De ontwerpers maken het de plaatbewerkers steeds lastiger. De nieuwe Audi A3 die begin 2012 op de markt komt, telt in de carrosserie liefst 4.800 buigingen, zes keer zoveel als tien jaar geleden. Bovendien zijn er vlakken die van convex (bol) naar een concaaf (hol) gaan. Dat lukt niet meer met de standaardbuiggereedschappen.
‘Mechanische gereedschappen komen aan hun grenzen’, zegt Michael Breme. De Duitser leidt de stempel- en matrijzenafdeling van Audi. Dat is eigenlijk al een bedrijf op zichzelf: zeventienhonderd medewerkers die alle gereedschappen maken voor de onderdelen van een Audi die aan de buitenkant van de auto zitten. Breme ging op de trends in plaatbewerking in tijdens de opening van de Aachener Werkzeugbau Akademie, die juist bedoeld is om de matrijzenindustrie te ondersteunen bij het opwaarderen van het kennisniveau. De matrijzenafdeling van Audi is een van de premiumpartners van het Akense instituut.
Belangrijke trends
Michael Breme ziet twee belangrijke trends die volgens hem de productie van buigmatrijzen en stempels sterk beïnvloeden. Aan de ene kant is dat de toename van het aantal modellen en de varianten binnen een model. De 22 Audi-modellen zijn momentel verkrijgbaar in 1,1 miljoen uitvoeringen. En dan te bedenken dat de fabrikant naar veertig modellen wil. Conclusie: er zijn meer gereedschappen nodig die over kleinere aantallen kunnen worden afgeschreven.
De tweede trend is dat de designers steeds verder gaan. Dat vraagt complexere matrijzen om het plaatwerk nog zo te kunnen buigen als de ontwerpers dat schetsen. ‘Plaatbewerking wordt alsmaar complexer. Het designgehalte stijgt en wij moeten dat maar waarmaken’, verzucht Breme. Daarom zet Audi bij de nieuwe A3 voor het eerst mechatronische gereedschappen in om de plaatdelen voor de buitenhuid van de auto nog te kunnen vormen. Intelligente gereedschappen. ‘De motorkap van de nieuwe A3 heeft designlijnen die we alleen kunnen maken met zo’n intelligent gereedschap.’ Hierin zijn de overgangen van concaaf naar convex heel scherp getekend.
Mechatronisch gereedschap
Om deze buigingen te realiseren, bouwt Audi sensoren en actuatoren in het buiggereedschap in. Daarmee meet men het drukverloop tijdens het omvormen. ‘We kunnen hiermee het navloeien van het materiaal tijdens het buigproces bewaken. Als het materiaal te weinig vloeit, dan scheurt het; vloeit het teveel, dan ontstaan golven in de plaat en dat wil de koper van de auto niet.’ Met zo’n mechatronische procesbewaking kan Audi tijdens het persen van de plaat extra materiaal laten vloeien als dat nodig is. Of juist minder door de perskracht elektronisch te regelen.
Michael Breme verwacht dat dit type intelligent gereedschap meer en meer ingezet gaat worden, omdat de traditionele mechanische gereedschappen niet meer de designtrends kunnen volgen. ‘Die zijn aan de grenzen van wat ze kunnen gekomen. We moeten mechatronische componenten in de gereedschappen integreren om de proceszekerheid te vergroten.’
Michael Breme van stempelafdeling en matrijzenafdeling Audi gereedsdschapmakerij