Topfinish: ‘Mijn grootste uitdaging is de vakkennis te behouden’

Met de toenemende vergrijzing verdwijnt ook steeds meer vakkennis uit de Nederlandse maakindustrie. Helemaal bij specialistische bedrijven die overgaan naar de jongere generatie. Behoud van vakkennis is dan ook een van de uitdagingen waar Marjet Verhoef, die onlangs op jonge leeftijd polijsterij en handelsonderneming Topfinish van haar vader overnam, voor staat.

‘De kennis van specifieke receptuur voor het trommelontbramen, reinigen en polijsten, die nu bij een paar vakmensen zit, vormt de backbone van ons bedrijf en zullen we voor de toekomst van het bedrijf moeten borgen.’

Topfinish zet mooie stappen als het gaat om digitaliseren en automatiseren van vakkennis. ‘Dit doen we met behulp van ons ERP-systeem. Belangrijkste is dat we ons ervan bewust zijn en we niet op dezelfde voet verder kunnen gaan. We zijn een kleine, maar niet onbelangrijke, schakel in de productieketen van onze klanten. Wanneer we die niet meer kunnen bedienen, hebben zij ook een probleem.’

Mix van diensten en producten

Topfinish is in de afgelopen 35 jaar uitgegroeid tot een specialist op het gebied van finishing en precisiereiniging. ‘Dat betekent dat we niet alleen onderdelen voor derden ontbramen, reinigen en polijsten, maar ook de machines daarvoor verkopen, en met de kennis daarvan ook bedrijven adviseren in hun processen. De proeven die we daarvoor doen, spelen een belangrijke rol in de besluitvorming van de klanten’, ligt Verhoef toe. De mix van advies, verkoop en dienstverlening zorgt voor een stabiele basis onder het bedrijf. ‘Wanneer de markt minder in machines investeert, gaat de verkoop van procesmiddelen zoals compounds en chips gewoon door, net als het finishen en reinigen de in eigen werkplaats. De vakkennis speelt bij al die bedrijfsonderdelen steeds een bepalende rol.’

Werk wordt specialistischer

Hoewel trommelontbramen en -polijsten nog vaak in bulkgoed wordt gedaan, neemt specialistisch werk zoals hoogglans polijsten en reinigen steeds verder toe. ‘De foodindustrie, medische en semi-conductorindustrie vragen niet alleen om een handvriendelijke afwerking, maar willen uitsluitend 100% gereinigde en ontvette onderdelen in hun machines verwerken. Daarvoor zetten we onder andere ultrasoon-reinigingstechnieken in, waarmee vuil en vet met frequentiegolven ook op moeilijk bereikbare plaatsen verwijderd kunnen worden.’

Advies en verkoop gaan samen

‘Zonder vak- en praktijkkennis verkoop je geen machines’, zegt Verhoef. ‘Die kennis is onze USP, waarmee we de klant kunnen adviseren welke machine en procesmiddelen ze nodig hebben. Wanneer je ook in eigen ‘werkplaats’ kunt demonstreren welke procestijden en procesmiddelen daarbij passen, kan je de klant optimaal bedienen.’ Bij de rol van advies en verkoop speelt oprichter en vader Cor Verhoef nog steeds een belangrijke rol. Hij blijft als adviseur voorlopig nog aan het bedrijf verbonden, maar heeft de dagelijkse leiding aan dochter Marjet overgedragen.

Trends in de markt

Naast de toenemende vraag naar meer specialistische oppervlaktebewerkingen, ziet de onderneemster ook meer vraag naar het finishen van 3D-geprinte werkstukken, zowel in metaal als in kunststof en soms zelfs enkelstuks. ‘Daarnaast sterft handpolijstwerk steeds meer uit. Niet alleen omdat het arbo-onvriendelijk en vuil werk is, maar ook omdat er geen instroom meer is. Maar dat speelt natuurlijk all-over in de maakindustrie.’

Kansen benutten

‘We zien het personeelstekort in de markt dan ook meer als een kans. We willen oplossingen ontwikkelen om de ontbraam- en polijstprocessen minder mensafhankelijk te maken. Dat betekent meer IO-aansturing, handling automatisering met inzet van robots en cobots en koppeling van opvolgende processen. Dat vraagt op zijn beurt weer om het digitaliseren van processen en dat sluit weer aan bij onze uitdaging vakkennis vast te leggen’, legt Verhoef nog een keer uit.

Verjonging

Een andere trend is vergrijzing aan de ene en verjonging van leidinggevende aan de andere kant. Bedrijven worden niet alleen overgenomen door investeringsmaatschappijen, maar bij familiebedrijven steeds minder vaak overgedragen aan de volgende generatie, is de ervaring van Verhoef na haar voortraject van marktverkenning. ‘De jongere generatie leidinggevenden kijkt met een andere visie en skills naar aspecten van bedrijfsvoering en zaken als efficiency, marketing en werkcultuur en dat geeft ruimte om veranderingen in gang te zetten.’

Marketing

Een van de veranderingen is de manier waarop ze met het bedrijf naar buiten wil treden. ‘Ik wil het bedrijf meer een gezicht naar buiten geven en het proces meer bekendheid geven door informatie daarover te delen. Door alleen te roepen dat je polijst en ontbraamt is niet voldoende, we zullen ons meer gaan focussen op het resultaat. Verder heb ik m’n twijfels om als klein bedrijf op een grote beurs te gaan staan. Los van de kosten, gaat het ook ten koste van al het andere werk. Bovendien zie ik op vakbeurzen geen divers publiek. Om leads te genereren is een vakbeurs naar mijn mening een te duur middel geworden. Wij als kleine onderneming voelen ons hierin niet gehoord door de organisaties.’

Werkverleden in de marketing

Van jongs af aan was Verhoef al bij Topfinish op de werkvloer te vinden. ‘Maar ik had nooit gedacht dat ik de aangewezen persoon zou zijn om het bedrijf over te nemen. Ik ben door opleidingen in de marketing gaan werken en had tot voor kort een eigen designbedrijf. Ik heb in loondienst bij topbureaus gewerkt, maar dat gaf me uiteindelijk te weinig voldoening, omdat het eigen ondernemerschap ontbrak. Toen mijn vader me vroeg het bedrijf over te nemen, heb ik een moment getwijfeld. Ik heb eerst twee jaar de tijd genomen om te kijken of er een match was. Die was er en al snel ontdekte ik ook wat ik op het gebied van bedrijfsvoering en marketing voor het bedrijf kon betekenen.’

Vrouw in de metaal

Ook haar rol als vrouw in de metaal is een uitdaging voor Verhoef. ‘In de metaal is maar vier procent vrouw en aan alles is te zien dat de metaal een mannenwereld is. Wanneer je bij metaalbedrijven over de vloer komt, word je als vrouw al snel nagekeken. Maar om nou te zeggen dat de metaal een harde mannenwereld is, dat vind ik wel meevallen. Een vrouw in de metaal is misschien nog een uitzondering maar hopelijk niet voor lang meer. Het is moeilijk om vakmensen voor de techniek te werven, ik denk dat we meer vrouwen nodig hebben’, besluit ze.