Leiderschap tonen de grote uitdaging voor de systemsuppliers op ESEF

Het aantal Nederlandse maakbedrijven dat een technology roadmap als onderligger voor investeringen gebruikt, is nog gering, denkt Edwin Dekker van Nevat. Hij schat dat aantal slechts op zo’n 5 procent van de system suppliers, die half maart weer deelnemen aan de ESEF. ‘Je moet je in de keuze voor een investering niet laten dwingen, maar zelf kiezen’, zegt Dekker.

Professionaliseringsprogramma

Toch is deze technology roadmap slechts een deeltje in het totale raderwerk. ‘Het is een onderdeel van het geheel dat we ondernemerschap noemen’, aldus Dekker. Op de ESEF lanceert Nevat een nieuw professionaliseringsprogramma voor de top van de Nederlandse toeleveringsindustrie. Met dit programma gaat de branchevereniging de ondernemers ondersteunen in hun eigen ontwikkeling, die nodig is om de uitdagingen aan te kunnen. ‘Veel bedrijven klagen over de 9-tot-5-mentaliteit van medewerkers. Als management moet je daarmee aan de slag. Dat vergt leiderschap.’ Daarnaast moeten ze meer delen met elkaar. Dekker vindt wat dat betreft de plaatwerkbedrijven goed bezig. ‘Met kennis delen lopen zij voorop. Ze wisselen continu informatie uit over robotica, QRM, automatisering.’

Risicoprofiel verandert

De professionaliseringsslag is nodig omdat de systems suppliers een nieuwe stap vooruit zetten. De markt vraagt hierom, zegt Patrick Geerts, directeur van MTA in Helmond. Leveranciers moeten zelf duidelijke keuzes gaan maken en zich niet laten leiden door de waan van de dag. Eén van de grote veranderingen die hij ziet, is de toegenomen onvoorspelbaarheid. ‘Het is steeds meer hollen of stilstaan, forecasten wordt onvoorspelbaarder.’ Door het internet is de wereld transparanter geworden. Als er in China een probleem is, dan zijn de effecten hiervan dezelfde dag in Europa voelbaar. Financieel zijn de effecten van de diepe crisis in de wereldwijde industrie ook nog steeds aanwezig. ‘Er is minder flexibiliteit in het vrijgeven van investeringen, men kiest zekerheden nog steeds boven goed ondernemerschap. Met de verse crisis in de zak en de toenemende onvoorspelbaarheid, is men voorzichtiger geworden. Dat zet druk op doorlooptijden. Op een mondelinge toezegging worden geen projecten meer gestart bij onze klanten; er moet eerst aanbetaald worden.’ Hierdoor komen system suppliers verder onder druk te staan. Zij zien daarnaast hun risicoprofiel drastisch wijzigen doordat ze meer taken en verantwoordelijkheden gaan overnemen. Samen met de klant wordt naar diens markten en business case gekeken. Wat gaat de klant zelf doen, welk deel legt hij bij de toeleveranciers neer? Daar stemt MTA z’n koers op af.

Deelgenoot van business

Geerts: ‘Om de technische en commerciële haalbaarheid van een nieuwe ontwikkeling echt goed te kunnen beoordelen, moeten we systeem, proces en marktkennis hebben, maar ook weten wat de concurrentie doet en waarom. Daar heb je goede mensen voor nodig. Daarnaast dienen bedrijfsprocessen herzien te worden, omdat doorlooptijden korter worden en de time to market gehaald moet worden. Noem dit flexibiliteit, maar het behelst veel meer dan dat. We worden meer en meer deelgenoot van de business van onze klanten met dito risico’s, maar ook met kansen voor nieuwe verdienmodellen.’ Systems suppliers moeten risico’s gaan taxeren en verdisconteren in hun verdienmodellen. Geerts: ‘Daarom is het belangrijk duidelijke keuzes te maken: in welke markten en applicatiegebieden willen we opereren en hoeveel klanten willen en kunnen we behappen?’ Als je de juiste klanten en markten bedient, dan dienen de redenen waarom je klanten klant zijn centraal te staan in de strategie.

