Deventer
14 okt. 2008
3 minuten
De Nederlandse machinehandel heeft een prima eerste half jaar achter de rug, zo blijkt uit de cijfers die de VIMAG deze week bekendmaakt. Tot aan de zomer heeft de sector het heel goed gedaan: de machinehandelaren hebben hun omzet licht zien dalen, de handelaren in gereedschappen hebben hun omzet van vorig jaar rond deze tijd geëvenaard. De laatste weken aarzelen klanten echter, zo blijkt. De financiële crisis die de hele wereld in zijn wurggreep heeft, lijkt ook de metaalindustrie te treffen.
‘Het eerste half jaar gewoon goed jaar geweest’, zegt Gert Jan Braam, directeur van de Federatie Productie Technologie (FPT), waar onder andere de sectie VIMAG onder valt. Tot aan de zomer hebben de machineleveranciers het aantal verkochte machines op peil weten te houden. De omzet is licht gedaald. De gereedschappenleveranciers hebben hun omzet ten opzichte van het eerste kwartaal dit jaar en hetzelfde kwartaal in 2007, weten te evenaren.
Dat is een signaal dat de metaalindustrie goed blijft draaien, maar voorzichtig wordt met het doen van investeringen in duurzame investeringsgoederen. In de meest recente cijfers van de VIMAG zitten echter nog niet de verkopen van het derde kwartaal, het moment waarop de huidige financiële crisis in alle hevigheid is losgebarsten. Gert Jan Braam zegt het gevoel te hebben dat er wat meer aarzeling in de markt is gekomen als gevolg van de huidige crisis. ‘Klanten vragen nog steeds offertes aan, maar zijn wat terughoudender met daadwerkelijk investeren.’ Hij rekent daarom op een zwak derde kwartaal voor de branche. Over het lopende, vierde kwartaal wil hij geen uitspraken doen. ‘Het laatste kwartaal van 2007 was fantastisch. Dat gaan we zeker niet halen; dat kan gewoon niet.’
Somber economisch sentiment
Dit laatste kwartaal zal gaan tegenvallen. In de laatste sector outlook voor de Nederlandse industrie, van begin september, voorspelt bankverzekeraar ING nog dat de industrie tegen de jaarwisseling in een dip zal komen. Inmiddels wordt een langduriger periode van neergang verwacht, een herstel zal ondermaats zijn, laten de economen in een reactie aan Vraag en Aanbod weten. Bert Woltheus, sectormanager industrie, is niet verrast door de afname van de groei, wel door het gure weer op de beurzen.
‘Economische cycli zijn van alle tijden.’ Uitgesplitst voor de verschillende sectoren, zien de producenten van metaalproducten hun omzet dit jaar al teruglopen, terwijl de machinebouwers – met name door de lange doorlooptijden – nog een groei kennen. In het rapport schrijft de bank de afnemende groei toe aan meerdere oorzaken. ‘Het sombere economische sentiment zet investeringen onder druk. Daarnaast zorgt de kredietcrisis ervoor dat banken minder kapitaal voorhanden hebben, waardoor financiering moeilijker en kostbaarder wordt’, zo staat in het ING-sectorrapport. Van de week waarschuwde ook de Koninklijke Metaalunie al ervoor dat metaalbedrijven minder makkelijk krediet krijgen en met hogere kredietkosten te maken hebben.
Effecten vallen mee
Zullen de ontwikkelingen van de laatste weken de machinehandel en de metaal harder gaan raken? Wat is het effect van de afnemende bereidheid om krediet te verlenen op de machineverkoop? Bert Woltheus erkent dat ING kredietaanvragen altijd zorgvuldig beoordeelt. ‘Daarin is niets veranderd, alleen het economisch tij is anders geworden.’ Met zorgvuldig beoordelen bedoelt hij vooral dat nadrukkelijk gekeken wordt naar toekomstige rendementen van nieuwe investeringen, het klantenbestand van een metaalverwerker en de sectoren waarin hij actief is. ‘We stellen geen hogere eisen dan voorheen, maar de uitkomst kan in sommige gevallen negatief zijn.’
Dat is volgens Woltheus niet hetzelfde als over de hele linie minder krediet verlenen. Als je een lening krijgt, moet je rekening houden met hogere kosten. De rente voor bedrijfskredieten is opgelopen. Toch denkt Woltheus dat het effect daarvan zal meevallen. ‘De rentelasten vormen voor een doorsnee bedrijf slechts een beperkt deel van de totale kosten.’ De ING-sectormanager zegt dat voor een goed plan met een gedegen businesscase nog steeds geld te lenen valt bij de bank. De kredietportefeuille van ING laat nog steeds een gezonde groei zien. Eind juli heeft de Nederlandsche Bank nog bekendgemaakt dat de bedrijfskredietverlening in het tweede kwartaal is gegroeid met 15,2 miljard euro tot 291 miljard euro. Wel merkte de Nederlandsche Bank toen op dat er een verschuiving is naar leningen met een kortere looptijd.
Positief lange termijn
Gert Jan Braam blijft positief over de toekomst. ‘Geen enkele branche is recessieproof, maar over het algemeen doen de bedrijven het goed. Ze hebben de afgelopen jaren weer wat vet op hun botten gekregen. Ze kunnen wat hebben.’ Ook Bert Woltheus blijft ondanks de huidige perikelen voor de langere termijn geloven in het opwaarts potentieel van de industrie. Wanneer zich dit zal manifesteren, is onder de huidige omstandigheden echter moeilijk te bepalen.
Anderen lazen ook
