Nog afgezien van de nieuw aangekondigde importbeperkingen op staal en aluminium voert Amerika de lijst aan van landen die de meeste protectionistische maatregelen hanteren, gevolgd door India, Rusland en Duitsland. Opvallend is de vierde plek van Duitsland. De verontwaardigde reactie van Merkel op de acties van Trump komt door de vierde plek in het onderzoek in een ander daglicht te staan.
Nederland is niet meegenomen in het onderzoek van de researchafdeling van kredietverzekeraar Euler Hermes.
Volgens de onderzoekers bevoordeelt de Duitse overheid belangrijke sectoren zoals transport, machinery & equipment en de metaalindustrie met protectionistische maatregelen. Het onderzoek van Euler Hermes vond plaats voor Trumps recente uitlatingen over nieuwe handelsbeperkingen. Het soort maatregelen kan variëren van tol tot handelsfinancieringsbeleid en non-tarifaire maatregelen Ook de Duitse dienstensector is sterk gereguleerd en dus moeilijk toegankelijk voor buitenlandse concurrenten.
Verrassend
Volgens het onderzoek van Euler Hermes zijn in 2017 wereldwijd 467 nieuwe protectionistische maatregelen afgekondigd. Dat zijn er beduidend minder dan in 2016. Johan Geeroms, Hoofd Risk Underwriting van Euler Hermes Nederland: ‘Op zich verrassend, want je zou denken dat er juist steeds meer maatregelen worden genomen. De volgende verrassing was de ranking per land. Duitsland op de vierde plaats, terwijl Merkel van de toren schreeuwt dat ze niet gelooft in protectionisme.’
Geeroms constateert dat Duitsland al een tijd op de protectionistische toer is. ‘Nederland mag dat niet negeren. We zijn bij uitstek een exportland. Hoe meer barrières, hoe slechter. Jaarlijks exporteren Nederlandse bedrijven voor zo’n 425 miljard euro aan goederen, waarvan meer dan 100 miljard euro per jaar aan Duitsland.’
Gevolgen voor Nederland
Geeroms maakt zich zorgen over de export van landbouwproducten. ‘Een kwart van onze export aan Duitsland komt uit de agri-hoek. Maar als ik naar de cijfers kijk, zie ik nog geen directe gevolgen van de Duitse maatregelen. In vergelijking met het recordjaar 2016 was er vorig jaar opnieuw sprake van een flinke verbetering van de landbouwexport naar Duitsland: +5 procent.’
Waarom Duitsland blijkbaar allerlei handelsbeperkingen oplegt? ‘Ze komen niet voor niks op die vierde plaats terecht. Wat Merkel ook beweert, ze zijn ermee bezig. Het handelsoverschot is enorm. Het lijkt alsof ze dat veilig willen stellen.’ Geeroms roept het Nederlandse bedrijfsleven en ook de politiek op de ontwikkelingen in Duitsland kritisch te volgen. ‘Hoe vertrouwd de relatie met Duitsland ook is, we zullen wakker moeten blijven en goed moeten inspelen op omstandigheden die veranderen. Het spook van protectionisme waart rond. Voor je het weet laat het ook ons schrikken.’