6 mrt. 2014
5 minuten
De bottleneck in veel plaatwerkbedrijven is de afkantpers. Als het werk zich daar ophoopt, koopt menig plaatwerker nog maar een kantbank erbij, ook al staan de persbalken van zijn machines het merendeel van de tijd stil. Dit is een doodlopende weg. Niet de operator aan de kantbank moet in control zijn, maar de programmeur met zijn buigsoftware in de werkvoorbereiding. We tikken toch ook geen G codes voor lasers en ponsnibbelmachines meer op de machine in?
De snelle lasersnijmachines van vandaag spuwen haast onafgebroken het vlakke materiaal uit. Dat deel van het werk hebben de meeste bedrijven goed geregeld, dankbaar gebruik maken van de digitalisering. Maar om de uitslagen hun uiteindelijke 3D-vorm te geven, moet het plaatwerk langs de kantbank. En daar wordt nog dikwijls traditioneel gewerkt. ‘De bediener is bezig met omstellen, andere gereedschappen inhangen; buigen doet hij amper’, constateert René Hazenberg, salesmanager voor Amada in Nederland. Een robot is lang niet altijd de juiste oplossing. Daarvoor zijn de series tegenwoordig te klein. Door het buigwerk anders te organiseren, kunnen plaatwerkbedrijven winst boeken, is zijn overtuiging. Dit betekent aan de voorkant programmeren en met slimme technieken het werk aan de kantpers zelf dummy proof maken.
Digitalisering plaatwerkbedrijf
Amada zet in op het digitaliseren van de volledige route die een werkstuk aflegt in een plaatwerkbedrijf. Nu gebruiken de meeste bedrijven de 3D-CAD file die de klant aanlevert enkel en alleen voor het tekenen van de uitslag en het programmeren van de laser die het vlakke plaatdeel vervolgens snijdt. ‘En als de uitslag klaar is, gaan ze aan de kantbank nadenken hoe dit te buigen’, zegt René Hazenberg gechargeerd. Met de huidige complexe producten, waarin alsmaar meer functies worden geïntegreerd, wordt dit steeds moeilijker, zo niet haast ondoenlijk als je bijvoorbeeld over producten met tien of nog meer buigingen praat. Bovendien gaat er kostbare productietijd verloren. Amada integreert daarom in het CAM-programma de module nesting for bending. De software bepaalt hoe de vlakke uitsneden gebogen kunnen worden tot het 3D-product dat de klant wil, met welke gereedschappen, met welke buigparameters. De operator ziet op het bedieningsscherm van de kantpers de gereedschapsopstelling. De software is zelfs in staat om een opstelling voor een aantal uiteenlopende producten te berekenen, zodat de operator met één keer de pers omstellen deze producten kan maken, zogenoemde nestings op de kantpers. Het mogen zelfs producten van verschillende materiaaldiktes zijn, legt René Hazenberg uit. ‘Binnen de 1 tot 3 mm kunnen we in één keer meerdere diktes verwerken dankzij onze nieuwe gereedschappen. De matrijzen hebben hetzelfde onderste dode punt om te voorkomen dat we bij dunner materiaal door de plaat heen drukken. De bovenkant van de gereedschappen ligt hierdoor niet langer op hetzelfde niveau.’
