De deal voor een klimaatneutraal Europa (achtergrond)

Voorzitter Ursula von der Leyen: ‘De Europese Green Deal is onze nieuwe groeistrategie, een strategie voor een groei die meer opbrengt dan hij kost. De strategie laat zien hoe we onze manier van leven, werken, produceren en consumeren kunnen veranderen om ons leven gezonder en onze bedrijven innovatiever te maken. We kunnen allemaal meedoen aan die transitie en ook allemaal profiteren van de kansen. Als we snel handelen, kan onze economie wereldleider worden. We moeten slagen, voor onze planeet en alles wat erop leeft, voor het natuurlijk erfgoed van Europa, voor de biodiversiteit, voor onze bossen en onze zeeën. En als we de rest van de wereld laten zien dat we duurzaam en toch concurrerend zijn, kunnen we andere landen overtuigen om ons te volgen.’

Vicevoorzitter Frans Timmermans: ‘We zitten in een noodtoestand voor het klimaat en het milieu. De Europese Green Deal is een kans om ons economisch model te hervormen en de gezondheid en het welzijn van onze burgers te verbeteren. In ons plan staat hoe we de uitstoot terugbrengen, het milieu gezonder maken, de natuur beschermen, nieuwe economische kansen scheppen en onze levenskwaliteit verbeteren. Er is voor iedereen een belangrijke rol weggelegd. Elke sector en elk land zal deel uitmaken van de transitie. Bovendien is het onze verantwoordelijkheid om er een eerlijke transitie van te maken en bij de Green Deal niemand aan zijn lot over te laten.’

De Europese Green Deal omvat onder andere een routekaart met maatregelen om grondstoffen efficiënter te gaan gebruiken in een schone circulaire economie en de klimaatverandering, het biodiversiteitsverlies en de vervuiling te stoppen. Ook is vastgelegd welke financiële instrumenten en investeringen nodig zijn en hoe we tot een inclusieve en eerlijke transitie kunnen komen.

De Europese Green Deal bestrijkt alle sectoren van de economie, met name vervoer, energie, landbouw en gebouwen, maar ook staal, cement, ICT, textiel en chemie.

Om die ambitie in wetgeving te gieten, zal de Commissie binnen 100 dagen na haar aantreden de eerste ‘Europese klimaatwet’ voorstellen. Om onze ambitie voor klimaat en milieu waar te maken, komt de Commissie ook met een biodiversiteitsstrategie voor 2030, een nieuwe industriële strategie, een actieplan voor een circulaire economie, een strategie van boer tot bord voor duurzaam voedsel en voorstellen voor een Europa zonder vervuiling. Ze maakt ook meteen werk van strengere uitstootdoelstellingen voor 2030 omdat we een realistisch traject naar 2050 moeten uitstippelen.

Om de doelstellingen van de Europese Groene Deal te halen, zijn grote investeringen nodig. De huidige klimaat- en energiedoelstellingen voor 2030 halen we alleen als we jaarlijks naar schatting 260 miljard euro extra investeren, ongeveer 1,5 procent van het bbp in 2018. Voor die investeringen moeten we de openbare en de private sector mobiliseren. Om daarbij te helpen zal de Commissie begin 2020 een investeringsplan voor een duurzaam Europa presenteren. Minstens 25 procent van de langetermijnbegroting van de EU moet worden besteed aan het klimaat, en ook de Europese Investeringsbank, de klimaatbank van Europa, zal bijdragen. Om private investeerders bij de groene transitie te betrekken, zal de Commissie in 2020 een groene financieringsstrategie presenteren.

In maart 2020 zal de Commissie een klimaatpact lanceren om de burger een stem en een rol in de nieuwe maatregelen te geven, informatie te delen, lokale initiatieven te promoten en oplossingen te verspreiden om anderen te inspireren.

Achtergrond

De klimaatverandering en de aantasting van het milieu vormen een existentiële bedreiging voor Europa en de wereld. Om die te keren heeft Europa een nieuwe groeistrategie nodig voor een moderne, efficiënte en concurrerende Europese economie die vanaf 2050 netto geen broeikasgassen meer uitstoot, voor groei niet meer van grondstoffen afhankelijk is, en niemand aan zijn lot overlaat.

De Europese Unie heeft al een goede staat van dienst als het gaat om het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen met behoud van economische groei. In 2018 was de uitstoot 23% lager dan in 1990 terwijl het bbp van de EU in dezelfde periode 61 procent is gegroeid. Maar we zijn er nog niet. Met haar uitgebreide ervaring kan de EU het pad effenen naar een groene en inclusieve economie.

De mededeling over de Green Deal zet de koers voor de komende maanden en jaren uit. In haar werk zal de Commissie zich laten leiden door de roep van het grote publiek, dat maatregelen eist, en door onweerlegbaar wetenschappelijk bewijs zoals in de verslagen van het IPCC, IPBES, de Global Resources Outlook en de EER SOER 2019. We baseren onze voorstellen op wetenschappelijke feiten en brede raadplegingen.

Een overweldigende meerderheid van de Europeanen vindt milieubescherming belangrijk (95%). Bijna 8 op de 10 Europeanen (77%) meent dat milieubescherming ook de economie kan stimuleren. De Eurobarometer over het milieu bevestigt dat de meeste EU-burgers voorstander zijn van EU-wetgeving en EU-investeringen op milieugebied.