De Specialist: ‘Coatings en de EN 1090’

Nu de EN 1090-1 al enige jaren van kracht is en langzaamaan de meeste bedrijven die stalen en aluminium bouwproducten vervaardigen, gecertificeerd zijn, geeft de norm zelf steeds minder problemen. Maar een onderdeel dat in de praktijk nog veel discussie blijft geven, is het coaten van staal conform de EN 1090 normen.

Coaten is een breed begrip, maar bij de bouwproducten gaat het (in geval van staal) over verzinken, thermisch spuiten en lakken. Veel grotere staalbouwers hebben een eigen coatingafdeling, maar ook veel bedrijven besteden coaten uit, vooral bij thermisch verzinken. Hele discussies zijn er gevoerd of de toeleverende coatingbedrijven ook EN 1090-gecertificeerd zouden moeten zijn of dat men niet in eigen bedrijf mocht lassen en ook coaten etc. Veel is hier terug te voeren op gebrek aan kennis vaak in combinatie met bepaalde belangen.

Het uitgangspunt van de EN 1090 is heel duidelijk, een bedrijf dat staal of aluminium bouwproducten vervaardigt, moet een gecertificeerd FPC hebben waarin vastgelegd is hoe dit bedrijf door inspecties en keuringen kan garanderen dat een bouwproduct aan de vereiste prestaties voldoet. Deze prestaties worden dan door deze fabrikant op de DoP (Declaration of Performance) aangegeven, zodat de koper weet waaraan het betreffende bouwproduct voldoet.

In dit FPC, dat regelmatig door een onafhankelijke externe auditor wordt gecontroleerd, staat hoe de fabrikant zijn productie georganiseerd heeft en welke keuringen en inspecties dit bedrijf uitvoert. Uitbesteden van coatwerk of het zelf uitvoeren staat dus altijd in dit FPC. En zo lang dit FPC aan de eisen van de EN 1090-1 en de EN 1090-2 (voor staal) voldoet, is het wettelijk in orde.

Kortom, een fabrikant van bouwproducten mag zelf bepalen of hij zelf gaat coaten of dit uitbesteedt aan een extern coatingbedrijf. Wel is het zo, omdat deze fabrikant de prestaties van het product verklaard en daar verantwoordelijk voor is, dat deze fabrikant dus ook verantwoordelijk is voor uitbesteed werk. Denk hierbij ook de verantwoordelijkheid voor het juiste materiaal middels de controle van het materiaalattest.
Het coaten moet voldoen aan de eisen van de norm, in geval van staal aan die van de EN 1090-2 en die zegt in hoofdstuk 10 dat het coatproces aan bepaalde normen moet voldoen:

• • Lakken conform de EN ISO 12944 en bijlage F
• • Verzinken conform de EN ISO 1461, EN ISO 14713-1, EN ISO 14713-2 en bijlage F
• • Thermisch spuiten conform de EN ISO 12679, EN ISO 12670 en bijlage F.

Vervolgens staat in hoofdstuk 12.6 hoe de coating geïnspecteerd dient te worden en bijlage F geeft ten opzichte van de doorverwezen normen enkele extra aanwijzingen hoe stalen bouwproducten gecoat moeten worden.

Nergens in de EN 1090 normen staat dus dat een externe coater zelf ook gecertificeerd moet worden. Sterker nog, de normen maken geen verschil tussen zelf doen of uitbesteden, zo lang maar aan de betreffende eisen uit hoofdstuk 10, 12.6 en bijlage F wordt voldaan. Geen discussie dus.

In mijn praktijk zie ik dat alle gerenommeerde coatingbedrijven al lang volgens de in hoofdstuk 10 genoemde normen werken. Ze kunnen eigenlijk niet anders omdat de kwaliteit dan onvoldoende zou zijn en ze klanten zouden verliezen. De enige eis waaraan een uitbestedende fabrikant van bouwproducten moet voldoen is het controleren of het coatbedrijf aan de betreffende norm voldoet. Wel zal de fabrikant na ontvangst van de extern gecoate bouwproducten de inspectie conform hoofdstuk 12.6 van de EN 1090-2 moeten uitvoeren (zoals in zijn FPC opgenomen zal moeten zijn).

Conclusie: de normen zijn hoewel op sommige punten erg omvangrijk, op dit gebied wel duidelijk en begrijpelijk. Er hoeven in de markt dus geen discussies te zijn.

Contact over dit onderwerp? www.vraagenaanbod.nl/specialist of hartgers@pkm.nl