Druk op arbeidsmarkt loopt steeds verder op

Onder de service- en onderhoudsbedrijven is de nood het hoogst: daar heeft meer dan 60 procent van de bedrijven tenminste één vacature uitstaan. Dit blijkt uit de Economische Barometer van Koninklijke Metaalunie.

  

Orderpositie binnenland

Wat opvalt is dat de waardering van de orderportefeuille en het bedrijfsresultaat harder groeit dan de realisatie en de verwachtingen. Het aantal ondernemers dat de orderportefeuille en het bedrijfsresultaat positief waardeert, ligt bijna op het niveau van 2007 en 2008. De realisatie en verwachtingen liggen daar in het eerste kwartaal van 2018 nog ruim onder. 

De orderpositie binnenland is bij 40 procent van de ondernemers toegenomen, iets meer dan in het vorige kwartaal. Bij 9 procent is deze afgenomen ten opzichte van het vorige kwartaal. Twee derde van de ondernemers geeft aan tevreden te zijn over de binnenlandse orderpositie. Ook voor het tweede kwartaal zijn de ondernemers positiever dan ze lange tijd geweest zijn. 40 procent verwacht een verdere toename terwijl 55 procent verwacht dat de binnenlandse orderportefeuille gelijk zal blijven. Slechts 6 procent van de deelnemers verwacht een afname. Onder de respondenten is de gemiddelde totale orderportefeuille in het eerste kwartaal sterk gestegen van gemiddeld 8,9 naar 11,1 weken.  

Orderpositie buitenland

Van de respondenten geeft bijna de helft aan te exporteren. 10 procent exporteert tot 10 procent van de omzet en de overige 37 procent exporteert gemiddeld 40 procent van de omzet. De ontwikkeling van de buitenlandse orderportefeuille is de afgelopen jaren grilliger dan die van het binnenland. Het exporterende mkb-metaal heeft een minder sterke groei van de orderportefeuille gerealiseerd dan in het vierde kwartaal van 2017. Net als in het vorige kwartaal nam bij vier op de tien exporterende bedrijven de orderpositie toe, terwijl deze bij 16 procent is afgenomen.  

De waardering van de orderportefeuille buitenland was in het vierde kwartaal van 2017 al sterk gestegen en is in het eerste kwartaal van 2018 verder toegenomen. Meer dan de helft van de exporteurs waardeert de buitenlandse orderpositie als gunstig. De verwachtingen voor het tweede kwartaal liggen bijna op hetzelfde niveau als een kwartaal geleden. Bijna 50 procent van de respondenten verwacht in het tweede kwartaal van 2018 een verdere groei van de buitenlandse orderpositie. 

Verkoopprijzen

In de afgelopen tien jaar wisten niet zoveel bedrijven hun verkoopprijzen te verhogen. Dit heeft te maken met de economische groei, maar ook met het feit dat veel ondernemers hun prijzen aan het begin van het jaar aanpassen. Een derde van de bedrijven heeft de verkoopprijs verhoogd terwijl bij de andere twee derde de prijzen ongewijzigd zijn gebleven.  

Personeel

De sterke stijging van medewerkers in het derde kwartaal van 2017 zette zich in het vierde kwartaal niet voort. In het eerste kwartaal van 2018 is het aantal bedrijven met meer medewerkers in dienst toch weer sterk gegroeid. Bij 31 procent van de bedrijven zijn er meer vaste medewerkers in dienst, terwijl er bij 7 procent juist minder mensen werken dan een kwartaal eerder. Het aantal bedrijven waar het aantal flexibele krachten toenam, komt overeen met de voorliggende kwartalen, een kleine toename. Net als in de voorliggende kwartalen is ook in het eerste kwartaal van 2018 nagenoeg de helft van de bedrijven op zoek naar nieuw personeel. Op dit moment heeft 47 procent van de deelnemers tenminste een vacature openstaan. Gemiddeld hebben deze bedrijven 2,0 vacatures openstaan. Afgezet tegen alle medewerkers hebben de respondenten voor 5,4 procent van hun personeelsbestand vacatures open staan (was vorig kwartaal 4,4 procent).  

Bedrijfsresultaat

Met de groei van orderportefeuille neemt ook de groei van het bedrijfsresultaat in het eerste kwartaal toe. Bij bijna de helft van de respondenten is het bedrijfsresultaat toegenomen terwijl dit bij een op de tien is afgenomen. Was de waardering van het bedrijfsresultaat in het vierde kwartaal van 2017 minder positief dan in het derde kwartaal, in het eerste kwartaal van 2018 is dit weer toegenomen. 63 procent van de bedrijven zegt tevreden te zijn met het bedrijfsresultaat tegen 3 procent die ontevreden is. Ook het te verwachten bedrijfsresultaat voor het tweede kwartaal van 2018 is weer hoger dan in voorgaande kwartalen. 45 procent van de deelnemers verwacht een toename terwijl 4 procent een afname verwacht (dat was 37 procent respectievelijk 7 procent). Het aantal bedrijven dat winst maakt lag in het eerste kwartaal van 2018 op een hoog niveau. 82 procent van de bedrijven geeft aan winst te maken, 4 procent maakt verlies en 13 procent zegt break even te draaien. 

  

Machinepark

De in het derde kwartaal van 2017 ingezette groei van ondernemers die denken meer te gaan investeren, zet ook in het eerste kwartaal van 2018 door. Verwachtte in het derde kwartaal per saldo 5 procent van de respondenten meer te zullen gaan investeren in machines, in het vierde kwartaal was dit opgelopen tot 10 procent en in het eerste kwartaal van 2018 is het toegenomen tot 11 procent. Dat wil zeggen dat er meer bedrijven zijn die aangeven meer te denken te gaan investeren in hun machinepark dan er bedrijven zijn die verwachten minder te gaan investeren. 27 procent van de respondenten geeft aan het komende halfjaar meer te gaan investeren in machines, terwijl 16 procent verwacht minder te gaan investeren.