In de maand december is de ommekeer in de prijsontwikkeling ingezet. Gedurende de laatste weken hebben verschillende fabrieken door het verminderen van de productie, mede geholpen door de problemen bij het Italiaanse ILVA (later hierover meer), geprobeerd vraag en aanbod in de staalmarkt meer in evenwicht te brengen. Hierdoor werd een basis gelegd voor een prijsstabilisering met de uiteindelijke bedoeling een verhoging gerealiseerd te krijgen.
Dat blijkt uit Het Staaljournaal van Noviostaal van 16 december. De actuele prijzen van importstaal vertonen ook een stijgende trend en vanwege de langere levertijden werd het aankopen hiervan minder aantrekkelijk. De Europese fabrieken zijn niet alleen gedwongen door de hogere prijzen van grondstoffen, als ijzererts, schroot en energie, hun opbrengsten te verhogen, maar ook gelet op de forse investeringen die zij moeten maken om in de toekomst CO2-neutraal te kunnen produceren. Zo kondigde ArcelorMittal (AM) een plan aan om uiterlijk in 2030 de uitstoot van CO2 met dertig procent gereduceerd te hebben. Ook andere fabrieken hebben spontaan het plan van de Europese Commissie voor de beperking van CO2-uitstoot omarmd. Wel voegen de meesten er de opmerking bij, dat diezelfde EU-Commissie ook maatregelen moet nemen om verdere oneerlijke concurrentie van importen te beperken. Feitelijk bedoelen ze daarmee, dat ook staal, dat de EU wordt ingevoerd, onder een CO2-heffing zou moeten vallen.
Al met al is de situatie nu zo dat warmgewalste rollen (coils) inmiddels tot ca. € 30-40 per ton gestegen zijn ten opzichte van het vierde kwartaal van 2019. Wat opvalt daarbij is dat de producenten zich bij de onderhandelingen zeer stug opstellen en niet tot een compromis bereid zijn. AM kondigde als eerste een verhoging aan en de meeste anderen volgden al snel daarna. Gevolg is dat veel afnemers binnen een zeer korte periode overgingen tot het afsluiten van nieuwe contracten, aangezien zij vreesden al snel nog meer te moeten gaan betalen, alsmede wellicht binnen afzienbare termijn met een tekort aan materiaal zouden komen te zitten. Dit omdat door de plotselinge toestroom van orders fabrieken al snel hun orderboeken zagen vollopen waardoor levertijden langer werden.
De vraag rijst inmiddels in hoeverre de verhoging van de staalprijzen stand gaat houden. Veel insiders zien de huidige ontwikkeling als een lang uitgebleven, maar ook te verwachten ‘restocking’. Met andere woorden: is het een tijdelijke opleving vanwege noodzakelijke voorraadvorming, of is het een structurele verbetering van de vraag? De fabrieken leven kennelijk met diezelfde onzekerheid, want sommige staalmakers willen alleen prijzen van maand tot maand vastleggen in plaats van zoals voorheen per kwartaal of per halfjaar. De voorlopige handelsovereenkomst tussen China en de Verenigde Staten (VS), zoals medio december afgesloten, doet daarbij de hoop opleven dat ook Europa en de VS tot een tevredenstellende handelsafspraak zullen komen, waardoor er weer rust op de wereldmarkt zal kunnen komen en de economie een positieve impuls zal krijgen. Binnen Europa zal dan ook veel afhangen van een wel of niet herstel in de autobranche, maar tegelijkertijd eveneens van de in 2020 verwachte investeringen door de nationale overheden, bijvoorbeeld in de infrastructuur.
De ontwikkelingen rondom de toekomst van het Italiaanse ILVA volgen elkaar snel op. AM wilde eind 2018 de in problemen geraakte staalfabriek voortzetten, eerst middels een leaseconstructie en vervolgens over een aantal jaren door een totale overname. Omdat de Italiaanse overheid eerder dit jaar echter een wet aannam, die de huidige verantwoordelijke personen binnen ILVA, nu geheten ArcelorMittal Italia, medeverantwoordelijk zou maken voor de voorheen gedane milieuovertredingen èn omdat ArcelorMittal geen in haar ogen nodige kostenreductie mocht doorvoeren, in de vorm van vermindering van het aantal medewerkers, wil het staalconcern nu van haar Italiaanse dochteronderneming af.
Het is geheel onzeker hoe de afloop zal zijn, maar de meeste insiders zien voor AM geen toekomst met ILVA. Als zij gelijk krijgen zou dit betekenen, dat de Italiaanse overheid hetzij de onderneming als staatsbedrijf zal voorzetten of het bedrijf moet proberen te verkopen. De Italiaanse regering kan het zich niet veroorloven de fabriek in zijn geheel te sluiten, want dat zou een enorme toename van de werkloosheid in Zuid-Italië betekenen. Als men deze fabriek wil verkopen rijst echter de vraag welke staalmaker in Europa interesse zal hebben dan wel welke staalproducent zich deze investering kan permitteren? Immers veel fabrieken zijn bezig met een interne reorganisatie, zoals daar zijn ThyssenKrupp en Tata Steel Europe. Laatstgenoemde heeft al een plan gepubliceerd voor het laten afvloeien van ca. 3000 werknemers en voor een herstructurering van dochterbedrijven. Zo schijnt het naar verluidt plannen te hebben om het Nederlandse dochterbedrijf, dat buizen produceert, af te gaan stoten. Een uitbreiding van productiecapaciteit middels een overname van ILVA ligt dus hier niet erg voor de hand.
Noviostaal geeft per 16 december 2019 de volgende indicatie voor de circa fabrieks-staalprijzen voor coils en kwartoplaat in euro per ton:
Warmgewalste coils: 445-455
Koudgewalste coils: 530-545
Sendzimir verz. coils: 540-555
Kwartoplaat: 525-535
Deze maand stegen de staalprijzen voor kwartoplaat met 5 euro per ton, de prijzen voor zowel warmgewalste als koudgewalste coils en die voor sendzimir verzinkte coils stegen met 10 euro per ton, ten opzichte van de staalprijzen in november 2019 .