Staaljournaal: Tekenen van herstel?

De Europese staalmarkt bevindt in een onzekere periode, waarbij importheffingen en de huidige levertijden de markt beïnvloeden, terwijl producenten blijven proberen de prijzen te verhogen. Zo vat Noviostaal het Staaljournaal van deze maand samen.

De Europese staalmarkt wordt beïnvloed door verschillende onzekerheden, waaronder mogelijke maatregelen van de Europese Commissie. Eurofer pleit voor strengere importmaatregelen, zoals hogere safeguard-tarieven en strengere quota- beperkingen voor landen als China, die vooral landen zouden treffen die domineren in de export van verzinkt staal.

Daarnaast gaan er geruchten dat de EC definitieve aanvullende invoerheffingen met terugwerkende kracht tot januari wil invoeren op staal uit Egypte, Japan, India en Vietnam. Dit zou aanzienlijke financiële gevolgen kunnen hebben voor kopers die hun voorraden al in de havens hebben opgeslagen.

Ondanks de onzekerheden richten Europese staalproducenten zich nog steeds op prijsverhogingen, vooral in het tweede kwartaal van 2025. Lange levertijden en de verschuiving in de dollar/euro-koers spelen hierbij een rol. Het verschil tussen vraag en aanbod is nog altijd kwetsbaar, en afnemers houden de situatie nauwlettend in de gaten.

In Duitsland is de staalproductie in de laatste maanden gestegen, wat positieve signalen lijken, hoewel de productie nog onder historische niveus blijft. In Italië zijn de prijzen voor warmgewalste coils licht gestegen, wat duidt op een verder, doch voorzichtig herstel in de markt.

Verwachte impact van Trump

Hoewel het speculatief blijft, wordt verwacht dat het aankomende presidentschap van Trump aanzienlijke gevolgen kan hebben voor de staalindustrie, zoals eerder besproken in het Staaljournaal. Tijdens zijn vorige ambtstermijn voerde Trump importtarieven in om de Amerikaanse staalindustrie te beschermen en te stimuleren. Het is waarschijnlijk dat hij deze strategie zal voortzetten of zelfs aanscherpen. Dit zou kunnen resulteren in hogere tarieven op staalproducten uit China en de Europese Unie.

Hogere importtarieven kunnen leiden tot stijgende binnenlandse staalprijzen in de VS en verstoringen in de wereldwijde staalhandel. Voor Europese staalproducenten betekent dit mogelijk een verlies van een belangrijk deel van hun export naar de Amerikaanse markt. Hierdoor zouden zij naar nieuwe afzetmarkten moeten zoeken of hun productie moeten aanpassen. Tegelijkertijd kan de economische onzekerheid rondom Trumps beleid de vraag naar staal verminderen, met prijsschommelingen en marktinstabiliteit als gevolg.

China’s dominantie in de staalindustrie

De opkomst van elektrische voertuigen (EV’s) en duurzame energie speelt een centrale rol in China’s strategie. In de afgelopen tien jaar groeide de capaciteit van de duurzame- energiesector tot 610 GW (+1300%) eind 2024. In 2023 was China verantwoordelijk voor 63 procent van de wereldwijde productie van zonnepanelen en zestig procent van de windturbines, waarmee het zowel de VS als Europa overtrof. Ook de EV-industrie groeide spectaculair. In 2021 produceerde China nog bijna 3,5 miljoen elektrische voertuigen, maar in 2023 al ongeveer negen miljoen, waarvan zes miljoen batterij-elektrische voertuigen (BEV’s) en 2,8 miljoen plug-in hybride voertuigen (PHEV’s). Deze groei werd gestimuleerd door
overheidsinvesteringen en strategische initiatieven, waarmee China zijn leidende positie versterkte.

China blijft daarnaast ook de meest dominante speler in de wereldwijde staalindustrie, mede dankzij strategische initiatieven zoals het Made in Steel-beleid. Waar het land in 2005 al verantwoordelijk was voor de helft van de globale staalproductie, bereikte het in 2024 een productie van meer dan één miljard ton ruw staal, goed voor circa 56 procent van de wereldwijde productie. De inspanningen van China om de staalexport te vergroten waren een reactie op een langdurig zwakke binnenlandse markt en toenemende handelsbarrières in het buitenland. Door doelgerichte strategieën en concurrerende prijzen wisten Chinese producenten het exportvolume in 2024 naar het hoogste niveau in negen jaar te tillen, terwijl de jaarlijkse import afnam.

