Blijven de staalprijzen stabiel of worden ze nog hoger?

De enorme en allesverwoestende aardbevingen van 6 februari in Zuidoost-Turkije en Noordwest-Syrië waren verschrikkelijk en hebben dramatische gevolgen voor de lokale bevolking. Naast de (dodelijke) slachtoffers hebben de aardbevingen ook gevolgen voor de Turkse en internationale staalmarkt, al is nog onduidelijk wat de precieze gevolgen zullen zijn. Dat stelt Noviostaal in Het Staaljournaal van 17 februari.

Feit is dat in de getroffen regio veel staalproducenten en -walserijen gevestigd zijn, die voor hun transport afhankelijk zijn van de eveneens zwaar getroffen haven Iskenderun. Noviostaal heeft begrepen dat de materiële schade bij de installaties van de staalfabrieken beperkt is gebleven. Bij de meeste fabrieken ligt de productie echter toch stil door uitval van veel medewerkers, die slachtoffer van de aardbeving zijn geworden dan wel vermist worden, dan wel geen huisvesting meer hebben, dan wel niet kunnen werken omdat ze op zoek zijn naar familieleden. Daarnaast is de infrastructuur dermate zwaar beschadigd dat normaal wegvervoer nagenoeg niet gebruikt kan worden. Bovendien is er in de haven van Iskenderun zodanig veel schade aangericht dat deze nauwelijks bereikbaar is en goederenomslag voorlopig onmogelijk lijkt. Voor de kust liggen veel schepen die hun lading niet kunnen lossen of laden en onduidelijk is wanneer dat weer zal kunnen gebeuren.

De Turkse markt is een van de globale hot spots voor schroot, maar de handel hier ondervindt veel hinder vanwege het natuurgeweld. Het is nog onduidelijk hoe de Turkse regering de materiële kant van de aardbeving zal gaan aanpakken, maar voor de wederopbouw van de zwaar getroffen Turkse stad Gaziantep en de regio zal veel staal nodig zijn. Niet ondenkbaar is daarom dat de overheid zal besluiten export van schroot (nodig voor de productie van staal) en gewalste staalproducten voorlopig te verbieden of beperken. Turkije is ook een van de grootste afnemers van walsplakken (slabs) en walsknuppels (billets) uit Rusland. Dus Rusland zal ook de negatieve gevolgen van de aardbeving gaan voelen, haar export naar Turkije zal de komende tijd aanmerkelijk minder worden. Rusland is als gevolg van de vorig jaar door de EU, de VS en andere geallieerden opgelegde sancties op zoek gegaan naar andere exportgebieden. Turkije was dus al een afnemer van Russisch materiaal en is een van die afzetmarkten waar Rusland meende te kunnen groeien, omdat dat land niet mee doet met de eerdergenoemde sancties.

Europese Unie

In de EU zag Noviostaal de afgelopen weken een duidelijke opwaartse prijsontwikkeling. Sinds begin december zijn op de spotmarkt de basisprijzen voor warmgewalste rollen staal (coils) met ruim twintig procent gestegen en natuurlijk gingen de prijzen voor daarvan afgeleide producten, koudgewalst en verzinkt materiaal, ook omhoog. Voor een deel is die stijging te verklaren vanwege hogere grondstofprijzen in Azië, optimistische groeiverwachtingen over de Chinese economie, oplopende importprijzen, gestegen energiekosten en doordat fabrieken sinds begin vorige maand meer orders geboekt hebben, waardoor levertijden langer werden. Zo melden enkele producenten pas in mei te kunnen leveren en Noiviostaal begreep zelfs dat een Zuid-Europese fabriek voor het eerste halfjaar volgeboekt is.

Daarnaast hebben verschillende EU-staalmakers en walserijen met productievertragingen te kampen, waardoor toegezegde levertijden niet nageleefd worden. Dat leidt momenteel tot problemen bij de distributeurs, aangezien sommige kwaliteiten en materiaaldiktes schaars geworden zijn of nog niet leverbaar vanwege de genoemde levertijdvertragingen. Ook onlangs gepubliceerde negatieve financiële cijfers over het laatste kwartaal of halfjaar respectievelijk de prognoses voor het lopende kwartaal noopten fabrieken de prijzen opwaarts aan te passen om hun winstgevendheid proberen te herstellen. Bovendien wordt er sinds 6 februari rekening mee gehouden dat het aanbod van Turks materiaal op de Europese markt voorlopig redelijk beperkt zal zijn vanwege de gevolgen van de aardbeving aldaar.

