Een groot deel van alle gefabriceerde zonnepanelen ter wereld komt inmiddels uit Azië. Het belang van zonnestroom voor de energietransitie in combinatie met de introductie van de volgende generatie zonnepanelen maakt dat het de hoogste tijd is om de productie weer naar ons continent te halen. Denk aan modules die onzichtbaar in gebouwen, vervoer en infrastructuur te verwerken zijn en een hoog rendement hebben. Kansen te over voor de Nederlandse en Europese maakindustrie, aldus TNO.
Om grootschalige productie van zonnecellen en modules in Europa, met een sterke Nederlandse inbreng, mogelijk te maken is behalve een hoge opbrengst veel meer nodig. De kosten van de productie moeten nog verder omlaag, het concept mass customization voor integratie moet werkelijkheid worden met circulariteit als belangrijke randvoorwaarde. Deze ambities tot een succes maken vergt verregaande samenwerking tussen kennisinstellingen, bedrijven en overheden over de gehele waardeketen.
Regionale aanpak
In de regio Brabant wordt al hard gewerkt aan realisatie van deze innovatieve maakindustrie. De Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM), kennisinstellingen en bedrijven ontwikkelen concepten, gesteund door de provincie Noord-Brabant, om in deze omgeving fabrieken te realiseren met de nieuwste technologie. We bouwen hierbij verder op ambitieuze innovatieprogramma’s en dit staat naast ambitieuze plannen zoals het grote consortium van Nederlandse zonnebedrijven SolarNL.
TNO helpt bedrijven in de maakindustrie innovatieve producten te ontwikkelen, te fabriceren, bestaande producten of processen te verbeteren en nieuwe markten te betreden.
Van importeur naar exporteur
Een nieuwe generatie zonnemodules gaat het komend decennium het verschil maken. Simpele, goedkope vaste panelen gaan plaats maken voor nieuwe typen zonnepanelen die nagenoeg of geheel onzichtbaar in allerlei materialen in elk gewenst formaat en vorm te zijn verwerken en hierdoor goed integreerbaar zijn in daken, gevels, ramen en auto’s. Dan is er in potentie enorm veel meer oppervlak voor het opwekken van energie te gebruiken.
Mass customization, op maat gemaakte producten massaal vervaardigen, is de toekomst van integreerbare zonne-energie. Door het creëren van een pv-ecosysteem om deze high-end producten in Europa te fabriceren, met Nederland als belangrijke bron als leverancier van kennis, apparatuur, halffabrikaten en van het eindproduct, is een brede markt aan te boren. Van importeur naar opties voor exporteur.
Strategische waardeketen
Inmiddels heeft de Europese Commissie de sector zonne-energie tot strategische waardeketen aangemerkt. Dicht bij huis produceren voorkomt het over wereldzeeën verschepen van zonnepanelen, wat vervuiling en transportkosten scheelt. Ook is de energie-mix in Europa schoner dan in vele andere regio’s op aarde wat de CO2-voetafdruk van zonnepanelen, die is al goed, verder verbetert.
Het maakt Nederland ook minder afhankelijk van bepaalde landen of regio’s. We hebben hier bovendien alles in huis, namelijk hoogwaardige kennis, innovatiekracht en geavanceerde bedrijven waarmee we weer een belangrijke speler in de productie van zonnecellen en -modules kunnen worden.
Versnellen en opschalen zonne-energie
De eerste stappen zijn al gezet met onder meer de lancering van het European Solar Initiative, gesteund door de Europese Commissie. Versnellen en opschalen is het devies. Ook zijn bedrijven in verschillende Europese landen bezig om de productie van zonnecellen en zonnepanelen uit te breiden en zijn nieuwe bedrijven actief om productie op te gaan starten.