Ondanks dat Chinese staalfabrieken eind december en begin januari 2025 hun prijzen voor warmgewalste coils (HRC) moesten verlagen vanwege een zwakke binnenlandse vraag, lagere productiekosten, een dalende Yuan en algemene economische onzekerheid, stimuleerden deze prijsdalingen sommige lokale afnemers om hun voorraden aan te vullen, terwijl andere afnemers afwachtend bleven. Mede daardoor hebben Chinese fabrieken recentelijk hun prijzen weer kunnen verhogen. Sommige fabrieken kiezen er op dit moment voor om alleen op aanvraag offertes uit te brengen, wat wijst op een flexibele en enigszins opportunistische marktbenadering.

EU: Veranderende marktdynamiek

Na een moeilijke periode vertoont de Duitse staalindustrie lichte tekenen van herstel. Sommige Duitse servicecentra hebben hun prijzen licht verhoogd door een afname van agressieve concurrentie. De productie van ruw staal in de Bondsrepubliek nam in november toe, na een eerdere stijging in oktober. Deze opwaartse trend lijkt zich afgelopen tijd voort te zetten. Hoewel de totale productie nog onder historische niveaus blijft, lijken de cijfers op een geleidelijk economisch herstel. Ook Tata Steel Nederland (TSN) rapporteerde positieve resultaten in het derde kwartaal van 2024, met een stijging in zowel productie als verkoop vergeleken met dezelfde periode vorig jaar.

De vooruitzichten voor de Europese staalmarkt blijven uitdagend, maar staalfabrieken tonen een sterke vastberadenheid om de prijzen voor leveringen in het tweede kwartaal van dit jaar te verhogen. Eind vorig jaar ondernamen enkele grote staalfabrieken al pogingen om hun prijzen te laten stijgen, met gedeeltelijk succes. Inmiddels volgen steeds meer fabrieken dit voorbeeld. Hoewel de prijsstijgingen voorlopig bescheiden blijven, worden ze gedreven door politieke en wereldwijde onzekerheid, de dreiging van strengere importheffingen en de huidige dollar/euro-koers. De bijna gelijke waarde van de dollar en de euro heeft geleid tot hogere prijzen in Europa, aangezien staalimport in dollars wordt afgerekend. De Europese staalvereniging Eurofer pleit voor strengere importmaatregelen om de dalende staalvraag binnen de EU tegen te gaan. Sinds 2017 is het zichtbare staalverbruik met bijna vijftien procent gedaald. Eurofer stelt voor de safeguard-tarieven te verhogen en de quota-toegang voor “andere landen” (waaronder China) verder te beperken. Deze maatregelen zouden vooral landen treffen die domineren in verzinkt staal. Daarnaast roept Eurofer op tot het instellen van landspecifieke quota’s, het schrappen van resterende volumes en het beperken van vrijstellingen voor ontwikkelingslanden.

Volgens bronnen overweegt de Europese Commissie bovendien definitieve invoerheffingen met terugwerkende kracht tot januari op staal uit Egypte, Japan, India en Vietnam in te voeren. Als dit besluit doorgaat, kunnen kopers die hun voorraden al in de havens hebben laten inklaren, geconfronteerd worden met aanzienlijke financiële lasten. Afnemers houden de ontwikkelingen nauwlettend in de gaten, aangezien de mogelijke invoering van deze maatregelen en heffingen de handelsstromen en prijsdynamiek in de Europese staalmarkt zou kunnen verstoren. Dit zou kunnen leiden tot onrust en prijsstijgingen.

Tegelijkertijd blijft de balans tussen vraag en aanbod kwetsbaar. Veel afnemers hebben onlangs nog geen grote voorraden ingekocht, maar naar verwachting zal er op korte termijn toch materiaal moeten worden aangeschaft, aangezien de levertijden bij veel fabrieken inmiddels al zijn verschoven naar het tweede kwartaal van 2025. Met huidige prijzen voor warmgewalste coils variërend tussen 590 en 630 euro per ton, gaan geruchten dat vanaf het tweede kwartaal van 2025 prijzen van 650 euro per ton worden nagestreefd. Ondanks deze mogelijke prijsstijgingen blijft de vraag naar staal beperkt en wordt het marktsentiment nog sterk beïnvloed door ontwikkelingen in Azië.

