Het roesten van metaal uitgelegd

Een bruine spijker in een gereedschapskist, of groen uitgeslagen koperen munten; roest is er in vele vormen. In dit artikel vind je een uiteenzetting over het ontstaan en de gevolgen van roest bij verschillende materialen. En wat is het verschil tussen corrosie en roest?

Dit artikel behandelt metalen die zonder de juiste aanpak onderhevig kunnen zijn aan roestvorming, zoals staal, aluminium en RVS. Daarnaast komen een aantal andere metaalsoorten aan bod met eveneens interessante vormen van roest of oxidatie.

Wat is roest?

Roest is één van de meest bekende vormen van corrosie. Roest is aantasting van metaal doordat het reageert op een combinatie van water en zuurstof. In het geval van ijzer ontstaat er dan ijzeroxide. Daarom wordt roesten ook vaak oxideren genoemd. Roest wordt doorgaans als negatief effect op metaal ervaren, omdat het de sterkte en het volume van metaal beïnvloed. Daarnaast ontstaat er door de verbinding met zuurstof een ongewenste verkleuring van het metaal.

Wat is corrosie?

Corrosie is het mechanisme, waarbij een materiaal (dit kan ook kunststof zijn) degradeert onder invloed van zuurstof en vocht uit de lucht. Roest is de algemene benaming voor corrosie bij staal. Roest is dus een vorm van corrosie

Het roesten van metalen

De meeste materialen, maar vooral metalen, degraderen onder invloed van lucht. Dat kan voor verschillende materialen een ander mechanisme zijn, maar het is allemaal corrosie. Het materiaaloppervlak en soms eronder wordt minder van kwaliteit of verdwijnt geheel.

Bij staal en gietijzer zijn er 3 soorten roest:

• Rode roest onder invloed van vocht.
• Rode roest onder invloed van zuustof.
• Grijze roest bij droge lucht.

In alle gevallen wordt ijzer uit het oppervlak omgezet in ijzer-oxide en omdat het rooster van ijzer-oxide niet past op het ijzerrooster, zal de roest er van af schilferen. Het staal verdwijnt dus langzaam en verandert in ijzer-oxide en eventueel andere verbindingen met stoffen uit de lucht.

Roesten van RVS (roestvast staal)

RVS (roestvast staal) is elke staal met meer dan 12% chroom erin. Hierbij past het oxiderooster wel goed op het staalrooster en er ontstaat een grijze oxidehuid die het staal verder tegen invloed van de lucht beschermd. Er is dus ‘roest’, maar dat zie je niet en het zit er heel stevig op.

Roesten van aluminium

Bij aluminium geldt eigenlijk hetzelfde. Aluminiumoxide (een van de hardste materialen) heeft een stevig rooster dat precies op het aluminiumrooster past. Dus ook aluminium ‘roest’ wel, maar ook deze oxidehuid zie je niet en die beschermt het aluminium tegen verder roesten.

Conclusie

In het algemeen is wat wij roesten noemen bij gewoon staal negatief, immers het staal lost op en wordt zwakker. Daarnaast zijn er bijzondere vormen van corrosie bij staal, zoals putcorrosie, waarbij de corrosie dieper het staal in gaat en een stalen onderdeel veel sneller kapot gaat dan verwacht. Normale roest is te berekenen, putcorrosie vrijwel niet.

Bij aluminium en RVS is ‘roest’ juist goed, omdat het het materiaal tegen verder roesten beschermd. Wel is het dan zo dat als deze materialen aan slijtage onderhevig zijn, zij veel sneller slijten dan verwacht.