Diversiteit noodzakelijk in de maakindustrie

Het woord diversiteit roept bij sommige ondernemers wellicht weerstand op. Voor velen lijkt het begrip een ‘woke’-ding, terwijl anderen er net zo’n hoofdbreker van maken als Einsteins relativiteitstheorie. Maar het negeren van diversiteit binnen je organisatie is op de lange termijn simpelweg onverstandig.

Waarom? Dat zal ik je in dit artikel uitleggen. Pak er een kop koffie bij dan word je alvast een beetje meer woke.

In de maakindustrie bedraagt het aandeel vrouwen volgens recente cijfers van het OOM ongeveer 14,5 procent. Dit terwijl het aantal mannen en vrouwen in Nederland natuurlijk nagenoeg gelijk is. Hieruit kunnen we afleiden, dat het aandeel werkzame vrouwen in de techniek niet echt een goede afspiegeling is van onze samenleving.

Wat betreft de herkomst van het personeel bij OOM-bedrijven zien we dat ongeveer 82 procent de Nederlandse nationaliteit heeft. In vergelijking met de gehele bevolking, waar dit cijfer 74,6 procent bedraagt (CBS 2021). Zo op het oog is de verdeling naar herkomst gelijker dan de man-vrouwverhouding. Aandachtspunt is wel dat waarschijnlijk een deel van de niet Nederlands geboren werknemers bijvoorbeeld uit Oost-Europa zouden kunnen komen. Dus ook hier is waarschijnlijk relatief gezien nog ruimte voor verbetering.

Maar waarom is het gebrek aan diversiteit in de techniek eigenlijk een probleem? Laten we eens naar een andere interessante statistiek kijken: ongeveer 36 procent van het personeel in de maakindustrie is ouder dan vijftig, waarvan meer dan tien procent zelfs ouder is dan zestig jaar. Deze oudere werknemers zullen de komende jaren uitstromen. Tegelijkertijd zien we een stevige daling in het aantal leerlingen in het techniekonderwijs. Dit terwijl de sector nu al kampt met een personeelstekort.

Het is duidelijk dat we de realiteit onder ogen moeten zien. We hebben dringend personeel nodig en we hebben niet de luxe om af te wachten. In plaats daarvan moeten we actief moeite doen om alle potentiële werknemers, inclusief vrouwen, aan te spreken en te enthousiasmeren voor technische beroepen.

Aanleg voor techniek

Onderzoek toont aan dat de keuze voor een profiel in natuur en techniek niet alleen wordt beïnvloed door een aanleg voor bètavakken, maar ook door andere factoren. Docenten adviseren bijvoorbeeld eerder een technisch profiel aan jongens, dan aan meisjes. hetzelfde geldt voor de ouders van deze kinderen. Hierdoor worden meisjes, die mogelijk wel aanleg hebben voor techniek, afgeschrikt door het bestaande beeld over technische beroepen. Gebleken is dat meisjes, die wel een technisch profiel kiezen ook vaak rolmodellen -vaak ouders- hebben in de techniek, waardoor die wereld wat minder ver van ze af staat.

Hoe kunnen we nou als bedrijfsleven ervoor zorgen, dat die wondere wereld van techniek niet alleen door techneuten, maar ook door de rest van Nederland -dus inclusief vrouwen- wordt gezien?

Talloze functies

Ten eerste is het belangrijk dat bedrijven zich openstellen voor scholen en het bredere publiek. Veel technische bedrijven zien er namelijk heel anders uit dan mensen zich voorstellen. Er zijn talloze technische functies, die niet zwaar of vies zijn en waarbij je juist je creativiteit en handvaardigheid kunt benutten. Initiatieven zoals bedrijvendagen van scholen bieden een uitstekende kans om het brede publiek bekend te maken met techniek en de mogelijkheden die er zijn in jouw bedrijf. Ook ouders verdienen aandacht. Laat hen op een leuke manier kijken in de keuken van techniek, en ook zij zullen hun mening bijstellen.

Ten tweede is er specifiek voor het aantrekken van vrouwen een initiatief opgezet in het “Aanvalsplan techniek”. Hiervoor is een checklist opgesteld, getiteld “Met Vrouwen Bereik je Meer”, waarin wordt toegelicht wat bedrijven kunnen doen om meer vrouwen naar de techniek te trekken. Deze checklist behandelt drie belangrijke aandachtsgebieden: basisbehoeften, werving en selectie, en behoud van vrouwen.

Op het gebied van basisbehoeften is het van belang dat vrouwen zich bijvoorbeeld op hun gemak voelen in het bedrijf, waarbij bijvoorbeeld praktische faciliteiten zoals damestoiletten en kleedkamers voor vrouwen aanwezig zijn en bijvoorbeeld bepaalde posters afwezig. Ook flexibiliteit in arbeidsvoorwaarden, zoals parttime werkopties, is van belang.

