Rotterdam
21 aug. 2013
3 minuten
Bij het nieuw opgerichte metaalbedrijf Ferro-Fix in Rotterdam bouwen werknemers met afstand tot de arbeidsmarkt nu vuilcontainers die vroeger in Polen werden geproduceerd. Op die manier is werkgelegenheid teruggehaald van lagelonenland Polen naar Nederland. Belangrijker is dat mensen met een arbeidshandicap zo in een commercieel bedrijf hun emplooi vinden.
Werknemer Ad Timmerman is spastisch geboren en dat is te zien. Slingerend loopt hij tussen de machines door. ‘Maar mijn verstand werkt goed’, zegt hij, terwijl hij een CNC-gestuurde plaatbuigmachine programmeert. ‘Jammer dat ze dit niet dertig of veertig geleden hebben bedacht, want de overheid had veel geld kunnen besparen op sociale werkvoorzieningen. Wij produceren nu voor de markt.’
Werken naar vermogen
Decennialang werkte Timmerman (foto) in de sociale werkplaats (SW) aan de rand van Rotterdam. Sinds kort is hij werknemer van het commerciële bedrijf Ferro-Fix. Met 125 collega’s – op zeven na allemaal met een SW-indicatie – maakte hij de overstap. In de productiehal van 8.000 vierkante meter fabriceren ze nu papier-, glas- en afvalcontainers, fietsenrekken en prullenbakken. Voor Rotterdam, maar inmiddels ook voor andere gemeenten.
Ferro-Fix ontstond op 1 mei 2012 door ondernemers Leonard de Nijs en Ron Broeders van de sociale werkplaats Robedrijf Productie. BroNij maakte bijna tien jaar ondergrondse vuilcontainers in Polen. Vier meter hoog, twee bij twee meter in omtrek. Per dieplader kon het bedrijf slechts vijf exemplaren vervoeren naar Nederland. Daarop bedacht het een list: transport in onderdelen. Toen pasten ineens 33 exemplaren op een dieplader. ‘Voor de assemblage ervan kwam BroNij via een aanbesteding van de gemeente Rotterdam hier terecht’, vertelt commercieel manager Isa Cueto. Na invoering van de wet Werken naar Vermogen, die medewerkers met een SW-indicatie terugleidt naar de reguliere arbeidsmarkt, vroeg de gemeente de ondernemers Robedrijf Productie over te nemen. Oprichting van Ferro-Fix was het logische vervolg. Ferro-Fix doet inmiddels veel meer dan assemblage. De complete productie, inclusief de veiligheidsvloeren, gebeurt in Rotterdam. Alleen poedercoaten en galvaniseren wordt uitbesteed.
Win-win-situatie
Ferro-Fix zet mensen in op basis van wat ze kunnen. Cueto: ‘We gaan niet uit van hun beperkingen.’ Toch is de overstap van sociale werkplaats naar commercie een ware cultuuromslag. Ook al werken afdelingen met dubbele of zelfs driedubbele bezetting. Ferro-Fix nam daarom ook de productieleiders over. Zij kennen de individuele kwaliteiten van werknemers en zorgen voor extra begeleiding. Ook investeerde het bedrijf in geavanceerde CNC-gestuurde vouw-, snij- en freesmachines en lasrobots. Cueto: ‘Met loonkostensubsidie alleen red je het niet, Ferro-Fix is een commercieel bedrijf.’
De lage prijzen van de sociale werkplaats waren niet te handhaven en dat kostte een deel van het klantenbestand. Klanten die overbleven deden dit volgens Cueto soms ‘uit een gevoel van maatschappelijke verantwoordelijkheid’. Anderen bleven omdat ze bij Ferro-Fix een goed product kregen of omdat ze ermee aan hun plicht tot Social Return konden voldoen. De gemeente Rotterdam rekent producten gefabriceerd door mensen met afstand tot de arbeidsmarkt tegenwoordig ook tot de Social Return-regeling (zie kader). Resultaat: in het eerste jaar draaide Ferro-Fix een klein verlies, dit jaar hopelijk break-even.
De samenwerking tussen gemeente en ondernemer heeft een win-win-situatie gecreëerd. De gemeente Rotterdam heeft profijt door besparingen op de sociale werkplaats, een ondernemer maakt er een winstgevend bedrijf van. En er is werk teruggehaald uit Polen. Prachtig dus. Maar kun je wel volwaardig draaien met werknemers ‘met een vlekje’? Absoluut, stelt Cueto. ‘De meesten zijn buitengewoon gemotiveerd en willen graag werken en doorgroeien of leren. Vakantie vinden sommigen niet nodig, hun sociale leven is hier.’ Goede begeleiding zorgt voor een normale bedrijfsvoering, grondige kwaliteitscontrole garandeert een constant niveau.
Het toekomstideaal van Ferro-Fix is dat werknemers met een SW-indicatie straks gebroederlijk met reguliere werknemers vuilcontainers en straatmeubilair fabriceren in Rotterdam. En nieuwe producten ontwikkelen. Met zijn geavanceerde machines produceert het bedrijf al onderdelen voor hoogwaardige machines en installaties van onder meer Lely en Imtech. De Nederlandse metaalindustrie zal zo op lange termijn gaan profiteren van ‘reshoring’, verwacht Cueto. ‘Nederland mist door de trek naar lagelonenlanden ook innovatie. We moeten het weer zelf gaan doen. Als ze straks alleen in Polen of China nog een hoogwaardig product kunnen maken, betalen we uiteindelijk als Nederland BV toch de hoofdprijs?’