De Specialist: ‘Natlakken of poedercoaten?’

Poedercoaten en dan met name het lakken is niet alleen vaak de sluitpost van een order, maar ook één met de nodige misverstanden. Het belangrijkste misverstand is dat metaal lakken dient voor de corrosiebescherming van metalen delen. In principe is dat niet zo!

Lakken dient in eerste instantie voor het uiterlijk (kleur, glans, verbergen bewerkingssporen, gladde afwerking) en in tweede instantie voor het beschermen van de corrosiewerende lagen daar direct onder.

Het hangt natuurlijk sterk af van welke materiaal het te lakken product is gemaakt. Kunststoffen hoeven niet altijd beschermd te worden tegen corrosie, maar wel vaak tegen de inwerking van UV-straling of agressieve media. Kunststoffen worden meestal alleen gecoat om een gewenst mooi uiterlijk te krijgen. Aluminium is van zichzelf in de meest voorkomende milieus al voldoende tegen corrosie beschermd. Door het aluminium te anodiseren en dat in te kleuren, ontstaat er een zeer goede bescherming en mooi uiterlijk. Vandaar dat aluminium meestal onbehandeld blijft of geanodiseerd wordt. Staal moet vrijwel altijd tegen corrosie beschermd worden en daar richten we ons in dit artikel dan ook op.

Esthetische eisen

Zoals gezegd dient de laklaag bij staal voor de bescherming van de corrosiewerende laag direct op het staal en het verbeteren en verfraaien van het uiterlijk van het stalen product. De vraag te poedercoaten of te natlakken wordt dan in eerste instantie beantwoord door de esthetische eisen aan het uiterlijk van het product. Natlak is strakker en dunner, poedercoating is dikker, maar ook vaak beter bestand tegen beschadigingen.

Maar er zijn meer redenen. De kostprijs speelt een belangrijke rol. Er wordt nog wel eens onderschat hoeveel lak er op een product aangebracht moet worden en hoe hoog de kosten dan op jaarbasis zijn. Hier geldt uiteindelijk wel dat corrosieproblemen altijd meer kosten dan besparingen op oppervlaktebehandelingen opleveren. En dan heb ik het nog niet over de slechte naam die de fabrikant krijgt als zijn product er roestig en afgebladderd uitziet. Die fase duurt vaak ook nog veel langer dan de fase van ‘nieuwheid’.

Milieu

Een andere belangrijke reden is het milieu. Poedercoaten is een zeer efficiënt proces waarbij weinig verliezen optreden. Door het werkstuk een elektrische lading te geven en het poeder een tegengestelde lading, komt vrijwel alle verspoten poeder op het werkstuk terecht en daar hecht het volledig door het te moffelen. Verloren poeder kan na zeven weer opnieuw worden gebruikt, zodat een poederrendement van wel 98 procent gehaald kan worden. Kleuren wisselen is eenvoudig en alleen het moffelen op 180ºC kost energie. Wel is het repareren van een poederlaklaag veel moeilijker dan het repareren van een natlaklaag.

Bij natlak zijn altijd vluchtige oplosmiddelen nodig. De moderne lakken hebben wel veel minder vluchtige stoffen nodig, dan vroeger, maar ze blijven nodig. Ook voor het reinigen van de spuitapparatuur zijn oplosmiddelen nodig. Natlak geeft dus best een grote milieubelasting, ook door de overspray, het verloren gaan van lak bij het spuiten van het product. En hoewel er geen moffelen nodig is, gebruiken veel coatbedrijven toch een droogtunnel of droogoven die ook energie kost. Verder moet geïnvesteerd worden in een goede opslag van de verven en oplosmiddelen volgens PGS15 en in een mengkamer met goede ventilatie.

Uiterlijk

Mocht u nu uit voorgaande concluderen dat poedercoaten beter is dan natlak, dan is dat niet per se het geval. Want als het om uiterlijk gaat verslaat natlak nog altijd de poedercoating. Ik denk niet dat veel mensen een gepoedercoate auto zullen kopen. Het ziet er niet echt goed uit in vergelijking met de mooie strakke lakken die nu gebruikt worden. En ook op natlakgebied worden nog betere en minder milieubelastende lakken en lakprocessen ontwikkeld.

De keuze voor natlakken of poedercoaten zal dus genomen moeten worden op meerdere gronden. Op hoofdlijnen kun je stellen dat zware bewerkingsmachines en industrieel ingezette producten vaak beter gepoedercoat kunnen worden vanwege milieu en de sterkte van de laklaag, terwijl producten die het van het uiterlijk moeten hebben beter in natlak uitgevoerd kunnen worden. Maar ook het aanbod van kleuren, de kosten en de milieubelasting zal in de keuze zeker meegenomen moeten worden.

Maar welke laktype je ook kiest, besteed voldoende aandacht aan de corrosiebescherming er direct onder.

Contact over dit onderwerp? www.vraagenaanbod.nl/thema/specialist/ of hartgers@pkm.nl