Staalindustrie op zoek naar ander businessmodel

Het huidige businessmodel van de staalfabrikanten is niet duurzaam. ‘Hopelijk is het stilleggen van productiecapaciteit in Europa tijdelijk, maar de huidige trend is onhoudbaar geworden’, zegt Andy Duwel, marketing manager Industry Strip bij Tata Steel. Het prijsniveau van deze producten is sinds 2005 veel minder sterk gestegen dan de prijzen die staalproducenten betalen voor hun grondstoffen.

Andy Duwel schetste dit beeld onlangs tijdens de Benelux Plaatwerkdag, georganiseerd door de Federatie Metaalplaat (FDP). De marketing manager zegt geen glazen bol te hebben waarin hij de toekomst kan zien. Evenmin wilde hij ingaan op vragen over prijsontwikkelingen, behalve dan de opmerking dat ‘dit een probleem is’.

Stijgende prijzen erst en kolen

Maar tussen de regels van zijn presentatie door liet hij duidelijk doorschemeren dat stijgende grondstofprijzen (erts is sinds 2001 met 900 procent duurder geworden; kolen met 700 procent) en slechts lichtjes stijgende afzetprijzen geen gezond businessmodel zijn. Vergeleken met 2005 zijn de afzetprijzen slechts met 50 procent gestegen, veel minder dan de stijgingen aan de grondstoffenkant. ‘In Europa is momenteel schat ik de capaciteit voor 18 miljoen ton vloeibaar afgeschakeld. En dat is veel.’ Dit zou betekenen dat 10 tot 15 procent van de Europese productiecapaciteit momenteel stil ligt.

Mogelijk krimp

Op zich draait de metaalindustrie in Europa niet slecht, vindt Duwel. ‘Maar de perceptie en de verwachtingen voor de toekomst zijn wel slecht.’ En dat levert een totaal ander beeld op dan in de BRIC-landen, waar de vraag naar staal ongekend hoog blijft. Tien jaar geleden kochten de BRIC-landen minder dan 30 procent van de wereldwijde staalproductie op; vorig jaar was dat al 60 procent. ‘Europa en de VS zijn minder krachtige spelers geworden.’

Voor de komende jaren houdt men bij Tata Steel rekening met een krimp van de vraag, terwijl de kosten voor de staalfabrikanten verder door blijven stijgen. Het probleem is volgens Duwel dat China de afgelopen jaren veel productiecapaciteit heeft gebouwd waarvoor het de grondstoffen grotendeels moet importeren. China importeert momenteel bijvoorbeeld 50 miljoen ton ijzererts per jaar. Dat drijft wereldwijd de grondstofprijzen op.