De Specialist: ‘De zin van schoon werken’

De zin van schoon werken, altijd goed voor een discussie, dit onderwerp. Niet alleen over de zin van schoon werken, maar ook wat schoon werken is. Niet ieder product of proces hoeft in een schone omgeving plaats te vinden. Denk bijvoorbeeld aan de reparatie van landbouwmachines, compostinstallaties en dergelijke.

Wat ik bedoel met schoon werken is meer basis. Gewoon de werkplek opgeruimd, daar geen vuil of vervuiling en alles netjes schoon. Maar ik ga verder. In een assemblage-afdeling wil ik geen enkele verspanende bewerking zien. Dus geen (accu)boren, vijlen, schuurpapier etc. Daar zijn twee redenen voor: de eerste is dat er spanen in de lagers, in gesmeerde geleidingen en andere componenten kunnen komen, zodat de machine of het product inwendig al vervuild is voordat de levensduur begint. En die wordt sterk korter door deze inwendige vervuiling. Een slechte zaak naar klanten toe. De tweede reden is organisatorisch, namelijk als iets in de assemblage niet past en bijgewerkt moet worden, functioneert de afdeling engineering blijkbaar niet goed of heeft men fouten gemaakt in de onderdelenfabricage. En de veroorzakers krijgen hun fouten nu niet teruggekoppeld. Immers de assemblage-afdeling lost het probleem zelf op zonder engineering te laten weten dat ze een fout gemaakt hebben. Veel mensen zeggen nu dat fouten terugkoppelen tijd en geld kost. En dat klopt. Maar niet terugkoppelen betekent dat fouten continu terugkomen en dan tijd, geld en kwaliteit kosten. Praat maar eens met een assemblage-afdeling en je weet genoeg.

Wijze

Schoon werken bekent dus niet dat je een cleanroom moet gebruiken. Het is een wijze van werken. In een verspanende afdeling mogen best spanen liggen, maar dan in een bak en niet in hopen op de vloer. En geen slijpgereedschap in de buurt omdat de korunddeeltjes van de slijpschijf of schuurband in de geleidingsolie van de dure machines ingevangen wordt en de leibanen lekker gaan opschuren. Kortom, schoon werken is een wijze van werken en ook een cultuur. Het goed willen doen, zorgen dat de producten schoon bij de klant komen, zorgen dat de eigen machines in orde blijven, zorgen dat de medewerkers veilig op een schone werkplek kunnen werken. Het gaat er niet om dat er elke dag gereinigd moet worden, het is ook een instelling dat vervuilende processen gescheiden blijven van minder vervuilende processen en zo verder. Dit levert elk productiebedrijf zeer grote voordelen op en ik blijf mijn klanten hierop wijzen.

Cleanroom

Dan de cleanroom, een ruimte afgescheiden van de omgeving waarin een bepaalde mate van schoonheid is. We kennen allemaal de cleanrooms van de chipindustrie met medewerkers in geheel gesloten witte pakken en gele ramen. Dit zijn cleanrooms van de hoogste klasse waarin genormeerd is welke deeltjes er nog in welke mate aanwezig mogen zijn. Er zijn ook cleanrooms die aan lagere eisen hoeven te voldoen. Bijvoorbeeld voor de assemblage van machines voor de voedingsindustrie. Die moeten schoon zijn, maar niet in die mate als voor de chipindustrie. Want het zal duidelijk zijn; hoe hoger de eisen aan de cleanroom, des te duurder en des te moeilijker werken voor de medewerkers (verlies arbo niet uit het oog).

Is een cleanroom noodzakelijk? Uiteraard hangt dit af van welk product geproduceerd wordt. Maar bij assemblage mag best schoon gewerkt worden. Een cleanroom zorgt er niet alleen voor dat er schoon gewerkt wordt, het geeft ook een signaal af naar klanten en medewerkers: naar klanten toon je aan dat je zijn producten serieus neemt. Voor medewerkers dat je schoon werken serieus neemt. Al meerdere malen heb ik gezien dat mijn klanten meer orders kregen na een 5S-traject, omdat de klanten de schone en opgeruimde werkplaats zagen en wisten dat zij serieus werden genomen. Een cleanroom kost geld en is lastig voor de medewerkers. Maar niet voor elke branche is een hoogste niveau cleanroom nodig. En het moet bij de branche horen. Een afgescheiden ruimte met een schone vloer, bijvoorbeeld met een coating, geen vervuilende processen e.d. heeft al een goede uitstraling. Over het algemeen gaan mensen netter en schoner werken als de omgeving een schone en opgeruimde uitstraling heeft. En schoner werken levert een hogere kwaliteit, een veilige werkomgeving en daardoor minder foutkosten op. De investering in een cleanroom betaalt zich in meer omzet en lagere foutkosten terug. En ondanks dat uw klanten er nooit om zullen vragen, deze investering zullen zij zeker positief beoordelen.

Contact over dit onderwerp? www.vraagenaanbod.nl/thema/specialist/ of hartgers@pkm.nl