Grote vraag

Bij het vergroten van het aantal vrouwen in technische bedrijven door werving en selectie, denk je al gauw aan positieve discriminatie. Hoewel hierover uitvoerig te debatteren valt, is het eigenlijk voor veel bedrijven in de techniek een non-issue. De vraag naar personeel is zo groot, dat er ruimte is voor zowel de man als de vrouw. En het is ook zeker niet de enige strategie, die voor werving van extra vrouwen kan worden ingezet. Want bijvoorbeeld het gebruik van vrouwelijke werknemers als rolmodellen werkt erg positief. Laat ze, indien beschikbaar, vooral zien op je promotiemateriaal.

Ook bij het opstellen van vacatures, is het taalgebruik van belang. Het is logisch dat het woord ‘vakman’ niet positief werkt op het aantal vrouwelijke sollicitanten. Maar ook andere woorden kunnen vrouwen meer of minder aanspreken, bijvoorbeeld de woorden ‘creatief’ en ‘klantvriendelijk’ werken beter bij het aantrekken van vrouwelijke kandidaten.

Bovendien hebben vrouwen vaak de neiging alleen te solliciteren als ze zichzelf bijna 100 procent kunnen identificeren met de vereisten in de vacaturetekst. Daarom is het raadzaam om alleen strikt noodzakelijke eisen op te nemen en alle nice-to-haves weg te laten.

Tijdens het sollicitatieproces is het waardevol om een vrouwelijke collega aanwezig te hebben, of het nu in de vorm van een interviewer is of als onderdeel van het team. Dit kan de drempel voor vrouwelijke sollicitanten verlagen en een inclusievere sfeer creëren.

Als laatste is het behouden van vrouwelijk talent natuurlijk ook essentieel. Een veilige en ondersteunende werkomgeving, waarbij leidinggevenden en collega’s openstaan voor diversiteit, draagt bij aan het behoud van vrouwelijke werknemers.

Checklist

Al deze informatie en meer staat in de checklist “Met vrouwen bereik je meer”. Maak gebruik van deze checklist en creëer kansen voor meer werknemers binnen je bedrijf. Laten we samen werken aan het vergroten van diversiteit in de techniek en zo een stap naar een inclusieve toekomst zetten. Alle tips in dit artikel kunnen uiteraard ook worden doorvertaald naar allochtone medewerkers.

Heeft u interesse in de checklist? Mail dan naar terhalle@pkm.nl o.v.v. checklist Met vrouwen bereik je meer.

Een Vrouw in de Techniek: Mijn Persoonlijke Reis

Ik ben Marleen en al vele jaren werkzaam in de technische sector. Geboren en getogen in een omgeving waar techniek hoog in het vaandel stond, kreeg ik van jongs af aan de stimulans om voor een carrière in de techniek te kiezen. Met een familie vol techneuten was het ontdekken van de prachtige wereld van technologie een vanzelfsprekendheid voor mij.

Ook ik ben niet ontkomen aan verrassende reacties en vooroordelen. Een conservatieve opdrachtgever vroeg mij eens of ik wel getrouwd was, als vrouw tussen de mannen, terwijl klanten aan de telefoon soms hoogst verbaasd reageren wanneer ik antwoord geef op hun technische vragen. Die posters aan de muur heb ik ook meer dan eens gezien. En een recruiter die mij hielp bij het vinden van nieuw personeel beschreef een uiterst kundige vakvrouw als prettig om te zien en charmant in plaats van de aandacht te vestigen op al haar prestaties.

Maar gelukkig zie ik ook al langzaam maar zeker verandering. Die posters verdwijnen, de verbazing wordt minder en verdwijnt sowieso na de eerste kennismaking en ik ontmoet gelukkig ook steeds meer vrouwelijke collega’s in de techniek. Persoonlijk vind ik de techniek een zeer prettige werkomgeving, waarin ik me als individu volledig thuis voel. Het is mijn overtuiging dat diversiteit niet alleen goed is voor de baankansen voor vrouwen, maar ook voor de werkcultuur in de technische sector als geheel.

PKM & Vraag&Aanbod

Vraag&Aanbod en PKM gaan ondernemers in de maakindustrie inzicht geven, informeren en oplossingen aandragen over specifieke bedrijfsitems. Hierbij  worden praktisch tips gegeven om specifieke bedrijfsonderdelen beter in te vullen dan wel aan te passen.

Denk bijvoorbeeld aan de aspecten rondom kwaliteit, normering en veiligheid of duurzaamheid. Dat doen we samen met de specialisten van PKM waarbij ook praktijkervaringen worden weergegeven.