Herstel economie staat haaks op welzijn van werknemer

Juist nu veel bedrijven kampen met personeelstekorten, is sprake van een sterke daling van het welzijn van werknemers. De werkdruk is gestegen, burn-out klachten liggen weer op het niveau van vóór corona en de loonkloof tussen werkvloer en de top neemt toe. In totaal nam het welzijn van werknemers in 2021 met 2 procent af, met verschillen tussen sectoren. Dat staat in contrast met 2020, toen het welzijn zeer sterk toenam. Dit blijkt uit de tweede editie van de Sectorale Welzijnsmonitor van ABN AMRO.

In de Sectorale Welzijnsmonitor van ABN AMRO is het welzijn van Nederlandse werknemers in 17 sectoren onderzocht op basis van 89 variabelen en zeven categorieën: werk-privébalans, gezondheid, persoonlijke ontwikkeling, economie, gelijke kansen, veiligheid en klimaat. De werkprivébalans en gezondheid daalden het meest, terwijl deze juist relatief zwaar wegen: deze worden door werknemers als het belangrijkste beschouwd voor het welzijn in hun werk. In de zorgsector bereikte de gezondheid van werknemers zelfs een diepterecord. Positief is dat in het bedrijfsleven de baanzekerheid is toegenomen en dat de loonkloof tussen mannen en vrouwen afnam: in 2015 lag het bruto-uurloon van vrouwen 16 procent lager dan dat van mannen; in 2021 was dit 13 procent. 

Economische groei

Uit het onderzoek wordt duidelijk zichtbaar wat een economische opleving in combinatie met arbeidsmarkttekorten doet met personeel. Het ziekteverzuim staat op recordniveau en maar liefst 8,6 procent van de werknemers had zelfs 20 verzuimdagen of meer. Het verminderde welzijn heeft volgens ABN AMRO kenmerken van een vicieuze cirkel. Waar krapte op de werkvloer is, ervaren meer medewerkers een grotere druk, waardoor ook zij zich eerder ziek melden. Als het ziekteverzuim toeneemt, wordt de druk op andere collega’s groter, waardoor ook zij snel tegen grenzen aanlopen en de kans op burn-out klachten groeit. Volgens ABN AMRO wordt met name in de laatste twee jaar duidelijk dat het welzijn van medewerkers haaks kan staan op de economische ontwikkeling: bij het uitbreken van de pandemie ging de druk voor veel werknemers van de ketel en nam het welzijn toe, terwijl de werkdruk bij het economisch herstel in 2021 juist aanzienlijk toenam, wat weer ten koste ging van het welzijn. Positief is dat het welzijn nog altijd hoger is dan voor de pandemie, maar de scores geven een verontrustend beeld voor 2022.

Ontwikkelen van vaardigheden

Uit de Welzijnsmonitor blijkt dat het moeilijk is om economische groei gepaard te laten gaan met meer welzijn voor werknemers. Deze haakse ontwikkeling breng volgens ABN AMRO echter meer dan alleen morele risico’s met zich mee. ‘Welzijn is belangrijk voor het aantrekken en vasthouden van personeel, terwijl krapte op de arbeidsmarkt deels structureel zal zijn. Minder aandacht voor welzijn heeft daarom niet alleen gevolgen voor werknemers, maar ook voor de continuïteit of zelf het voortbestaan van een bedrijf. Het kan ondernemers daarom helpen om net zulke harde doelen voor welzijn te stellen als voor financiële indicatoren’, vertelt Sonny Duijn, Econoom Thema’s van ABN AMRO. ‘Om personeel te behouden is rondom het ontwikkelen van vaardigheden en bieden van doorstroommogelijkheden de nodige winst te behalen. Er zijn meer werknemers die kansen zien bij een andere werkgever dan bij hun huidige baan. Daarnaast liggen er voor werkgevers mogelijkheden in het aanbieden van een aantrekkelijk opleidingsaanbod voor iedere groep werknemers binnen het bedrijf.’