Amusement als motor

De vader van Ruud Koppens, de huidige directeur van ETF, richtte de Eerste Textielmachine Fabriek in 1951 op. Het ging hierbij om het maken van hulpmiddelen voor de textielindustrie. De eerste producten waren de zogenoemde kettingdraadwachter voor de weefgetouwen en de rietsteekmachine. Maar in de jaren 60 kwam volgens Koppens de textielindustrie in Nederland in een verdomhoekje te zitten. ‘Het was de tijd van de opkomst van de turfindustrie. Toen hebben we de switch gemaakt van textiel- naar vloerbedekkingsmachines.’

ETF maakt machines voor het einde van de productiestraat van vloerbedekking. Dat kan tapijt, linoleum of pvc zijn. Hierbij gaat het om inspectie, meten, oprollen en verpakken van de vloerbedekking. ‘Onze klanten zijn niet alleen de fabrikanten van vloerbedekking, maar ook de Kwantum, Leen Bakker en Carpet Right.’ De ETF machines staan bij deze laatste klanten in het centraal magazijn. Daar worden van de grote rollen vloerbedekking, de klantrollen gemaakt.

In de machinebouw gaat het bij ETF overigens niet alleen maar om vloerbedekkingsmachines. Er worden ook ‘specials’ vervaardigd. Zoals machines voor bladlood. Van een rol van vijf ton worden dan kleine rolletjes lood gemaakt zoals ze in de bouwmarkt liggen. ‘De specials houden de creativiteit bij ons hoog. Het gaat om vrijwel dezelfde handelingen als bij vloerbedekking, maar het materiaal is anders. ‘

ETF maakt machines voor het einde van de productiestraat van vloerbedekking. Dat kan tapijt, linoleum of pvc zijn. (Foto: ETF)

Uitbesteden

ETF was 20 jaar geleden een van de eerste machinefabrieken in Nederland die werk ging uitbesteden. Het bedrijf ging zich toeleggen op de mechanische, elektrische en software engineering. ‘Dat hebben we nu allemaal in huis. Vrijwel alle maakwerk besteden wij uit. Als je alleen al kijkt naar wat voor een machines je voor plaatwerk nodig hebt en te krijgen zijn, dan zouden die machines bij ons een halve dag staan te stampen en de rest van de week alleen maar stilstaan. Dat kan niet uit. Er zijn nu zoveel bedrijven gespecialiseerd in plaatwerk waar je werk aan kunt uitbesteden, daar kan je zelf niet tegenop. We hebben in een straal van 50 kilometer genoeg bedrijven om ons heen die dat goed kunnen doen. We krijgen de onderdelen in Nederweert, waar wij alles assembleren tot een gereed product.’ Hiervoor heeft ETF na de uitbreiding de beschikking over een assemblageruimte van meer dan 4.500 vierkante meter.

Wankel

Omdat volgens Koppens ‘één been toch wat wankel staat’, ging ETF ongeveer 20 jaar geleden op zoek naar uitbreiding van haar activiteiten. Via een omweg kwam het bedrijf in de amusementswereld terecht. Begonnen werd in een joint venture, daarna ging ETF zelfstandig verder in het amusement. Maar toen moest het nog bekend worden dat ETF ook in deze sector werkzaam was. ‘De eerste jaren was het ploeteren. We zijn op vakbeurzen gaan staan, maar de sector kijkt je in het begin heel erg sceptisch aan. Zo van, daar heb je weer een nieuwe, wacht maar over een jaar is die er toch niet meer. Maar op een gegeven moment krijg je een referentie, daarna krijg je nog een mooiere referentie en dan begint het langzaam te lopen.’

Inmiddels is Ride Systems de grootste tak geworden binnen het bedrijf. En de markt is nog steeds groeiende.

ETF ging ongeveer 20 jaar geleden op zoek naar uitbreiding van haar activiteiten. Via een omweg kwam het bedrijf in de amusementswereld terecht. Inmiddels is Ride Systems de grootste tak geworden binnen het bedrijf. En de markt is nog steeds groeiende. (Foto: ETF)

AGV’s

Het meest succesvol in deze markt is ETF met de zogenoemde AGV’s, de automated guided vehicles. ‘De voertuigen rijden hierbij niet op een rails, maar autonoom. Daardoor kunnen we allerlei bewegingen met de voertuigen maken die je niet op een rail kunt doen. Dit leveren we inmiddels wereldwijd aan pretparken en musea. Ik durf wel te zeggen dat we marktleider zijn.’

De autonoom rijdende voertuigen van ETF zijn te vinden in de attractie Symbolica in de Efteling en in musea Continium in Kerkrade en het Fries Natuurmuseum. Het laatste museum gebruikt twee van de kleinste voertuigen van ETF voor een onderwaterreis. In plaats van dat je door de expositie loopt, wordt je er doorheen geleid. In Zwitserland leverde ETF voertuigen voor het Verkeersmuseum in Luzern. Hierin krijgen de bezoekers een beeld van hoe chocolade wordt gemaakt. De reis begint bij de cacaoboter en eindigt bij het geven van een verpakt chocolaatje aan de bezoekers.

Koppens ziet in de amusementswereld de technieken snel veranderen, bijvoorbeeld naar interactieve rides. De gast in het voertuig is hierbij op een of andere manier ergens mee bezig, bijvoorbeeld het scoren van punten. ‘En nu zijn we een historische ride aan het bouwen’, vertelt Koppens. ‘Ik kan er nog niet veel over vertellen, maar daarbij gaan onze voertuigen in grotten rijden. Hierbij werken we ook met augmented reality. Je ziet waar je bent, maar je krijgt geprojecteerd wat er zich destijds heeft afgespeeld. Dat zijn extra leuke opdrachten.’

Efficiency en beleving

Bij het vervaardigen van de AGV’s komt meer en andere elektronica te pas dan bij de bouw van de vloerbedekkingsmachines. Wordt bij de machinebouw meestal gebruik gemaakt van standaard PLC’s, voor het amusement heeft ETF, in samenwerking met een partner zelf dedicated hard- en software ontwikkeld. Maar er zijn ook overeenkomsten tussen de machinebouw en de AGV’s. ‘Bij beide is de aandrijvings- en besturingstechniek essentieel. En zo kan je ideeën van de ene naar de andere tak brengen.’ De meeste innovaties komen echter uit de amusementsector. ‘Hierin is het toch de truc om elke keer weer wat nieuws te verzinnen. Iemand die een machine koopt, hoopt daar zo lang mogelijk mee te doen, het draait vooral om efficiency. De aanschafprijs is erg belangrijk. Dat is een prijsconcurrentieslag. Bij amusement staat beleving voorop en de prijs misschien op de derde of vierde plaats. Want als iemand in de amusementssector tien jaar niets doet, dan gaat hij dat zien in de bezoekersaantallen. In die markt moeten we dus niet alleen blijven innoveren, maar ook een aanjager zijn.’

Ook qua veiligheid verschilt de machinebouw van Ride Systems. Bij de een moet de machine alleen CE gekeurd zijn, in het amusement moet elke attractie door een keuringsinstantie geïnspecteerd worden. Het veiligheidsaspect is daar erg hoog.

Hoewel het grootste deel van de omzet inmiddels uit het amusement komt, ziet Koppens zowel de machinebouw als het amusement nog steeds als even belangrijk. ‘De pieken liggen niet op hetzelfde moment. In de machinebouw zie je vaak activiteiten rond de zomervakantie, in het amusement ligt dit meestal in het eerste kwartaal. Met Pasen moeten de parken open en dan moet er wat nieuws staan. Deze spreiding is dus mooi voor ons.’