Inzicht in nieuw VCA-examen

Zelf geef ik al meer dan 15 jaar VCA-cursussen en ik was juist nieuwsgierig naar de nieuwe examenvorm. Wat mij betreft kon het alleen maar beter worden. Immers de examens van voor 1 september waren voor een groot deel gebaseerd op feitenkennis en bevatte nauwelijks inzichtvragen. En als je de veiligheid op de werkplek wilt vergroten, verlang je juist inzicht.

Het nieuwe examen bevat gelukkig veel meer inzichtvragen, gokken is er niet meer bij. Maar helaas is het wel een struikelblok voor personen die niet zo vaardig zijn met de computer. Heel vaak hoor ik van mijn cursisten: ‘Computers daar weet ik niet zoveel van en mijn e-mailadres moet je aan mijn vrouw vragen, die regelt dat allemaal.’ Dit betreft personen van 50 jaar en ouder, die al op jonge leeftijd aan het werk zijn gegaan. Op de werkvloer bezitten zij twee rechterhanden maar computers laten zij liever aan een ander over.

Dan hebben we ook nog de groep laaggeletterden, vertegenwoordigt met maar liefst 1,3 miljoen mensen in Nederland. Juist in de branches waar VCA een vereiste is, zijn er verhoudingsgewijs meer. Onder hen bevinden zich o.a. dyslectici en analfabeten. Dit zijn vaak ervaren vaklieden en zeer gewaardeerde medewerkers binnen een bedrijf. Hun tekortkoming op taalgebied hebben zij gecompenseerd op praktisch gebied. Bij ieder bedrijf zijn er wel een of meerderen die hiertoe behoren. Dit levert in de dagelijkse werkzaamheden geen problemen op. maar op het moment dat er een (VCA) cursus moet worden gevolgd, blijkt dit hen behoorlijk in de weg te staan. 

Voor hen was het oude VCA-examen nog wel te doen met extra training en een voorleesexamen. Je hoefde als computervaardigheid alleen te kunnen aanklikken. Met de komst van de nieuwe examens worden niet meer alle vragen voorgelezen. Dit geldt voor rangschik-, koppel- of matchingvragen. Dat verhoogt de moeilijkheid voor deze groep kandidaten.  

In de afgelopen jaren heb ik heel wat groepjes van hen, cursus gegeven. Het leuke in die groepen is dat ze zich niet voor elkaar hoeven te schamen. Iedereen heeft hetzelfde (lees) probleem. En tijdens de cursus vertellen ze elkaar ezelsbruggetjes om dingen te onthouden of manieren om dingen op te lossen. Nooit zal ik het enthousiaste app-bericht vergeten wat mij door een dyslectische cursist werd gestuurd nadat deze examen had gedaan: ‘Geslagt! :)’. 

In de nieuwe examens krijgen deze mensen het lastiger. Want naast de A-B-C- vragen, worden ze bestookt met matrix-, meervoudige antwoord-, rangschik- en matchingvragen. Dus slepen met de muis, in de goede volgorde verplaatsen, steeds afgewisseld met aanklikken. Ook worden ze aan het twijfelen gebracht als er teksten staan als ‘meerdere antwoorden kunnen goed zijn’ bij een keuze uit acht mogelijkheden. 

Een uitdaging om de cursus anders te maken en de cursisten zo goed mogelijk voor te bereiden op het examen. De eerste cursus volgens de nieuwe methode was spannend zowel voor mij als de cursisten. Gedurende de hele dag oefenden we na ieder behandeld onderwerp de nieuwe soort vragen klassikaal. In iedere pauze konden de cursisten bij toerbeurt 5 minuten achter een computer plaatsnemen om zelf te oefenen met examenvragen. Iedereen was enthousiast. De cursisten bleven bij elkaar meekijken en hielpen elkaar met de muis als iemand daar wat moeite mee had. Aan het eind van de cursus oefenden we klassikaal nog een proefexamen. In de bovenbalk op het scherm zag iedereen de tijd meelopen. De cursisten waren bang dat ze het examen niet binnen de gestelde tijd konden maken. Maar dat viel heel erg mee. Want ondanks het tussendoor bespreken van iedere vraag, waren we ruim voor de eindtijd klaar. We bespraken gezamenlijk met welke lesstof de vraag te maken had en wat ze nou eigenlijk wilden weten. Want het is een hoop leeswerk. Veel vragen zitten verpakt in een verhaal/situatieschets. 

Zo halverwege het proefexamen leken de cursisten wel in een soort VCA-flow te komen. Op wat gezonde examenspanning na, begon iedereen vol goede moed aan het examen. En…het resultaat mocht er zijn. Iedereen geslaagd. Voor zowel de kandidaten als voor mij zelf een bevestiging dat we het goed hebben gedaan. 

https://veiligheidskundige-vca.nl/