60% industriële bedrijven verwacht volledig geautomatiseerde productie over vijf jaar

De meerderheid van de Nederlandse industriële bedrijven (60%) denkt dat de productie over vijf jaar volledig geautomatiseerd zal zijn. Bovendien beschouwt 68 procent van de Nederlandse industrie automatisering als essentieel om concurrerend te blijven.

Dit blijkt uit de nieuwe onafhankelijke studie van Reichelt elektronik. Hierin analyseert Reichelt de status quo van verschillende automatiseringstechnologieën en investeringsplannen van Nederlandse industriële bedrijven uit verschillende sectoren en van diverse omvang. Het onderzoek identificeert ook de potentiële kansen voor toekomstige automatiseringsprojecten en benadrukt de hindernissen die de industrie moet overwinnen bij de uitvoering van deze plannen.

Gemiddeld 41 procent van de productieprocessen in Nederland is momenteel geautomatiseerd. Bijna de helft (48%) van de ondervraagden maakt al gebruik van cloud computing, industriële IoT en netwerkmachines en 41 procent maakt gebruik van big data-analyses. Idealiter zouden de inzichten die worden verkregen uit big data-analyses kunnen worden gebruikt voor besluitvorming en om processen te automatiseren. Nederlandse industriële bedrijven lijken hier momenteel nog niet genoeg mee te doen en laten het na om deze kans te benutten.

Mogelijke hindernissen kunnen een gebrek aan middelen, expertise of opleiding op het gebied van big data-analyse zijn. 46 procent van de respondenten wil big data-analyse implementeren in de periode van het komende jaar tot twee jaar, wat aantoont dat ze zich willen voorbereiden op de toekomst. Geautomatiseerde magazijn- en logistieke systemen (34%) en geautomatiseerde productiesystemen (33%) worden ook vaak gebruikt bij Nederlandse industriële bedrijven.

Het is een ander verhaal wanneer het gaat om kunstmatige intelligentie (AI) en machine learning (ML) – slechts negentien procent gebruikt ze momenteel. De technologieën worden wel als veelbelovend voor de toekomst beschouwd, zoals 56 procent van de bedrijven laat zien met hun investeringsplannen. Bovendien is 48 procent van de respondenten van mening dat kunstmatige intelligentie (AI) en automatisering het tekort aan geschoolde arbeidskrachten in Nederland kunnen oplossen. Andere technologieën waarin bedrijven ook in de toekomst willen investeren:

• Procesautomatisering door middel van software of bots (52%)
• Geautomatiseerde kwaliteitscontrole (52%)
• 3D-printen (48%)
• Cobots (48%)

Grote bedrijven lopen voorop

Vooral kleinere bedrijven zijn nog niet zo ver in het automatiseren van hun productie. Zo gebruikt 33 procent van de bedrijven met minder dan tien werknemers weinig of geen automatiseringsprocessen in de productie. Hoe groter het bedrijf, hoe groter de kans dat automatiseringsprocessen worden gebruikt om de productie te ondersteunen. Daarentegen gaven alle ondervraagde bedrijven met tien tot vijftig werknemers aan dat ze hun processen op zijn minst gedeeltelijk automatiseren. Gemiddeld is de automatiseringsgraad in het mkb 32 procent. Bedrijven met meer dan vijftig werknemers automatiseren gemiddeld 43 procent van hun processen. 

Robots vormen belangrijk onderdeel

Robots zijn ontworpen om de last voor mensen te verlichten en hun vaardigheden aan te vullen. Daardoor zijn ze misschien wel het belangrijkste onderdeel van automatisering. Ze combineren veel belangrijke technologieën in één efficiënte machine. Volgens het laatste World Robotics Report (2023) staat Nederland op de dertiende plek wereldwijd met 248 industriële robots voor elke 10.000 werknemers in de maakindustrie. Nederland ligt boven het gemiddelde van 151 robots. Deze trend wordt ook weerspiegeld in de huidige enquête, aangezien net iets meer dan de helft (51%) van de respondenten robots gebruikt. Meer dan de helft (54%) van de ondervraagde bedrijven laat hun robots fysiek moeilijke of uitdagende taken uitvoeren, terwijl 39 procent robots gebruikt om testen uit te voeren. Ongeveer een derde (34%) heeft repetitieve taken of gevaarlijk werk (31%) aan de machines uitbesteed. Concreet voeren ze werkzaamheden uit zoals verpakken (43%), frezen, zagen, laseren en meer (39%), ook voeren ze laswerkzaamheden uit (36%) en helpen ze bij het palletiseren, stapelen en uitpakken (34%). 

