening.
Wachtlijst
In het restauratieplan wordt rekening gehouden met het feit dat de kraan straks met de wind mee kan draaien. Faralda NDSM Kraanhotel Amsterdam wil eind dit jaar de eerste gasten ontvangen. Zij kunnen met de lift omhoog, maar de prijs voor een nachtje in één van de suites is flink: vanaf 400 euro per nacht. Volgens de initiatiefnemer is de interesse enorm. Voor de eerste paar maanden is er al een wachtlijst.