Toekomstperspectief

De Europese staalmarkt toont voorzichtig herstel, maar blijft kwetsbaar. Handelsbeperkingen, lange levertijden en politieke ontwikkelingen, zoals de terugkeer van Trump, kunnen de markt verstoren. Tegelijkertijd blijft China zijn invloed vergroten, zowel in staalproductie als in duurzame energie. Deze factoren vragen om aanpassingsvermogen van de sector, die zich in onzekere en dynamische omstandigheden staande moet houden.

ArcelorMittal

Europa’s grootste staalproducent heeft de productie in Gijón (Spanje) hervat. De faciliteiten waren vorige maand gesloten voor jaarlijks onderhoud, dat langer duurde vanwege zwakke vraag en concurrentie van lage importprijzen. Vooral de draadstaalfabriek en spoorwalserij waren getroffen door de sluiting. Vorige week werd met Spaanse vakbonden een tijdelijke werkgelegenheidsregeling overeengekomen voor 2025 om flexibel te blijven bij productieaanpassingen. De fabriek beschikt over twee hoogovens (4,8 miljoen ton per jaar), een BOF-smelterij (900.000 ton), een draadstaalfabriek (600.000 ton) en een railfabriek (400.000 ton).

Tata Steel

Tata Steel Nederland heeft een concept-milieueffectrapportage (MER) ingediend voor haar Green Steel-plan, een belangrijke stap in het vergunningsproces. Het plan streeft naar een CO2-reductie van veertig procent in 2030 door een overstap van steenkool naar duurzame energie en grondstoffen, met nieuwe technologieën zoals directe-reductie-ijzer (DRI) en elektrische vlamboogovens (EAF). De MER wordt beoordeeld door de Milieubeschermingsautoriteit Noordzeekanaaldistrict (OD NZKG) en staat open voor feedback van omwonenden. Na verwerking volgt een definitief rapport, waarna het vergunningsproces doorgaat. Ondertussen is Tata Steel gestart met staalproductie met dertig procent gerecycled materiaal.

ThyssenKrupp

Het Spaanse coilverwerkingsbedrijf Network Steel (NS) heeft de Galmed-fabriek van ThyssenKrupp in Sagunto, Valencia, overgenomen. De fabriek, met een capaciteit van 450.000 ton per jaar aan thermisch verzinkte coils, bedient voornamelijk de automobielsector. Thyssenkrupp sloot de fabriek in november 2023 vanwege de verminderde vraag naar gegalvaniseerd staal in Zuid-Europa. Vakbonden bevestigen dat werkgelegenheid behouden blijft onder het nieuwe beheer.

SSAB

De Scandinavische staalproducent heeft goedkeuring gekregen om de huidige hoogoven in Luleå te vervangen door elektrische vlamboogovens (EAF). Dankzij waterstoftechnologie zal de nieuwe installatie de CO2-uitstoot met 2,8 miljoen ton per jaar verminderen en bijdragen aan fossielvrije staalproductie. De voorbereidingen voor de bouw zijn begonnen en de fabriek zal volledig op fossielvrije elektriciteit draaien, wat leidt tot een reductie van tien procent van de totale CO2-uitstoot in Zweden.

Indicatieve basisprijzen

Indicatieve basisprijzen per ton	Warmgewalste coils	Koudgewalste coils	Sendzimir verz.coils	Kwarto-plaat
November 2024	€ 575 – 590	€ 650 – 685	€ 665 – 690	€ 670 – 685
December 2024	€ 570 – 590	€ 650 – 680	€ 670 – 685	€ 670 – 685
Januari 2024	€ 590 – 615	€ 660 – 680	€ 675 – 690	€ 670 – 685

*Bij deze prijzen dienen nog toeslagen voor kwaliteit, dikte/breedte/lengte en eventueel beitsen, evenals vrachtkosten gerekend te worden.
***Genoemde prijzen zijn indicatief, circa en geheel vrijblijvend.