De Specialist: De waarde van WBSO subsidie

De WBSO is een van de oudste innovatiesubsidies, maar in mijn ogen nog springlevend. Het is, zeker voor het mkb, de makkelijkste en eerlijkste subsidie die er is. WBSO stimuleert de innovatie bij bedrijven aantoonbaar. Dat is niet alleen al een paar keer uitgezocht, maar ik merk het ook bij mijn WBSO-klanten. Vooral tijdens crisistijden merkte ik dat bedrijven die al meerdere jaren WBSO kregen de crisis veel makkelijker overleefden en vaak ook nog winstgevender waren.

Nu is dit laatste wel een kip-of-ei verhaal: vragen innovatieve bedrijven WBSO aan of worden bedrijven die WBSO krijgen innovatiever? Maar toch is het merkbaar dat mijn WBSO-klanten gewoon goed presteren.

Wat is de WBSO en waarom is het zo belangrijk?

WBSO is een innovatiesubsidie en is bedoeld om het (financiële) risico van ontwikkeling te verkleinen. De overheid hoopt hiermee dat bedrijven eerder aan innovatie gaan doen als het risico verkleind wordt. Het is dus minder erg dat een innovatieproject mislukt omdat een deel van de kosten gesubsidieerd is. Liever natuurlijk niet, maar het mag. Bij een mislukte innovatie hoeft de WBSO niet terug betaald te worden.

Verder is de WBSO erg eerlijk naar mijn mening. Ieder bedrijf kan en mag het aanvragen. Het is niet beperkt tot regio, onderwerp of technologie, voor ieder project dat nieuwe producten of processen kan opleveren kan WBSO aangevraagd worden. Het mooie is dat de aanvraag zelf ook erg eenvoudig is en bedrijven het gemakkelijk zelf kunnen. Er is een goede toelichting bij, de vragen zijn relatief eenvoudig en er zijn geen enorme verhalen nodig. Elk antwoord mag maximaal maar vijfhonderd woorden bevatten.

De kern van WBSO is het oplossen van een technisch knelpunt bij de ontwikkeling van een product of proces. Kortom: het onderwerp van innovatie maakt niet uit, als er maar een technisch knelpunt voor opgelost moet gaan worden. Het criterium hiervoor is ook simpel: het moet mis kunnen gaan. Innovatie die niet misgaat is engineering. Dus dat een ontwikkeling erg moeilijk is, veel kennis of veel uitzoekwerk vergt is niet bepalend. Het gaat erom dat het van tevoren niet zeker is dat een bepaalde ontwikkeling zal werken. Dit klinkt erg gek, maar de essentie van WBSO is dat de ondernemer meer risico kan nemen bij ontwikkelingen die mis kunnen gaan.

Succesvol

In de praktijk zien we inderdaad dat WBSO-bedrijven veel technisch risico nemen bij hun ontwikkeling en dat levert vrijwel altijd een succes op. Dat vind ik dan weer het mooie van WBSO, het levert inderdaad een positief resultaat op voor het bedrijf en dus uiteindelijk voor ons als maatschappij.

Waarom wij als PKM dan toch WBSO-subsidie voor een deel van onze klanten aanvragen heeft twee redenen: sommige bedrijven vinden het prettiger om dit soort zaken uit te besteden aan een bedrijf dat kennis van zaken heeft. Zeker de kleinere bedrijven zien toch op tegen de aanvraagprocedure en het beantwoorden van de vragen. De andere reden is dat men toch moeite heeft om het knelpunt te identificeren en te omschrijven. Dat pakken wij als PKM-adviseur dan zeker graag op.

Los van enkele administratieve gegevens die de RVO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, de instelling die de WBSO-regeling beheert) wil weten moeten per innovatieproject drie vragen beantwoord worden:

– Wat is het op te lossen technisch knelpunt?

– Welke oplossingsrichting denkt u hiervoor te gaan inzetten?

– Waarom is dit knelpunt nieuw voor uw bedrijf (ofwel is dit geen reguliere engineering)?