Prijsverhogingen

Waarschijnlijk mede daarop inspelend kondigde ArcelorMittal Europe medio deze maand alweer een verhoging aan. De officiële basisprijs voor warmgewalst materiaal is nu 820 euro per ton (DAP), waar eerder nog tot ongeveer vijftig euro lager werd aangeboden. Andere fabrieken volgden al snel en speculeren mogelijk er ook op, dat er meer aanvragen voor leveringen op korte termijn zullen komen en dan met name van handelaren, servicecenters en verbruikers die voorheen in Turkije kochten. De vraag is echter of het een realistisch prijsniveau is, want zal de sinds begin januari toegenomen vraag naar staal aanhouden of niet? En zo ja, waar komt die vraag dan wel vandaan? Kan het zijn dat servicecenters en handelaren sinds begin van dit jaar juist meer orders geplaatst hebben om hun voorraden aan te vullen, omdat ze in het vorige kwartaal zeer terughoudend met bestellen waren?

Tegelijkertijd lijkt namelijk de materiaalbehoefte vanuit de industrie niet echt toegenomen te zijn. En zijn diezelfde handelaren en servicecenters vervolgens bereid weer orders te plaatsen tegen dit hogere prijsniveau, daar waar ze al moeite hebben de recente prijsverhogingen bij hun afnemers doorgevoerd te krijgen? Een opmerkelijk voorval hierbij is namelijk, dat een staalproducent onlangs een deel van het voor de automobielindustrie bestemde tonnage op de markt gebracht heeft om dat te verkopen in andere sectoren. Betekent dit dat de vraag uit de autobranche toch lager is dan de prognoses luidden?

Het zou inderdaad kunnen, dat de afname in die sector minder is dan verwacht, omdat het probleem van het tekort aan onderdelen, met name halfgeleiders, nog steeds niet opgelost is. De meeste automakers rapporteren recentelijk namelijk wel hogere productiecijfers, maar desondanks zijn die meestal toch lager dan vóór de uitbraak van het coronavirus. Bovendien worden steeds meer hoogovens, die vorig jaar stilgezet werden vanwege een zwakkere staalmarkt, weer opgestart, waardoor meer materiaal op de markt zal worden aangeboden.

China

Anderzijds ten faveure van de positie van de staalmakers geldt, dat de optimistische verwachtingen over de groei van de Chinese economie wel eens bewaarheid zouden kunnen worden. Zo is vorige maand bijvoorbeeld het aantal nieuw verstrekte bankleningen voor investeringen in de vastgoedsector vergeleken met de voorgaande maand verdrievoudigd en heeft dit het immense bedrag van ruim zevenhonderd miljard dollar bereikt. De stimuleringsmaatregelen van de Chinese regering zouden dus kunnen gaan werken en dat zou logischerwijs op korte termijn tot een grotere staalbehoefte kunnen leiden.

Inderdaad ziet Noviostaal de prijzen op de Chinese markt een opwaarts trend vertonen. Daarmee wordt China ook voor andere exporterende Aziatische landen weer een interessante markt. Tevens zijn levertijden van importmateriaal naar Europa opgelopen. Voor sommige producten worden nu termijnen van vier tot vijf maanden na opdracht afgegeven. Een andere motivatie voor de Europese staalfabrikanten p, hoge noteringen af te geven is dat prijzen in zowel India, het Verenigd Koninkrijk als in de Verenigde Staten eveneens stijgend zijn. India vanwege toegenomen opdracht voor de infrastructuur en de Verenigde Staten omdat men daar optimistisch is over de ontwikkeling van de automobielsector.

Samenvattend is de vrijblijvende verwachting van Noviostaal dat staalprijzen op de Europese markt vooralsnog stabiel zullen blijven, maar is het tegelijkertijd ook weer niet uit te sluiten dat deze toch langzaam verder omhoog zullen gaan kruipen.