De Specialist: ‘Houd machines in topvorm’

Bedrijven in de metaalindustrie hebben machines nodig om te kunnen produceren. Hun bestaan hangt er van af. En deze machines kosten veel geld, zowel voor de aanschaf en installatie als voor het werkend houden. Denk niet alleen aan de benodigde elektriciteit, maar ook aan hulpmiddelen als gereedschappen, olie en vervanging slijtdelen. Deze machines moeten veel uren (kunnen) draaien. Logisch toch dat deze goed onderhouden worden?

Veel ondernemers hebben toch de neiging om – net zoals hun personeel – het onderhoud als een kostenpost te zien. Natuurlijk kost onderhoud veel geld, maar dat wist je toen je de machine kocht. Wat mij bevreemdt is dat men wel een dure machine koopt, maar deze vervolgens niet goed behandeld. En dan niet alleen qua het nodige onderhoud, maar ook qua de omgeving waarin de machine moet werken.

Wat ik vaak zie is dat dure machines, waarvan ook nog een hoge nauwkeurigheid verlangd wordt, in een vervuilende omgeving staan. Slijptollen, slijpstenen, schuurmachines en dergelijk liggen direct naast machines met speciaal geharde leibanen. De olie op deze leibanen vangt de korund van de slijpstenen en schuurbanden op en gaat zelf ook als schuurmiddel werken. Niet doen dus!

Lean

‘Ja maar vanwege lean moeten we alle bewerkingen aan één werkstuk ook op één plaats uitvoeren.’ Vanuit de lean gedachte klopt dat, maar vanuit goed omgaan met de machine niet. Kijk of er andere oplossingen zijn of zuig op de plaats van schuren of slijpen direct al het slijpstof af. Ook voor arbo is dit een aangewezen oplossing.

Machines in topvorm houden is dus zeer belangrijk. Altijd, ook als ze stil staan. Niet alleen is er veel geld in geïnvesteerd, ze zijn nodig om aan de klantvraag te voldoen. Wat is nu belangrijk? De meeste bedrijven voeren (of laten dat doen) het onderhoud volgens de voorschriften van de fabrikant uit. Dat is nodig en volgens CE ook nog verplicht. Maar dat is niet altijd voldoende. Waar moet men op letten?

Vervuiling

Het belangrijkste is de omgeving waarin de machine moet werken. Niet alleen qua klimaat en licht, maar ook qua mogelijke vervuilingen. Zorg dat er vanuit de directe omgeving geen vervuiling op de machines kan komen. Zie het voorbeeld hierboven over slijp- en schuurbewerkingen. Maar belangrijk is dat ook het personeel dit weet. Laat hen netjes werken. En als ze vervuiling constateren, laat ze direct actie ondernemen. Ook het door de operator dagelijks laten reinigen van de machine is geen overbodige luxe. Niet alleen leert de operator de machine goed kennen, slijtage en beschadigingen worden snel opgemerkt en kunnen verholpen worden voordat deze tot grote schade of stilstand gaan leiden.

Heel belangrijk is de operator. Als deze de machine niet goed bediend, instelt of afstelt kan grote schade ontstaan. Uiteraard kan er altijd wat misgaan, maar zorg dat men goed met de machine omgaat. Niet alleen is een training door de leverancier bij aflevering van groot belang, maar ook een regelmatige herhaling daarvan. Bij machines die er langer staan, komen nieuwe operators die geen goede training hebben ontvangen. Zij krijgen uitleg van een andere operator, maar dan is onbekend of zij alle benodigde kennis van de machine hebben. Ook vanuit het oogpunt van machineveiligheid kan het geen kwaad om regelmatig uitleg te krijgen over de werking en gevaren van elke machine. Niet alleen schade aan de machine, maar ook letsel en uitval van operators kost een bedrijf veel geld.

Onderhoud

Ten slotte het onderhoud zelf. De fabrikant schrijft het onderhoud voor en dat moet opgevolgd worden. Toch kan er tussen onderhoudsintervallen ook storing ontstaan. Dat kost tijd en geld en de planning gaat dan niet gehaald worden. De operator kan hier een belangrijke rol spelen. Los van het feit dat deze de machine goed bedient en zo de kans op storing vermindert, kan de operator ook voortijdig al afwijkingen opmerken. Andere geluiden, lawaai, minder snelle bewegingen, andere kleur koel/smeer emulsie kan duiden op een opkomende storing. Voordat deze de machine stilzet of beschadigd, kan de operator al actie (laten) nemen. Neem opmerkingen van de operator altijd serieus en onderzoek de zaak. Niet-opgemerkte storingen kunnen tot onvoorziene uitval en beschadigingen leiden, maar de operator kan er ook onverschillig van worden. En dat kost altijd meer dan je denkt.

Kortom: behandel uw dure machines goed en zij zullen ook goed (blijven) werken.

Contact over dit onderwerp? www.vraagenaanbod.nl/thema/specialist/ of hartgers@pkm.nl