Niet meer alléén innoveren

Perron038 opende begin september vorig jaar zijn deuren en de eerste innovatieprojecten zijn van start gegaan. De officiële opening van het innovatiecentrum voor de maakindustrie in Zwolle zal in het voorjaar van 2020 plaatsvinden, de exacte datum is nog niet bekend. Maar de plannen zijn ambitieus. Naast de vier founding partners zijn er al meer bedrijven aangehaakt en er zijn zes gezamenlijke thema’s vastgesteld.

Tembo Group uit Kampen had de ambitie om een open innovatiecentrum te starten. Niet alleen, maar samen met andere bedrijven die dezelfde uitdagingen hebben op het gebied van digitalisering. Er werd een pand gevonden en een kwartiermaker aangesteld, Marius Woldberg. ‘We zijn met de vier founding partners, Tembo Group uit Kampen, Tolsma Grisnich uit Emmeloord, AWL Techniek uit Harderwijk en investeringsmaatschappij Wadinko uit Zwolle een stichting gestart: Stichting Perron038′, vertelt Woldberg. De hal waar het allemaal gaat gebeuren zit in een oud industrieel pand uit de jaren dertig van de vorige eeuw, pal aan het spoor naast Station Zwolle. Een oude NS-werkplaats, waar ook Stork en daarna Wärtsilä in waren gehuisvest. De oude bovenloopkraan hangt er nog, maar er is een nieuwe vloer in gelegd, er moeten robots op kunnen rondrijden, en de hele elektrotechnische installatie is vernieuwd.

Niet alleen

‘Het initiële idee van Tembo en AWL Techniek als tweede, Wadinko en Tolsma daarna, is dat je je niet meer kunt permitteren alleen te innoveren. Er komen zoveel uitdagingen op die bedrijven af en er zijn zoveel verschillende technologieën waarin ze zich moeten verdiepen. Alleen kunnen ze hooguit een of twee thema’s tegelijk aanpakken. Maar gezamenlijk kun je veel meer doen’, legt Woldberg uit.

Er zijn twee pijlers die voor de stichting van belang zijn. De eerste is innovatie, dat is de basis. Maar je kunt niet innoveren zonder talent. Dus talentontwikkeling is de tweede pijler. ‘En talent omschrijven we als medewerkers van de bedrijven zelf, die geconfronteerd worden met nieuwe technologie en nieuwe mogelijkheden. En nieuw jong talent. Dat nog op school zit of zelfs nog een keuze moet maken voor technologie.’

Het is heel moeilijk om dagelijks jonge mensen te ontvangen op al die fabrieksterreinen waar deze bedrijven actief zijn. ‘Wat als we een plek kunnen creëren, waar we technologie heel zichtbaar maken. Waarin we allerlei mensen ontvangen. Met allerlei mogelijkheden om events en activiteiten te organiseren.’ Het doel is om zo laagdrempelig mensen uit te nodigen te komen kijken naar niet alleen een showroom, maar een plek waar echt gewerkt wordt met technologie. Waar bedrijven een deel van hun R&D-agenda uitvoeren. ‘Studenten werken er samen met medewerkers. En dat op een locatie dicht bij de stad, bij het spoor en bij kennisinstellingen’, omschrijft Woldberg. Het innovatiecentrum werkt samen met Hogeschool Windesheim, Deltion College, Cibab en het Fraunhofer Project Center aan de Universiteit Twente. Perron038 (het netnummer van Zwolle) richt zich niet per se alleen op de regio Zwolle, maar de meeste geïnteresseerde bedrijven zitten wel in een kring van 100 km rond de provinciehoofdstad. Alle machinebouwgerelateerde bedrijven zijn in principe welkom om mee te doen.

‘We vragen bedrijven eigenlijk twee dingen. Ten eerste om een deel van hun R&D-agenda hier onder te brengen. Ze krijgen daar werkplaatsen en projectruimtes voor tot hun beschikking. En we vragen ze om te investeren door deel te nemen in de gezamenlijke agenda die we hebben’, zegt Woldberg. Samen met de R&D-directies van de nu al deelnemende bedrijven zijn er een aantal gezamenlijke thema’s vastgesteld: robotics, vision application, sensoring, configure to order, automated design, en additive manufacturing. ‘Want we willen niet dat iedereen in zijn eigen hok blijft zitten, we willen juist gezamenlijke projecten.’