Automatisch gereedschappen wisselen
Op deze manier verhoogt Amada de productiviteit aan de afkantpers. Er hoeft immers niet meer aan de kantbank geprogrammeerd te worden, de operator is flexibel wat betreft welk product hij maakt en in welke aantallen en je hebt in feite geen ervaren operator meer aan de afkantpers nodig. Met deze manier van werken ben je in Nederland, waar de series typisch klein zijn, veel flexibeler dan met een robot, is de overtuiging van René Hazenberg. Wie nog een stap verder wil gaan, koppelt de ATC-unit (Auto Tool Changer) van Amada aan de kantbank en laat het wisselen van de gereedschappen automatisch gebeuren. De tijdbesparing in vergelijking met handmatig stellen bedraagt tot wel 90 procent. Binnen twee minuten kan er weer een nieuw programma worden gebogen. Twee jaar geleden heeft Amada met deze HD-ATC de Techni-Show Innovatie Award gewonnen. Het aantal verkochte exemplaren is inmiddels in Nederland een hand vol, laat Hazenberg weten. ‘Het ATC-concept vinden ze geweldig, maar is, zeggen velen, nog wel een behoorlijke investering. Wél ziet men in dat deze machine twee tot vier ‘manuele’ kantpersen kan vervangen met een hoger rendement, waardoor het rekensommetje klopt. Bovendien heeft het tot nog toe vaak ontbroken aan het geloof in de software om het buigproces te automatiseren.’ De salesmanager van Amada ziet de markt momenteel echter kantelen. Daarom neemt hij dit jaar bijvoorbeeld geen fiberlaser mee naar de beurs in Utrecht, maar opnieuw de ATC én de nesting for bending software. ‘Zonder deze software heeft de ATC geen zin. Software is de sleutel tot meer winstgevendheid, omdat je hiermee meer productie uit je kantpers haalt en doorlooptijden echt verkort. We praten over een procesoplossing en niet meer over alleen maar buigen van plaat.’
Verschuiving vakmanschap
De Duitse plaatbewerkingsmarkt heeft dit machineconcept inmiddels volledig omarmd, méér dan 50 machines in twee jaar tijd zijn er geïnstalleerd. In Nederland gaan begin 2014 de eerste bedrijven hiermee aan de slag. Zij verruilen de robot aan de kantpers voor een ATC-unit. René Hazenberg: ‘Het programmeren van de robot is te onhandig bij de kleine series die we in Nederland tegenwoordig maken.’ De derde stap die bedrijven met de buigsoftware kunnen maken, is de koppeling aan het ERP-systeem. Zo kun je direct zien of bijvoorbeeld alle materialen voor een opdracht al beschikbaar zijn, hoever een order is afgewerkt, et cetera. René Hazenberg is ervan overtuigd dat deze manier van werken gaat doorbreken in het plaatwerkbedrijf. Met de combinatie van automatische gereedschapswisselaar én de buigsoftware los je namelijk in één klap nog een ander probleem op: het groeiend tekort aan vakmensen die aan een kantpers willen werken. Door op deze werkwijze over te stappen, verschuift de kennis van het buigen vanuit de werkplaats naar de werkvoorbereiding. Hoewel de buigsoftware intelligent is en Amada er veel buigexpertise in heeft verwerkt, blijft de vakman nodig. Maar niet langer aan de kantpers, maar in de werkvoorbereiding om het programma te maken dat de vlakke uitslag omzet in een 3D-product.
Feedback blijft belangrijk
René Hazenberg: ‘De toegevoegde waarde van een plaatwerkbedrijf is het samenstellen. Daar komt het 3D-product tot stand. De ‘echte’ vakman aan de kantpers zal de komende jaren verdwijnen. Ik zie een nieuwe generatie de markt op komen die in een kantooromgeving wil werken, met software. Onze buigsoftware speelt daar op in.’ Aan de kantpers zelf kun je dan volstaan met een logistiek medewerker, die weinig tot geen kennis van het buigproces zelf hoeft te hebben. Dit betekent overigens niet dat Amada de medewerker aan de machine volledig uitvlakt. Integendeel, het is belangrijk dat hij regelmatig voor feedback richting de programmeur zorgt. ‘De software kan best slimme buigprogramma’s maken, maar dat hoeven niet altijd de meest handige programma’s te zijn. Daarom blijft de feedback van de operator belangrijk.’ Maar het zal in de toekomst niet meer zo zijn dat alle kennis in het plaatwerkbedrijf geconcentreerd is bij de vakman aan de kantpers en dat daar bepaald wordt of er geld wordt verdiend of niet. En geld verdien je al helemaal niet door extra afkantpersen te kopen terwijl de bestaande de helft van de tijd stil staan doordat de man er achter met programmeerwerk en instellen bezig is. Geld wordt pas verdiend als de buigbalk direct het goede product buigt.
Amada, hal 7, stand A.060