Automatiseren: de stand van zaken

Laten we duidelijk zijn: de Nederlandse industrie redt het alleen door automatisering goed toe te passen. Zie ook mijn vorige artikelen over robotisering, trends in de industrie en additieve manufacturing in deze krant. Het gaat erom te automatiseren om optimaal te produceren en de klant ook makkelijk en snel te bedienen. Bedrijven als 247Tailorsteel laten zien wat ik hier bedoel en gelukkig zijn er ondertussen meer voorbeelden in de markt. Een goede, maar ook noodzakelijke ontwikkeling.

Ook is duidelijk dat als we in Nederland goed automatiseren en optimaal produceren, we de concurrentie met de rest van de wereld prima aankunnen. Er zijn voorbeelden genoeg en ook diverse onderzoeken laten dit zien. 

Wel zullen we kritisch moeten zijn op het automatiseren zelf. Een van de redenen van de beurs- en bankencrisis van 2008 was de koppeling van verschillende geautomatiseerde beurssystemen die in geval van crisis deze versnelde. Een zaak van systeemdynamica dus en dat is een ingewikkeld vakgebied. Allerlei systemen zomaar aan elkaar knopen is geen goed idee. Aan de andere kant is eilandautomatisering ook niet gewenst, dus een algehele visie over wat en hoe te automatiseren is absolute noodzaak. 

Een ander kritisch punt is dat automatiseren alleen lukt als het onderliggende proces goed werkt; vaak spreek ik ondernemers die denken (of hopen) dat automatisering hun productieproblemen zal oplossen. Dat is een misvatting die al tot zeer veel mislukte automatiseringsprojecten heeft geleid. Voor automatiseren geldt exact hetzelfde als voor robotiseren; het moet een doel dienen door een proces sneller, nauwkeuriger of makkelijker te laten verlopen. Maar een slecht lopend proces loopt geautomatiseerd alleen sneller, maar niet beter.

Softwareleveranciers willen hun pakketten verkopen, maar omdat veel software gesegmenteerd is, kunnen zij geen totaaloplossing bieden. Denk aan een ERP-pakket dat gekoppeld wordt aan een financieel systeem en een planning- of MES-systeem. Als dan ook nog CAD- en CAM-systemen gekoppeld moeten worden, is het een aardige rijstebrij geworden. De vraag is dan of dit totale systeem de doelstelling zal halen en of het robuust genoeg is. Toch beweert vrijwel elke softwareleverancier met droge ogen dat hun pakket voor uw bedrijf dé oplossing is.

 In deze tijd zijn vooral de plaatwerkbedrijven bezig om hun interne productieprocessen automatisch op elkaar af te stemmen. Men wil dat alle benodigde machines vanuit de STEP-file van het te maken product zelfstandig geprogrammeerd worden. Voor het lasersnijden bestaat dit al, maar het is nu de uitdaging om de vervolgbewerkingen (kanten, lassen) ook voor elkaar te krijgen. Als dit lukt, vervalt in feite vrijwel de gehele werkvoorbereiding in een plaatwerkbedrijf en komt alle expertise op de werkvloer te liggen. Hierdoor kan veel sneller en ook flexibeler gewerkt worden. De ervaring met het lasersnijden is positief (247 Tailorsteel is niet voor niets zo succesvol), dus de verwachtingen voor het hele productieproces zijn hooggespannen.

Ook bij de verspaning is nog steeds meer automatisering mogelijk en wenselijk, hoewel de automatiseringsgraad daar over het algemeen al hoger ligt. Ik merk in de praktijk wel dat er grote verschillen tussen de verspanende bedrijven onderling zijn. Bij sommige is nog bijna alles handmatig of via eilandautomatisering, bij anderen is de productievloer al bijna helemaal geautomatiseerd. Het voordeel van verspanen (over het algemeen) is dat het programmeren van de machines al sterk geautomatiseerd is en dat de CAD-CAM koppelingen en postprocessors al ver ontwikkeld zijn. Een koppeling is dan makkelijker te maken.

Toch merk ik dat sterk geautomatiseerde verspaningsbedrijven dezelfde planningsproblemen en levertijdproblemen hebben als de minder ver geautomatiseerde bedrijven. Bij enkele bedrijven bleek uit onderzoek dat de organisatie meer een goede werking bepaalt dan de automatisering. Bij enige verspaningsbedrijven zijn we naast automatisering toch ook met QRM gestart om de noodzakelijk betere prestaties te gaan realiseren.

De conclusie is dan ook dat automatiseren voor Nederlandse productiebedrijven noodzakelijk is en dat er al veel bereikt is op dat gebied, maar dat toch aandacht voor goed werkende bedrijfsprocessen de basis van verbetering blijft. Laat u niet verleiden tot een softwarepakket dat ‘alles oplost’, maar kies voor een duidelijke visie voor het hele bedrijf.