Europa kwetsbaar in kunststof

Dit stelt Joop Poortenga, specialist in de kunststofmarkten. Hij geeft hieronder een analyse van de mondiale, maar vooral de Europese kunststoffenmarkt.

Analyse

De wereldmarkt voor kunststoffen bestaat uit drie geografische gebieden: Europa, het Verre Oosten en Noord- en Zuid-Amerika. Typisch was dat deze markten een eigen weg gingen, waardoor een prijsverschil tot een gunstiger deal kon leiden. Het afgelopen jaar bleek daar verandering in te komen. Door de globalisering waarbij grote westerse investeringsclubs, samen met buiten Europa gevestigde grotere producenten de koek kunnen verdelen, werd de kwetsbare rol van Europa als tekortschietende leverancier van grondstoffen keihard duidelijk.

Europa moet veel importeren

Europa moet materialen importeren. En niet zo weinig ook. In 2017 moeten wij tenminste 3,5 miljoen ton PE en PP in Europa invoeren, een gelijkblijvend exportvolume van 1,75 miljoen ton niet overschrijden en dan nog komen wij bij het minste of geringste ongelukje in beschikbaarheidsproblemen. Die onzekerheid stak begin 2015 de kop op, het woord schaarste zal de komende tijd de markt in zijn greep houden. Om een idee te geven. Elke werkdag in 2017 heeft West-Europa 250 volle containers PE en PP extra nodig om aan de vraag te voldoen. Het is even duidelijk dat Europa daar een prijs voor betaalt en geen ‘nee’ kan zeggen in de onderhandelingen. Het is in 2016 gelukkig rustig gebleven. Tijdelijke productiestoringen, branden en ongelukken in Ludwigshafen en Moerdijk stagneerden de voorziening van styreen monomeren voor de kunststofproducerende locaties, maar dat zijn gelukkig zonder al te veel schade inmiddels gepasseerde stations.

Meer plastics dan vissen

Er zijn tientallen soorten kunststoffen. De groei van PET is onomkeerbaar, PVC blijft een voortreffelijke grondstof voor de bouw, leidingen en kabels dienen infrastructuur en veiligheid, en dat alles tegen een uiterst gunstige prijs. Natuurlijk ook dankzij de lage olieprijs. Feit is dat kunststoffen al 40 jaar nauwelijks in prijs zijn gestegen, in talrijke specificaties leverbaar zijn en een bijdrage aan ons milieu leveren door al die lichtere uitvoeringen van onderdelen in auto’s of die verpakkingen die de houdbaarheid van voedsel verlengen. Er komt meer besef van de pluspunten die we aan plastics gaan toekennen, er is natuurlijk nog een lange weg te gaan zolang we lezen dat over een aantal jaren er meer plastics dan vissen in de oceanen gevangen worden.

Nieuwe productielocaties

Waar we al in 2016 de bekendmakingen van nieuwe productielocaties van de meer technische kunststoffen konden toejuichen, is het wel opvallend dat er tegenwoordig tenminste vier productielocaties zijn, elk met een redelijk grote capaciteit van 25.000 ton per jaar, van een identieke soort nylon. Dat wordt concurreren in een marktsegment waar eigenschappen als hoge temperatuurbestandheid en stijfheid worden gevraagd. Onder de motorkap of in E&E- toepassingen inmiddels al een betrouwbare plaats verworven en op zoek naar een voorsprong in het Verre Oosten ook daar een plaats in de markt te veroveren.

Idealisme is een schone zaak

Op de markt van ABS, Polyamide 6 en PS zullen geen spectaculaire ontwikkelingen meer plaatsvinden. Zij zijn als commodity-achtige kunststoffen ruim ingeburgerd. In tegenstelling tot de zorgvuldig geformuleerde regeneraten. De hogere prijs die betaald moet worden voor een selectief regranulaat is niet ondergeschikt aan de wens dit materiaal een hogere status te geven door met milieu- of circular economy-aspecten aan te komen. Idealisme is een schone zaak, maar tegen de hopeloos lage prijs van originele materialen is voorlopig niet op te boksen.