Op basis van de beantwoording van deze vragen wordt beoordeeld of u WBSO-subsidie gaat krijgen.

Het volgende voordeel van WBSO is dat de administratie erg eenvoudig is. De projectadministratie is eigenlijk weinig meer dan bijhouden wat u inhoudelijk gedaan heeft. Dus tekeningen, testresultaten filmpjes van testen en dergelijke zijn ruim voldoende. Verder moet een goede urenadministratie bijgehouden worden van de medewerkers die WBSO-uren boeken. Voor een gemiddeld bedrijf is dit absoluut niet moeilijk en kost dit vrijwel geen extra tijd. Ook bij dit punt zal PKM graag adviseren en in de praktijk blijkt dit geen problemen op te leveren.

Controle

Een belangrijke vraag is natuurlijk hoe de RVO controleert of de WBSO-gelden goed gebruikt worden. In principe is dat de controle op de aanvraag. Daar wordt bepaald of u een echt ontwikkelingsproject gaat uitvoeren en of dit geen reguliere engineering is. Het kan dan zijn dat de RVO aanvullende vragen stelt over de aangevraagde projecten. Hiermee kan de RVO een beter beeld vormen van de ontwikkeling en of deze wel of niet aan de WBSO-criteria voldoet.

De tweede methode van controleren is de steekproef bij het bedrijf zelf. Hierbij wordt achteraf gecontroleerd wat er uitgevoerd is. Het gaat er dan niet om dat de projecten een positief resultaat hebben gehad (het mag immers mislukken), maar of er daadwerkelijk een innovatieproject is uitgevoerd. Filmpjes van testen, meerdere versies van tekeningen, prototypes en dergelijke zijn hier voldoende voor. Wij adviseren onze klanten daarbij, elke controle in het bedrijf wordt enkele weken van tevoren aangekondigd.

RDA en innovatiebox

Wat verder goed aan de WBSO-regeling is, zijn de volgende twee punten. De eerste is de RDA, dat is een regeling waarbij kosten voor testen, de bouw van prototypen of zelfs voor een laboratorium ook subsidieerbaar zijn. Waar de WBSO alleen de uren van medewerkers subsidieert, zijn onder de RDA ook kosten en investeringen voor de projecten subsidieerbaar. Vooral voor projecten waar veel investeringen voor moeten worden gedaan, is de RDA een uitkomst.

Het tweede punt is de koppeling van WBSO en de innovatiebox. Dit houdt in dat een product dat met WBSO-subsidie ontwikkeld is, in de innovatiebox valt. Dit houdt concreet in dat er veel minder winstbelasting betaald hoeft te worden uit de winst die met dat product gemaakt is. De innovatiebox is aan te vragen bij de belastinginspecteur en de WBSO-beschikkingen zijn daarvoor voldoende. Deze innovatiebox vooral is sterk aan te raden voor kleine bedrijven die een eigen product willen gaan ontwikkelen. De WBSO/RDA is een vermindering van de aanvangskosten, dankzij de innovatiebox kan men de eerste winst grotendeels zelf behouden.

Dan is er nog een punt van discussie in Nederland. Hele volksstammen beweren dat de WBSO alleen voor productontwikkeling en niet voor procesontwikkeling is. Dat is vreemd omdat in het aanvraagformulier een keuze tussen product- en procesontwikkeling opgegeven moet worden. Ook heb ik al voor meerdere procesontwikkelingsprojecten WBSO-subsidie verkregen voor mijn klanten. Ook bij procesontwikkeling is het criterium het oplossen van een technisch knelpunt, dus dat is niet moeilijker dan bij productontwikkeling. Dus vraag ook voor procesontwikkeling gewoon WBSO/RDA aan, het loont echt wel de moeite.

Zoals al gezegd is de WBSO in mijn ogen de beste subsidieregeling. Het bestaat al meer dan twintig jaar en het budget (ca 1,3 miljard) wordt jaarlijks naar boven aangepast. Deze regeling zal voorlopig ook nog wel blijven bestaan. Verder zie ik veel positieve resultaten bij bedrijven die WBSO aanvragen. Gewoon doen dus!