22 Jun. 2022
8 minuten
Gelet op de huidige signalen acht Noviostaal het helaas realistisch dat de staalprijzen onder druk blijven staan, blijkt uit hun laatste editie van Het Staaljournaal. Met nadruk op helaas, want niemand is gebaat bij een wispelturige prijsontwikkeling en een onzekere marktsituatie. Feit is echter dat importprijzen voor coils laag zijn en nog steeds een neerwaartse trend vertonen. Het niveau dat Noviostaal in de editie van mei noemde is inmiddels al achterhaald.
In Oost-Azië zijn de prijzen voor warmgewalste coils gedaald naar het laagste niveau sinds veertien maanden. De EU-staalmakers volgen noodgedwongen deze prijsontwikkelingen omdat ze naarstig op zoek zijn naar opdrachten. Het tekort aan bestellingen heeft er inmiddels al toe geleid, dat een drietal Europese fabrieken hun productievolumes zijn gaan reduceren of een geplande (her)opstart van productielijnen hebben uitgesteld. Een perspectief van een toenemende vraag binnen de EU is er op korte termijn dan ook niet, eerder is juist de verwachting van een nog verder afnemende behoefte.
Met dit vooruitzicht, alsmede dat de fabrieken ook hun materialen niet op de exportmarkten kwijt kunnen in verband met extreem lage prijzen in combinatie met steeds maar oplopende prijzen van energie is het dan ook niet onwaarschijnlijk dat nog meer staalmakers tot productiebeperkingen zullen overgaan. Anders gezegd denkt Noviostaal dat de huidige en wellicht nog meer aan te kondigen tijdelijke stilleggingen van lijnen het gevolg zijn van afzetproblemen in combinatie met te hoge productiekosten.
De effecten van de Russische invasie in Oekraïne worden steeds voelbaarder.
Zo is het onduidelijk wat er bij de Duitse staalfabrieken gaat gebeuren nu de Russische export van gas naar de Bondsrepubliek fors beperkt is en wellicht helemaal gestopt zal gaan worden. Naast het feit dat energieprijzen hierdoor wellicht wederom zullen stijgen, komt ook nog de vraag om de hoek in hoeverre de Duitse producenten nog voldoende energie ter beschikking zullen hebben dan wel houden om hun productie normaal te kunnen laten draaien. Een andere bedreiging voor de Europese staalindustrie is de oplopende rente en inflatie binnen de EU, dat een remmend effect op de investeringen zal kunnen hebben.
Op de aandelenbeurzen is het daarom al een tijdje geen feest meer te noemen en sommige deskundigen spreken al de vrees uit voor een economische recessie. Weliswaar kan men dat doemdenken noemen, maar feit is dat wanneer minder geïnvesteerd wordt dat minder behoefte aan staal betekent, waardoor het fenomeen productieovercapaciteit binnen de EU weer de kop op zou kunnen steken.
Prijzen onder druk
Zoals gezegd staan de prijzen voor warmgewalste coils, en de daarvan afgeleide producten als koudgewalst en Sendzimir verzinkt, onder druk. Ten opzichte van de situatie begin maart, waar door de producenten een basisprijs voor warmgewalste coils werd aangeboden van 1.400 euro per ton, is de huidige spot- of dagprijs 450 tot 500 euro lager. Noviostaal noteert er wel bij dat dit geldt voor puur handelskwaliteiten. Een vergelijkbare prijsdaling doet zich nog niet voor bij kwarto plaatstaal, hoewel ook daar lagere prijzen genoemd worden dan drie maanden geleden.
De kwartoplaatfabrieken ten noorden van de Alpen schijnen goed gevulde orderboeken te hebben. Een voorbeeld hiervan is dat een Duitse producent onlangs een mega-order geboekt heeft voor de levering van plaatstaal om toe te passen bij de fabricatie van windmolens voor een windmolenpark in de Noordzee. Een andere interessante en tegelijkertijd misschien wel zorgwekkende ontwikkeling is wat er zich momenteel afspeelt rond de markt van ijzererts.