Teamprestatie

Toeleveranciers moeten dit proces beheerst doorlopen. Als ze te snel en onvoldoende doordacht grote stukken van hun klanten overnemen, dan lopen ze het gevaar snel in moeilijkheden te komen, waarschuwt Dekker. ‘Je moet tegenwoordig over de relatie klant-leverancier heen stappen. Je moet als toeleverancier óók je eigen klanten kiezen. Dat is de grote uitdaging voor de toeleveranciers. Je moet zelf opzoeken waar je goed in wilt zijn.’ Om deze transitie succesvol door te maken, zal er de komende jaren veel gevraagd gaan worden op het vlak van leiderschap. Vandaar het nieuwe professionaliseringsprogramma. De dga van een system supplier moet veel meer inzicht hebben in de eigen positie; van zichzelf, zijn team en van zijn onderneming. Dat heeft volgens Dekker ook gevolgen voor de manier waarop de directeur zijn onderneming gaat aansturen. Transparantie is een van de sleutelwoorden. Openheid tonen. Durven delegeren omdat je je eigen beperkingen kent. ‘Als directie hier staan en daar is de werkvloer, dat is niet meer van deze tijd. Je moet weten waar je zelf goed in bent en waar je team goed in is. Die combinatie is de winnende formule.’

Ontwikkelen en engineeren

Er zijn twee belangrijke drivers achter de trend dat oem’ers méér van hun toeleveranciers vragen. De eerste is dat ze zelf over minder kennis van productietechnologie beschikken. De andere is dat time to market belangrijker is dan ooit. Daarom haalt MTA niet alleen nieuwe kennis aan boord, maar zet ook meer disciplines al in een vroeg stadium bij elkaar. En het betrekt andere kennispartners en toeleveranciers. ‘Want we kunnen niet overal een specialist in zijn’, legt Geerts uit. Een goed voorbeeld is de ontwikkeling van de 3D-metaalprinter Metalfab 1 voor Additive Industries. MTA heeft hierin een substantiële rol gespeeld door diverse complete functionele modules te ontwikkelen en te bouwen. Nog voordat er één lijn op papier stond, stond de time to market van het nieuwe systeem al vast.

Revolutionaire 3D-printer

Geerts: ‘Een enorme uitdaging die alleen maar gerealiseerd kan worden op basis van innovatieve samenwerkingsmodellen. Los van elkaar zijn meerdere suppliers aan de slag gegaan, gecoördineerd door de opdrachtgever Additive Industries, met als resultaat een revolutionaire 3D-metaalprinter voor industriële serieproductie die precies op het juiste moment gelanceerd kon worden. ‘In een hele korte doorlooptijd hebben we met elkaar een supermooi resultaat neergezet’, aldus Geerts. Dit vergt teamwork en een goed inzicht in niet alleen de markt voor het product van je klant, maar ook in de beoogde processen en toe te passen productietechnieken. Het is ‘first time right’, ziet Geerts. Je moet dus als toeleverancier zelf kennis hebben van de verschillende technologieën om de juiste keuzes te kunnen maken en de risico’s tijdig af te bouwen. Productontwerpers moeten weten hoe de module naderhand zo efficiënt mogelijk te maken en te onderhouden is. ‘Je moet het risico afdekken dat je het ontwikkelbudget overschrijdt, maar je moet tegelijkertijd weten dat je in de productiefase niet te duur bent met je technologie. Want een te dure machine is eveneens een probleem.’

Leiderschap medewerkers

Technologie, marktkennis, ondernemerschap: deze mix komt samen in het leiderschap dat gevraagd wordt van de ceo van de system suppliers die succesvol de volgende stap willen gaan zetten. Dekker ziet het thema leiderschap overigens breed. Leiderschap zal ook gevraagd worden van de rest van de medewerkers. ‘Je ziet hoe bedrijven met QRM bezig zijn, managementtaken uit de organisatie te halen en medewerkers zelf beslissingen te laten nemen. Vakmensen krijgen meer taken erbij.’ Hij juicht dit toe, want medewerkers weten doorgaans prima hoe de vork in de steel zit. ‘Je moet veel meer als eenheid gaan opereren en niet als een eiland.’ Dat geldt zowel binnen een organisatie alsook in een netwerk dat een toeleverancier heeft. Bedrijven moeten meer kennis delen, meer dingen samen doen. ‘Wie dat goed voor elkaar heeft, bespaart veel geld.’

Op de ESEF lanceert Nevat een nieuw professionaliseringsprogramma voor de top van de Nederlandse toeleveringsindustrie.
De professionaliseringsslag is nodig omdat de systems suppliers een nieuwe stap vooruit zetten. De markt vraagt hierom, zegt Patrick Geerts, directeur van MTA in Helmond. VAspecial