Regelmatig ontwikkelen mkb-bedrijven, ondanks dat het kleine organisaties zijn, hele innovatieve producten. Vaak doen ze dat zelfs beter dan het grootbedrijf. Vooral de Nederlandse machinebouwers zijn innovatief. Toch wordt er met dit soort innovaties maar weinig geld verdiend. Hoe kan dat?

Als er geen geld wordt verdiend met een innovatie, is dat een enorme domper en voor mkb-bedrijven is dat ook niet goed te dragen. Het is niet zo dat mkb-bedrijven er niet toe in staat zijn, zoals sommigen menen. Ook in het mkb zelf zien ze de eigen als beperkt ervaren slagkracht soms als oorzaak van het uitblijven van winst op innovaties. Maar daar zet ik vraagtekens bij.
In de bedrijven waar ik kom, zie ik dat het vaak niet lukt om een goed ontwikkeld product in productie te krijgen. Er is veel uitval door kwaliteitsproblemen, de activiteiten lopen zeer sterk uit en planningen worden niet gehaald. En dan komen de verwijten. De R&D-afdeling zegt dat productie te weinig kennis heeft en productie zegt dat R&D onvoldoende en verkeerde informatie geeft. Beide hebben gelijk! Het probleem heeft meerdere kleinere oorzaken die vallen onder de noemer ‘overdracht’. En wel de overdracht van R&D naar engineering en de productieafdeling. Waar gaat het mis? Veel R&D-medewerkers blijven doorontwikkelen. Daarnaast wil de R&D-afdeling dat alles 100% perfect is voor het product de productie ingaat.
Ondertussen begint het management en de verkoop aan productie te trekken om de innovatie in productie te nemen. Zo ontstaat er een ‘strijd’ tussen de R&D-afdeling en de procesengineers om te starten met productie.
Innovatie
De basis van het probleem is dat bedrijven geen echt verschil zien tussen R&D en engineering. Ze gaan uit van een simpel pad dat van een idee naar productie leidt. Ook onze overheid denkt zo en dat zien we terug bij de WBSO-subsidie waarbij de aanvraag rond dit lineaire ontwikkelpad is ingericht. In de praktijk werkt dat echter niet zo. Innovatie is een iteratief proces en geen lineair proces.
Daarnaast heerst de misvatting dat innovatie een creatief proces is dat niet gestructureerd kan worden. R&D-afdelingen volgen daardoor geen duidelijke planning. Maar onderzoek naar creatieve processen (denk aan QFD, brainstormen, Delphi, Synergetics of TRIZ) wijst uit dat al deze technieken voor 90% gestructureerd zijn. Creativiteit is uitstekend te structureren en R&D is planbaar.
Daarna komt dat de overdracht van R&D naar engineering. Dat vergt veel aanpassingen van beide kanten. Immers de R&D’ers zijn geen productie- of procesengineers en engineering heeft andere informatie nodig dan R&D.
Hoe pakken we dit alles aan?
Begin met het structureren van R&D-projecten door in de voorfase informatie te verzamelen en creativiteitstechnieken in te zetten. Uiteindelijk convergeert de ontwikkeling naar een meer of minder tastbaar product.
Het R&D-traject moet worden afgesloten met het vastzetten van het ontwerp. Dat betekent dat het ontwerp productie-klaar moet zijn inclusief specs voor inkoop, productieprocessen en zaken als CE en keuringen. Ook moeten er globale kwaliteitsplannen zijn. Immers productie moet weten wat afkeur en goedkeur is.Mocht R&D nog verdere verbeteringen in het ontwerp zien, dan kan een vervolg van de ontwikkeling als ‘mark II’ ontwerp verder worden uitgevoerd.
De overdracht van het ontwerppakket naar engineering. Hierbij is het van zeer groot belang dat de engineering weet welke informatie er nodig is en het aangeleverde pakket controleert op volledigheid.Als engineering het ontwerp geaccepteerd heeft, gaat de productverantwoordelijkheid van R&D over naar engineering. Dat betekent dat engineering niet alleen voor zorgt dat het product in productie komt, maar dat ook wijzigingen uit de productie of later vanuit de markt weer verwerkt worden in productieprocessen.
Vanaf de vrijgave 0-serie tot aan de productie gaat de verantwoordelijkheid over van engineering naar productie.
Er moet een goed overdrachtsproces uitgewerkt worden in samenspraak met R&D, engineering en productie. Wij zien in de praktijk dat R&D en engineering vaak door elkaar heen lopen. Zo worden in drukke tijden R&D-medewerkers ingezet als productie-engineer om de productie bij te houden. Dat is op zich prima, als de R&D’er na de drukte weer op R&D-projecten terug wordt gezet.
Conclusie: R&D in mkb-bedrijven kan veel opleveren, maar het is belangrijk om goed te structureren. En de directie moet goed weten dat er een groot verschil is tussen R&D en engineering.
