De Specialist: Reinigen bij productieprocessen

Echt een ondergeschoven proces, het reinigen. Er wordt in de metaal eigenlijk nauwelijks aandacht aan besteed. Elke vakman maakt het product na bewerking wel schoon, maar de vraag is altijd of dat voldoende is. Te vaak wordt er gedacht dat de klant niet moet zeuren: als het product aan de tekening voldoet, is het goed.

Maar stel dat uw klant een nauwkeurige machine bouwt en op de door u aangeleverde onderdelen zitten verontreinigingen. Bijvoorbeeld korund van een slijpschijf. Dat komt dan in de machine van uw klant terecht en gaat jaren later voor problemen zorgen. De meeste producenten zeggen dan: Als de klant weet hoe belangrijk een schone machine is, dan moet ie de onderdelen zelf maar reinigen.

Maar is dat een terechte stelling? Hoe zou u het vinden als u een mixer kocht en in de handleiding staat dat u er maar voor moet zorgen dat de mixer schoon genoeg is om voedsel mee te verwerken? Allereerst weet u als klant dus helemaal niet welke verontreinigingen er kunnen zijn. En u weet niets van reinigprocessen. Als klant zult u dit zelf niet accepteren. Waarom verwacht u het dan wel van uw klant?

Maar ook tussen de eigen productieprocessen is reinigen nodig. En ook weten hoe en waarom. Te vaak zie ik nog op assemblage afdelingen slijptollen in werking. Los dat een onderdeel beschadigd wordt, wordt ook veel slijpsel in de werkplaats verspreidt. Daar zitten korund deeltjes tussen, een van de hardste materialen. De nieuwe machines zijn dan tijdens de assemblage al vervuild met slijpstof. En vergis u niet, slijpen op één plek zorgt ervoor dat slijpstof door de hele ruimte verspreid wordt. Als u wilt, kan ik dat met een eenvoudig testje aantonen.

Onderling

Ook onderling vinden medewerkers het niet leuk als ze van een collega een bewerkt product ontvangen dat niet schoon is. Om hun machine in orde te houden, moeten ze dan eerst reinigen. Niet echt collegiaal, maar ook een aanslag op de dure machines. Soms zie ik zelfs slijpstenen vlak naast hele dure CNC-bewerkingscentra. Die laatsten vangen het slijpstof in de leibaanolie op en verspreiden dit over de nauwkeurige geleidingen. Die nauwkeurigheid is er dan snel af.

Kortom, er zijn veel redenen om producten en halffabrikaten te reinigen direct na elke productiestap. De belangrijkste redenen zijn dat nu bekend is om welke verontreiniging (koel/smeermiddel, spanen, slijpstof) het gaat, hoe deze het best verwijderd kunnen worden en direct na het proces is het nog het makkelijkst te verwijderen.

Maar dan komen er twee vragen, namelijk wat is schoon en hoe ver moet ik gaan? Op zich is dat eenvoudig te beantwoorden: het product moet schoon genoeg zijn voor de volgende productiefasen. Het maakt veel uit of je afvalcontainers of chipmachines maakt. In dat laatste geval gelden de uiterste cleanroom eisen. Degene die het volgende proces uitvoert, is vaak goed op de hoogte van de reinheidseisen en kan dat specificeren.

Braam

Een voorbeeld: bij het lasersnijden ontstaan er vaak snijranden met wat braam. Vaak is dit geen probleem, omdat de gesneden producten uiteindelijk gelast worden. Toch hebben bedrijven die een automatische bandschuurmachine hebben aangeschaft en alle gesneden producten 100% braamvrij schuren ontdekt dat klanten hier voor willen betalen. Immers bij deze machines wordt niet alleen de braam verwijderd, ook de kanten worden mooi rond afgewerkt. Ook als er later gelast wordt, vaak moet er toch eerst gekant worden en dan is een braamvrije snijrand een pluspunt.

We zien dat reinigen geen prioriteit heeft in productiebedrijven, maar dat degene die het wel doen grote voordelen halen. Daarnaast levert het schoon afleveren van producten altijd een concurrentievoordeel op. Natuurlijk kost reinigen geld, maar de ervaring leert dat dit ruim wordt terug verdiend.

Er moet tevoren een beoordeling gemaakt worden van de verontreinigingen van de bewerkingsprocessen en de mate van reinheid voor het vervolgproces. Maar meestal hoeft dit maar eenmaal uitgevoerd te worden. Wel zal men tot de ontdekking komen dat er maar weinig kennis van goed reinigen is. Schakel hier een deskundige voor in. Ook de klant heeft vaak al veel kennis over de mate van reinheid e.d. en die wil best samen werken op dit vlak.

Conclusie: reinigen is een onbemind proces, kost kennis en geld, maar levert enorm veel voordelen op. Een onderschat proces.