Frezen is een bewerkingsproces waarbij een roterend gereedschap, genaamd een frees, wordt gebruikt om materiaal van een werkstuk te verwijderen. Het proces wordt gebruikt om complexe vormen te maken in een verscheidenheid aan materialen, zoals metaal, hout, kunststof en steen. Frezen wordt vaak gebruikt in de metaalbewerking en kan zowel handmatig als machinaal worden uitgevoerd.
Verschillende manieren om te frezen
Draaifrezen
Draaifrezen is het frezen van een gebogen oppervlak terwijl het werkstuk rond het middelpunt wordt geroteerd.
Kopieerfrezen
Hierbij wordt het freesgereedschap gebruikt om een sjabloon of mal te volgen en een exacte kopie van het patroon te maken op het werkstuk.
CNC-frezen
Met CNC frezen kunt u extreem nauwkeurig en zeer snel complexe 2D en 3D vormen uitfrezen. Het CNC-frezen is onder te verdelen in 2, 3, 4 en 5-assig frezen. Bij bijvoorbeeld 5-assig frezen wordt een product aan meerdere zijden – al dan niet simultaan – in één opspanning bewerkt. Dat is bij 3-assig freeswerk niet het geval. Daar wordt het product alleen van bovenaf bewerkt. Dit is voor het simpele freeswerk, 4 en 5 assig is voor complexe freeswerken.
Groeffrezen
De belangrijkste uitdaging bij het groeffrezen is vaak de spaanbeheersing. Spaanproblemen zijn vaak nadelig voor de productie-efficiëntie, leiden tot een lagere componentkwaliteit of veroorzaken gereedschapsbreuk, vooral bij het bewerken van smalle en diepe groeven.
Typen frezen
Vingerfrees
Een vingerfrees heeft meerdere tanden op de omtrek en kan snel materiaal verwijderen bij het maken van groeven en sleuven.
Kogelfrees
Een kogelfrees heeft een halfronde vorm aan de onderkant en wordt vaak gebruikt voor het bewerken van ronde oppervlakken en het maken van holtes.
Wisselplaatfrees
Een wisselplaatfrees heeft verwisselbare tanden en is geschikt voor het bewerken van harde materialen zoals metaal.
T-gleuffrees
Een T-gleuffrees wordt gebruikt om T-groeven te maken voor het bevestigen van werkstukken op een machinebed.
Zaagfrees
Een zaagfrees heeft tanden aan de omtrek en wordt gebruikt om materiaal af te zagen in plaats van te snijden.
Vlakfrees
Een vlakfrees wordt gebruikt om vlakke oppervlakken te maken op werkstukken, zoals het vlakken van een oppervlak voor een goede pasvorm.
Schuine frees
Een schuine frees heeft een hoekige vorm aan de onderkant en wordt gebruikt om schuine vlakken te maken.
Spiebaanfrees
Spiebaanfrezen worden gebruikt om spiebanen te maken, dit zijn groeven in een as of een gat die worden gebruikt om een sleutel te plaatsen om rotatie van de as in het gat te voorkomen. Spiebaanfrezen zijn verkrijgbaar in verschillende maten en vormen, afhankelijk van de gewenste spiebaan afmetingen en het type materiaal dat wordt bewerkt.
Meelopend of tegenlopend frezen
Bij frezen zijn er twee manieren waarop het freesgereedschap kan draaien ten opzichte van het werkstuk: meelopend frezen en tegenlopend frezen.
Bij meelopend frezen draait het freesgereedschap in dezelfde richting als de voeding van het werkstuk. Dit betekent dat het gereedschap in dezelfde richting draait als de richting waarin het werkstuk wordt bewogen. Het voordeel van meelopend frezen is dat het zorgt voor een glad oppervlak en minder kans op bramen. Het nadeel is dat het gereedschap meer slijtage kan vertonen en de kans op breuk van het gereedschap groter is.
Bij tegenlopend frezen draait het freesgereedschap in tegengestelde richting ten opzichte van de voeding van het werkstuk. Dit betekent dat het gereedschap in de tegenovergestelde richting draait ten opzichte van de beweging van het werkstuk. Het voordeel van tegenlopend frezen is dat er minder belasting op het gereedschap is en de kans op breuk van het gereedschap kleiner is. Het nadeel is dat het kan leiden tot een minder glad oppervlak en meer bramen.
Over het algemeen wordt meelopend frezen gebruikt bij zachte materialen en bij het maken van oppervlakken die een glad uiterlijk vereisen, terwijl tegenlopend frezen wordt gebruikt bij hardere materialen of materialen die vatbaar zijn voor breuk. In sommige gevallen kan ook een combinatie van beide methoden worden gebruikt om de voordelen van beide methoden te combineren.