15 mrt. 2021
3 minuten
De Tweede Kamerverkiezingen komen er weer aan. Zwevende kiezers kunnen de Stemwijzer invullen om een keuze te maken, dankzij Arjen Lubach kan dit nu zelfs in de vorm van een computerspel. Maar wat volgens Stichting Toekomstbeeld der Techniek mist in stemwijzers, is de link met technologie. Daarom creëerden zij zelf de Technologie Kieswijzer.
‘Problemen als het GGD datalek en de toeslagenaffaire maken het schrijnend duidelijk. Digitalisering heeft enorme impact op onze samenleving. Het is een maatschappelijk probleem, en daarmee een politiek probleem’, aldus Tweede Kamerlid Kees Verhoeven. Volgens hem is het hoog tijd dat digitalisering een politiek-volwassen onderwerp wordt, met veel hogere prioriteit.
Kees Verhoeven noemt digitalisering zelfs het belangrijkste politieke thema van nu: ‘Digitalisering is niet een of ander abstract fenomeen, dat puur gaat over technologie. Je hebt het over wezenlijke veranderingen, die belangrijke waarden in onze samenleving onder druk kunnen zetten. Zoals onze vrijheid en veiligheid, denk aan online privacy of fakenews, maar ook waarden als gelijkwaardigheid, non-discriminatie en verbondenheid. Digitalisering verandert de machtsverhoudingen tussen burgers, bedrijven en overheden. Je ziet verdienmodellen en controlesystemen ontstaan van bedrijven en overheden, die de burger in het nauw kunnen brengen. En dat kan niet. Kijk naar het GGD Datalek en de Toeslagenaffaire. Daaruit blijkt hoe groot de impact is op onze samenleving.’
Digitalisering staat in de politieke kinderschoenen, vindt Verhoeven. Neem het aantal serieuze debatten over digitalisering en technologie. ‘Weliswaar is er nu een Kamercommissie voor Digitale Zaken en er zijn wel kleinere debatten, maar een groot plenair debat is er nooit geweest. Dat is een gemis. Digitalisering moet veel meer aandacht krijgen. Ik zie het aan de kieslijsten van de politieke partijen. Partijen zetten nauwelijks kandidaten op de kieslijst die zich profileren met digitalisering en technologie. Datzelfde geldt voor de partijprogramma’s. Hier en daar gaat het er even over, en fragmentarisch, maar over technologie, nieuwe technologie en data wordt weinig geschreven.’
Digitale uitdagingen
Voor de toekomst ziet Verhoeven drie grote politieke uitdagingen. Eén is om als Europa een eigen positie te vinden in de internationale Tech-strijd. Verhoeven: ‘Twee is tegenmacht bieden aan de grote Tech-bedrijven, zodat de verdienmodellen niet leiden tot allerlei monopolies, desinformatie en privacyschendingen. De (data)macht van Google en Facebook, die zich eigenlijk alles kunnen permitteren. En drie is om de datazuchtige overheid zo te laten werken, dat de rechtstaat niet geschonden wordt. Zie de toeslagenaffaire. Als grote uitvoeringsorganisaties de wetten niet volgen, zijn de gevolgen enorm. Hoe dan ook moeten we keuzes maken. Daarom is het zo belangrijk dat digitalisering een serieus politiek-volwassen onderwerp wordt en dat er duidelijke standpunten ontstaan.’
Verhoeven roept kiezers op om de Technologie Kieswijzer in te vullen. Vooral omdat de Kieswijzer precies ingaat op de genoemde kernwaarden. Online privacy, desinformatie, fakenews, de macht van Big Tech. ‘Op al deze thema’s wordt naar de standpunten gevraagd. Dat is belangrijk, omdat partijen keuzes moeten maken. Kiezers moeten weten welke kant we opgaan. Het zijn steeds mensen die geraakt worden door technologie, als we het niet in goede banen leiden.’
