Steeds meer Nederlandse mkb’ers maken serieus werk van kunstmatige intelligentie. Uit recent onderzoek in opdracht van reichelt elektronik blijkt dat 81 procent van de mkb-bedrijven AI al toepast of zich in de implementatiefase bevindt. Maar het gaat verder dan intentie: bijna zestig procent van de bedrijven ziet inmiddels directe winststijgingen.

Het onderzoek, uitgevoerd door marktonderzoeksbureau OnePoll, richtte zich op 500 besluitvormers binnen het Nederlandse mkb. Uit de resultaten blijkt dat veertig procent AI al actief inzet in de dagelijkse bedrijfsvoering. Nog eens 26 procent experimenteert met pilotprojecten of zit in de testfase. Vijftien procent verwacht binnen een jaar live te gaan.
De inzet van AI varieert, maar de meeste toepassingen richten zich op het optimaliseren van bedrijfs- en productieprocessen (51 procent) en het verbeteren van productontwikkeling (43 procent). Andere veelvoorkomende toepassingen zijn datagedreven trendanalyses (40 procent) en voorspellend onderhoud (33 procent).
Succesfactoren
De impact is aanzienlijk. Maar liefst 89 procent van de respondenten meldt een verbetering van de product- en dienstkwaliteit, terwijl 78 procent efficiëntere processen benoemt. Verder geven bedrijven aan dat ze door AI sneller kunnen inspelen op marktveranderingen (73 procent), producten sneller kunnen ontwikkelen (70 procent) en innovatiever kunnen opereren (65 procent). Ook kostenbesparing speelt een belangrijke rol (72 procent).
Strategische urgentie
AI is voor veel bedrijven meer dan een technologische vernieuwing; het wordt gezien als strategisch onmisbaar. Zo geeft 74 procent van de mkb’ers aan dat AI cruciaal is om internationaal concurrerend te blijven. In dat licht pleit 73 procent voor de ontwikkeling van Europese AI-oplossingen, toegespitst op de behoeften van bedrijven in Europa.
Internationale handelsspanningen versterken de urgentie: 58 procent vindt dat snelle adoptie van AI nodig is om niet achter te raken op bedrijven uit de Verenigde Staten of China. Die druk leidt tot een breed draagvlak binnen organisaties – 86 procent van de respondenten ervaart een positieve houding onder werknemers.
Belemmeringen en behoeften
Ondanks de vooruitgang worstelen bedrijven ook met obstakels. Beveiliging en dataprotectie binnen cloudomgevingen vormen een grote zorg (37 procent), gevolgd door gebrekkige IT-infrastructuur (35 procent) en verouderde machines die niet geschikt zijn voor AI-gebruik (31 procent).
Om deze uitdagingen het hoofd te bieden, is behoefte aan betere toegang tot financiering (41 procent), versterking van de digitale infrastructuur (40 procent), gespecialiseerde AI-consultancy (38 procent) en minder bureaucratische belemmeringen (36 procent).
Vooruitblik
De verwachtingen voor de nabije toekomst zijn hooggespannen. Bedrijven voorzien nieuwe, innovatieve producten (48 procent), een betere afstemming tussen operationele en productieprocessen (49 procent) en een toename van precisie en snelheid dankzij AI-ondersteunde robotica (45 procent).
‘Nederland heeft altijd vooropgelopen in innovatie en digitalisering binnen Europa,’ zegt Christian Reinwald, Hoofd Marketing en Productmanagement bij reichelt elektronik. ‘Het mkb laat zien dat het klaar is om AI op grote schaal in te zetten. 2025 wordt een kantelpunt. Dit is hét moment om te investeren in technologie die onze concurrentiepositie voor de lange termijn versterkt.’