Kansen herkennen

In principe bieden automatiseringstechnologieën een reeks voordelen: volgens de ondervraagde tech-besluitvormers omvatten deze tijdsbesparing (52%), een hogere productiviteit (48%) en kostenbesparingen (47%). Het resultaat is niet verrassend, aangezien deze direct leiden tot betere bedrijfsresultaten en een van de belangrijkste redenen zijn waarom bedrijven in de eerste plaats voor automatiseringsoplossingen kiezen.  Bovendien waarderen de respondenten de nauwkeurigere en betrouwbaardere uitvoering van taken, wat uiteindelijk ook leidt tot een hogere productkwaliteit – volgens de enquête verklaarde iets minder dan de helft (43%) dat ze een toename in efficiëntie hebben opgemerkt sinds de introductie van automatiseringstechnologieën. 

Hindernissen overwinnen

Vanuit managementperspectief zijn er veel doorslaggevende argumenten voor het automatiseren van een bedrijf. Het stelt hen in staat om op lange termijn efficiënter middelen te gebruiken bij de productie, om nieuwe markten aan te boren en flexibeler te reageren op marktbehoeften, hun toekomstige levensvatbaarheid en concurrentievermogen te versterken, en om de omzet verhogen. Zo gaat 72 procent van de ondervraagden ervan uit dat de volgende geplande investering in automatisering zich binnen een jaar heeft terugverdiend. Er zijn echter enkele obstakels die vooraf moeten worden overwogen en overwonnen: bijna een derde van de deelnemers (37%) zei dat financiële beperkingen een hindernis zijn, waarbij een gebrek aan budget of buitensporige kosten voor oplossingen een uitdaging vormen. Ook het nemen van de juiste investeringsbeslissingen is moeilijk (31%). Bovendien gaf 27 procent van de respondenten aan dat hun verlangen naar specifieke oplossingen onvervuld blijft. Bovendien meldde 25 procent een gebrek aan geschoolde werknemers met de vereiste kennis. Vooral kleinere bedrijven ondervinden vaak moeilijkheden bij het vinden van automatiseringstools die zowel aan hun eisen als bij hun bedrijf passen, maar ook betaalbaar zijn.

Toekomstvoorspelling

Uit het onderzoek kwamen de volgende voorspellingen voor de toekomst naar voren: zestig procent van de Nederlandse industriële bedrijven gelooft dat de productie over vijf jaar volledig geautomatiseerd zal zijn, zodat mensen zich op andere werkgebieden kunnen concentreren. AI en automatisering zullen ook de oplossing blijken te zijn voor het tekort aan geschoolde arbeidskrachten in de industrie (48%). De vraag welke impact een volledig geautomatiseerde productie op de arbeidsmarkt zal hebben, blijft dan ook onbeantwoord, aangezien 63 procent van de ondervraagde industriële bedrijven nu al bespaart op personeelskosten door automatisering.  Uit de enquête van Reichelt elektronik blijkt ook dat de acceptatie van automatisering in de Nederlandse industrie niet uniform is, maar sterk afhankelijk is van de grootte en structuur van het bedrijf. Ondanks de voor de hand liggende voordelen, brengen geautomatiseerde processen ook hun eigen uitdagingen met zich mee. Gedifferentieerde strategieën en maatregelen helpen de uitdagingen aan te gaan en bevorderen de implementatie van automatiseringstechnologieën in bedrijven van elke omvang. Idealiter zou deze altijd de menselijke factor moeten bevatten.