Samenwerken

Om initiatieven als Perron038 te laten werken is het wel van belang om kennis met elkaar te delen. ‘We hebben met alle R&D-directies om tafel gezeten en al gauw ontstond er een sfeer van, als we nu al alle kaarten voor de borst houden, kunnen we niet samenwerken. Er is een modus gevonden om op technologieniveau samen te werken.’ Het ene bedrijf past bijvoorbeeld visiontechnologie op een totaal andere manier toe dan het andere bedrijf. Maar ze hebben beide de uitdaging hoe visiontechnologie in te zetten in het eigen bedrijf. Slimmer, efficiënter, duurzamer, om op een hogere kwaliteit machines te bouwen. ‘We zitten met innoveren dus niet zozeer op productniveau maar echt op technologieniveau.’

Prisma

Voor de innovatieagenda zit Marius Woldberg elke maand aan tafel met de R&D-directies van de samenwerkende bedrijven en instanties. ‘Zo hebben we vorig jaar zomer heel veel tijd gestoken in het ontwikkelen van een samenwerkingsverband op het gebied van vision. Dat is PRISMA geworden.’ PRISMA staat voor Prototyping, Researching and Innovating vision technology for Smart Manufacturing Applications. Het is een samenwerking tussen IMS, AWL, Tembo, Tolsma, Fraunhofer Project Center en Hogeschool Windesheim. Er wordt 1,2 miljoen euro geïnvesteerd door de deelnemers, in de vorm van uren en technologie, en bijna 9 ton in de vorm van een Europese subsidie uit het Europese Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). ‘Vanaf afgelopen 1 oktober tot 1 oktober 2021 wordt hier gewerkt aan visiontechnologie’, vertelt Woldberg. ‘Er komen straks vier voorbeelden van cameratoepassingen op de werkvloer te staan waaromheen we events en seminars organiseren.’

Een machine van Tembo waar studenten nieuwe toepassingen voor mogen gaan bedenken. (Foto: Kasper Weigand)

De vier deelnemende bedrijven hebben eigenlijk allemaal een soortgelijke uitdaging, maar wel in een andere uitvoering. ‘IMS wil graag technologie ontwikkelen om de kwaliteit van lensmodules goed te kunnen meten, realtime. Dat gaat tot op de micrometer nauwkeurig. Bij AWL willen ze een inline visiontoepassing voor kwaliteitscontrole van de gelaste onderdelen, zodat de klant realtime kan zien dat elk product correct wordt verwerkt. Een vraag die hierbij gesteld wordt is hoe de klant toegang kan krijgen tot alle productiedata. Tembo wil een toepassing voor hi-speed productieomgevingen. Bij Tolsma gaat het om aardappelverwerkingsmachines. Nu nog vindt er handmatig een visuele inspectie plaats, de handjes aan de loopband. Uiteindelijk moet dat worden overgenomen door technologie.’ Voor het project gaan onderzoekers van Fraunhofer Project Center op basis van de cases eerst kijken wat er allemaal al beschikbaar is op het gebied van cameratechnologie. Daarna wordt er dus gewerkt aan proefopstellingen die op de werkvloer van Perron038 een plek krijgen.

3D-print

Een tweede thema is ook al in ontwikkeling: additive manufacturing. ‘We zijn nu met Windesheim, Fraunhofer en diverse bedrijven bezig om hier een project van te maken. Wat is de impact van 3D-metaalprinttechnologie voor productiebedrijven? Wat betekent dat voor mijn ontwerpproces en voor materiaalkeuzes?’ Van Windesheim komt er een grote 3D-metaalprinter op de werkvloer te staan, een EOS M400 van 12 meter lang die aluminium kan printen. Rondom die printer gaat Perron038 ook allerlei projecten organiseren. ‘De printer staat in verbinding met vier andere printers uit de brede regio. Zodat je als bedrijf dat participeert in dit project, ook kunt leren hoe het is om met bijvoorbeeld titanium te printen.’

Het mooie van de werkwijze is dat er telkens een ander bedrijf penvoerder is van een samenwerkingsproject. De kartrekker. De andere bedrijven haken aan. En voor een ander thema trekt een ander bedrijf de kar. ‘Eén bedrijf kan niet overal projecten voor ontwikkelen, maar kan wel bij meerdere projecten aanhaken’, legt Woldberg uit. Hij benadrukt dat Perron038 eigenlijk nog maar net is begonnen. Soms zal er iets niet lukken of juist wel. ‘Dat is ook waar we naartoe willen. Organisch groeien. Met nieuwe partners die weer nieuw elan geven, nieuwe thema’s misschien wel. Daar zijn we ook heel bewust naar op zoek’, besluit hij.