Europese staalsector moet veranderen om klimaatdoelen te halen

De Europese staalsector moet gaan investeren in nieuwe staalproductietechnologieën, wil het de doelstellingen uit het klimaatakkoord van Parijs halen. Als bedrijven op de huidige voet doorgaan wordt het emissiebudget in 2035 al overschreden.

Het rapport Steeling for Net Zero van Industry Tracker biedt een diepgaande beoordeling van tien van de grootste en meest impactvolle staalbedrijven, die goed zijn voor 68 procent van de primaire staalproductie in Europa, waaronder ArcelorMittal, Tata Steel, Thyssenkrupp en SSAB. Het onderzoek analyseert in hoeverre deze bedrijven geschikt zijn om transitieplannen uit te voeren en een netto uitstoot te bereiken, op basis van hun doelstellingen en bestaande activaportefeuilles.

De emissies van staal, die sinds het midden van de twintigste eeuw een stijgende lijn vertonen, zijn nu goed voor zeven tot negen procent van alle emissies wereldwijd, en de vraag naar metaal neemt toe.

De grootste bijdrage aan de emissies van het staalproductieproces wordt geleverd door de hoogoven. Dit is de belangrijkste methode om primair staal te maken, de hoogoven wordt al sinds de veertiende eeuw gebruikt. Met deze koolstofintensieve methode is er geen manier om de vereiste emissiereductie te bereiken om te voldoen aan de EU-doelstelling van een netto-uitstoot van nul in 2050. De reducties door efficiëntieverbeteringen zijn zo goed als tot stilstand gekomen – in de afgelopen twee decennia hebben de geanalyseerde bedrijven hun emissie-intensiteit met slechts gemiddeld één procent per jaar verminderd.

Hoogovens hebben een lange levenscyclus van ongeveer vijftien tot twintig jaar voordat ze moeten worden gemoderniseerd. Dit is een duur proces, dat gemiddeld 175 miljoen dollar kost, wat betekent dat deze ovens niet voortijdig kunnen worden stilgelegd zonder dat dit tot afschrijvingen leidt. Dit houdt het risico in dat bedrijven vast komen te zitten aan koolstofintensieve methoden, tenzij ze beginnen te investeren in nieuwe technologieën en hun overgang goed timen.

Uit de analyse van Industry Tracker blijkt dat deze bedrijven vóór 2030 moeten stoppen met het vernieuwen van hoogovens en tussen nu en 2033 de tijd hebben om te investeren in nieuwe technologieën, zoals groene waterstofstaalproductie. De kosten voor deze omschakeling ramen zij tussen de vier en 34 miljard dollar. Bedrijven zullen hiervoor een beroep moeten doen op overheidsfinanciering of samenwerkingen aan moeten gaan.

Acht van de tien geanalyseerde bedrijven hebben emissiereductiedoelstellingen: ArcelorMittal, Voestalpine, Tata Steel en Salzgitter hebben zich ertoe verbonden om tegen 2050 klimaatneutraal of koolstofneutraal te worden, terwijl SSAB ernaar streeft om dit tegen 2045 te bereiken. De meeste emissiereducties die in deze doelstellingen zijn opgenomen, komen echter na 2030, wanneer zij een groot risico lopen de kans te missen op investeringen in vitale nieuwe technologieën.

Uit de analyse blijkt wel dat enkele van de grootste Europese staalbedrijven – zoals SSAB, ArcelorMittal en Tata Steel – beginnen met de ontwikkeling van koolstofarme innovaties die nodig zijn om hun voetafdruk aanzienlijk te verkleinen. Het gaat onder meer om staalproductie op basis van waterstof, waardoor de emissies tot bijna nul kunnen worden teruggebracht, en om koolstofafvang, -benutting en -opslag (Carbon Capture Utilisation and Storage – CCUS), waardoor de emissies van de traditionele staalproductie op middellange termijn zouden kunnen worden verminderd.

70% van de bedrijven in het rapport zijn betrokken bij projecten voor de ontwikkeling van “blauwe” of “groene” waterstofproductie, waaronder ArcelorMittal, Thyssenkrupp en SSAB. Dit is bemoedigend omdat het aangeeft dat zij niet alleen investeren in staalproductietechnologieën op basis van waterstof, maar ook betrokken zijn bij de ontwikkeling van toeleveringsketens om ervoor te zorgen dat zij toegang hebben tot de grote hoeveelheden waterstof die nodig zijn om dit type duurzame staalproductie op te schalen.

De meeste van deze technologieën bevinden zich echter nog in een vroeg stadium en moeten snel worden opgeschaald en gecommercialiseerd om de wereldwijde klimaatdoelstellingen te halen.