IJzererts
De Chinese overheid zou willen proberen grote prijsschommelingen voor deze grondstof voortaan te vermijden. Vanuit Chinees politiek beleid bekeken is die gedachte niet zo vreemd aangezien eind 2019 en begin 2020 ijzererts nog 80 dollar per ton kostte, terwijl dat in oktober 2021 120 dollar was, in maart 2022 maar liefst 155 dollar en inmiddels weer 35 – 45 dollar minder.
De regering zou het voornemen hebben de ijzerertsbehoefte voor de vele honderden binnenlandse staalfabrieken centraal te gaan inkopen. China is als natie mondiaal gezien de grootste inkoper van ijzererts met een aandeel van ruim zeventig procent van de wereldhandel en het land zou wellicht daarmee de marktprijs kunnen of willen bepalen. Van de andere kant echter is het aantal leveranciers van ijzererts ook zeer beperkt.
De grootste producenten zijn Vale (Brazilië) en drie Australische bedrijven, Rio Tinto, Fortescue Metals Group en BHP. Tezamen leveren deze vier bedrijven ruim 62 miljoen ton ijzererts aan China, waarmee ze ruim 75 procent van de Chinese invoer verzorgen. Met dat volume hebben de vier leveranciers een machtige marktpositie en hoewel zij waarschijnlijk niet zullen samenspannen tegen deze grote afnemer, zullen zij zich ook niet onder druk willen laten zetten.
Er zijn immers voor China niet zoveel alternatieven. Weliswaar kan het land meer gaan inkopen in bijvoorbeeld Zuid-Afrika en Canada, maar de verkrijgbare hoeveelheden daar zijn aanzienlijk geringer en bovendien, waarom zouden die landen hun ijzererts tegen lagere prijzen verkopen dan de grotere leveranciers? Overigens is het item van een centrale inkoop, in wezen eigenlijk een soort kartelvorming, die China zou willen organiseren, een discussie die al veel langer loopt en die telkens weer opduikt wanneer ijzerertsprijzen stijgen.
Dat laatste is nu echter niet het geval, want intussen is de prijs weer lager geworden, namelijk 110-115 dollar. De langdurige lockdowns in Chinese regio’s als Beijing en Sjanghai in de voorgaande maanden hebben de vraag naar ijzererts fors gedempt. En bovendien zijn onlangs weer nieuwe corona-uitbraken geregistreerd, waardoor men vreest voor nieuwe coronamaatregelen en waardoor de staalbehoefte op korte termijn niet zal stijgen en prijzen dus onder druk zullen blijven staan.
Dalende lijn
Grondstofprijzen in het algemeen, zoals steenkool, cokes en ijzererts, vertonen een dalende lijn. De oorzaak daarvan ligt vooral bij de haperende economie in China. Door de strenge en maandenlange lockdown hebben vele economische activiteiten beduidend minder gedraaid of zelfs compleet stilgelegen. Raar maar waar, toch werd er eerder dit jaar méér staal in dit Aziatische land geproduceerd, maar zijn ook voorraden gewalst staal bij de fabrieken dertig procent hoger dan één jaar geleden.
Bloomberg berichtte onlangs dat ‘de maker van de helft van ‘s werelds staal tussen januari en maart 231 miljoen ton produceerde, bijna tien procent meer dan een jaar eerder en het hoogste voor elk eerste kwartaal ooit.’ Volgens gegevens van het statistiekbureau steeg de productie in maart met tien procent tot 80,3 miljoen ton. Toch zijn er meer en meer pessimistische geluiden te horen over de te verwachten ontwikkeling van de Chinese economie en spreken diverse economen zelfs over een recessie.
De neerwaartse trend van de grondstofprijzen zal leiden tot een reductie van de productiekosten en EU-staalfabrieken zijn dan ook bang dat daardoor importprijzen nog lager zullen worden, wat het prijsniveau op de Europese markt nog verder onder druk zou kunnen zetten. De eerdergenoemde productiebeperkingen zouden daardoor een middel kunnen zijn het evenwicht tussen vraag en aanbod beter in balans te brengen, waarmee men dan een verdere prijsdaling zou kunnen voorkomen danwel een stabilisatie van de staalprijzen in de markt zou kunnen bereiken.
