24 mrt. 2021
3 minuten
Iedere ondernemer die zijn producten of diensten aanbiedt, ontkomt er niet aan: calculeren. Het calculeren van de kostprijs om zo de verkoopprijs te kunnen bepalen. Zo logisch als wat, maar veel ondernemers hebben het idee dat de markt hun prijzen geheel bepaalt en vinden calculeren daarom overbodig. Mede omdat men calculeren ook niet leuk en zelfs moeilijk vindt. Dat laatste is waar: goed calculeren is zeker niet makkelijk. Maar broodnodig!
Eerst iets over het verschil tussen verkoopprijs en kostprijs. De verkoopprijs is de prijs in de offerte naar de klant. En de gerealiseerde verkoopprijs, dus wat de klant uiteindelijke wil en gaat betalen, wordt voor de meeste mkb-ondernemers inderdaad door de markt bepaalt. Immers als hun verkoopprijs te hoog is, zal de klant gaan zoeken naar een aanbieder met een lagere prijs. Alleen ondernemers die iets unieks op de markt brengen, kunnen zelf hun verkoopprijs bepalen.
Kostprijs
Maar kostprijs is wat anders. Dat zijn de kosten die een bedrijf moet maken om een order uit te voeren. De kostprijs is geheel afhankelijk van de uurtarieven en de uren van medewerkers en machines. Hoe efficiënt een bedrijf werkt, heeft direct invloed op de kostprijs. Maar ook zaken als financiering, indirecte kosten etc. drukken via de uurtarieven op de kostprijs van een order.
Het zal duidelijk zijn dat de kostprijs om een bepaalde order uit te voeren per bedrijf verschillend is. Immers een bedrijf dat efficiënt werkt, zal een order tegen een lagere kostprijs kunnen uitvoeren dan de concurrent die minder efficiënt werkt. Maar ook de aanschaf van productie-automatisering of manarmwerkende machines hebben uiteraard een grote invloed op de kostprijs van een order. Deze machines hebben een hoger uurtarief, maar omdat ze sneller en met minder omspanningen werken, zal de kostprijs uiteindelijk toch lager zijn. Het calculeren van de kostprijs van orders is belangrijk. Ten eerste kan de ondernemer zien of er op een order verdiend gaat worden. Daarnaast kan de ondernemer beoordelen of de marktprijs interessant genoeg is om orders te accepteren. Let op, dit is wel de voorcalculatorische winst. Of een order uiteindelijk ook die winst zal genereren, hangt af van de meevallers en tegenslagen die tijdens het uitvoeren van een order kunnen optreden.
Inzicht
Een tweede belangrijk punt van calculeren is dat de ondernemer inzicht in het bedrijf krijgt. Immers als de gecalculeerde kostprijzen veel hoger zijn dat de gemiddelde marktprijzen, is het tijd om te onderzoeken hoe dat kan. De efficiënte inzet van mensen en productiemiddelen is van invloed op de kostprijs. Maar als de uurtarieven fout berekend zijn of te hoog zijn door verkeerde arbeidsmiddelen of verkeerde financiering, heeft een ondernemer een groot probleem. Het lastige in dit soort gevallen is dat men wel kan zien dat de kostprijs te hoog is (als de marktinformatie klopt), maar de oorzaak (of oorzaken) zijn niet duidelijk. Er zal naar gezocht moeten worden.
Bekende voorbeelden zijn het in het werkplaatstarief meerekenen van dure machines die voor bepaalde typen orders niet nodig zijn. Hierdoor is het werkplaatstarief te hoog t.o.v. de markt. Een ander voorbeeld is simpele verspaningsproducten op een vijfassig bewerkingscentrum zetten, terwijl het op een drieassige machine ook kan. Let wel op dat het voorkomen van veel omspannen ook een reden kan zijn om simpele producten op een vijfassig centrum te bewerken. Kortom, hier is een goede beoordeling nodig.
Moeilijk
De conclusie is dat calculeren heel belangrijk is. Ook als de markt de verkoopprijs dicteert, heeft de ondernemer door het calculeren van de kostprijs meer inzicht in het eigen bedrijf. Calculeren ten slotte is te leren en door het veel te doen, ontstaat meer kennis en inzicht. Leuk zal het nooit worden, maar moeilijk is het dan niet meer.
Contact over dit onderwerp? www.vraagenaanbod.nl/thema/specialist/ of hartgers@pkm.nl