Oekraïne/Metinvest
De Oekraïense staalproducent heeft een projectgroep opgezet om plannen uit te werken voor de herbouw van de door het Russische leger verwoeste staalfabriek in Marioepol (Mariupol). De herbouw zal naar schatting een periode van drie jaar gaan duren. Voor de wederopbouw zal een beroep op buitenlandse ondernemingen worden gedaan, aangezien er geen binnenlandse bedrijven zijn die deze operatie kunnen uitvoeren. Een woordvoerder van de fabriek verklaarde onlangs dat er alleen tot wederopbouw zal worden overgegaan wanneer de regio, waar de verwoeste fabriek staat, onder Oekraïens bewind valt.
Litouwen/Rusland/Kaliningrad
In de goederentrein die in week 25 van Rusland via Litouwen naar Kaliningrad onderweg was en door de Litouwse regering, vanwege de Europese sancties tegen Rusland, aan de Russisch-Litouwse grens is stopgezet, bevindt zich ook een hoeveelheid gewalst staal. Het besluit het railvervoer tegen te houden is genomen door de Litouwse regering na consultatie met de EU-autoriteiten.
Liberty Steel Group
Liberty Steel heeft een akkoord bereikt met haar grootste schuldeiser, Greensill Bank. Het bedrijf heeft daardoor meer tijd gekregen om de financiële huishouding op orde te brengen. Het concern kwam zwaar in de problemen toen haar grootste financier, Greensill Capital, in 2021 failliet ging. De openstaande schuld van het staalconcern aan Greensill Capital bedroeg toentertijd naar verluidt zo’n zes miljard dollar.
Zuid-Korea/staking
De voortdurende staking van vrachtwagenchauffeurs in Zuid-Korea treft de industrie hard. De staalbranche merkt dat in het bijzonder en enkele fabrieken hebben daardoor gedwongen productiefaciliteiten deels stil moeten leggen. Zo stagneert de aanvoer van grondstoffen en hapert de uitlevering van gewalste producten. Onduidelijk is hoe lang de staking nog zal voortduren.
Autoproductie
In de maanden januari t/m mei 2022 daalde de verkoop van nieuwe auto’s in de Europese Unie fors. Over deze periode ging de verkoop met veertien procent omlaag, wat overeenkomt met een afname van ruim 600.000 voertuigen. In mei werden weer lagere verkoopcijfers geregistreerd. Landen als Duitsland en Frankrijk leverden met een achteruitgang van ruim tien procent fors in.
De VDA (Associatie van Duitse Autobedrijven) heeft haar prognose voor de globale autoafzet over 2022 met één procent neerwaarts bijgesteld. Men verwacht nu een totaalverkoop van 70,2 miljoen voertuigen. Als oorzaken worden genoemd het nog steeds vigerende tekort aan halfgeleiders en onderdelen. Dat laatste als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Daarnaast dempen oplopende inflatie en rentepercentages de interesse om nieuwe auto’s te kopen. Verkoopcijfers in de Bondsrepubliek laten een groei van drie procent zien, maar de eerdere prognose was vijf procent.
Noviostaal geeft per 22 juni 2022 de volgende indicatie voor de circa fabrieks-staalprijzen voor coils en kwartoplaat in euro per ton:
- Warmgewalste coils: 880 – 930
- Koudgewalste coils: 1000 – 1050
- Sendzimir verz. coils: 1055 – 1110
- Kwartoplaat: 1450 – 1570
Deze maand dalen de prijzen voor alle soorten. De daling loopt van 240 euro per ton voor Warmgewalste coils, naar 250 euro per ton voor Koudgewalste coils en Kwartoplaat en 275 euro per ton voor Sendzimir verzinkte coils, ten opzichte van de staalprijzen in mei 2022.
