18 Jul. 2022
8 minuten
De Europese economie bevindt zich in een heel lastige situatie. De effecten van de oorlog in Oekraïne worden in de lidstaten van de EU steeds voelbaarder. Per 1 augustus is de import van steenkool vanuit Rusland verboden en bovendien dreigt nu ook de gaslevering vanuit dat land naar bijvoorbeeld Duitsland en andere Europese landen helemaal stop gezet te gaan worden. Of de gaslevering door Rusland naar de Bondsrepubliek beëindigd gaat worden zal in de loop van deze maand gaan blijken. Dat vermeldt Het Staaljournaal van Noviostaal van 15 juli 2022.
Feit is wel dat de Duitse regering maatregelen aan het voorbereiden is om de energievoorziening aan industrie en consument onder controle te houden, wat kan resulteren tot een, wellicht dringend, verzoek aan de zware industrie om de productie te gaan beperken en daarmee energie te besparen.
Voor de Duitse en wellicht ook voor de Nederlandse staalindustrie zou dat betekenen dat de afzet van gewalst staal verminderd gaat worden. Enerzijds kan dat leiden tot werktijdverkorting, waarvoor die bedrijven dan gecompenseerd zouden moeten worden. Anderzijds echter betekent dat een beperking van het aanbod op de staalmarkt, wat weer een positief effect zou kunnen hebben op de sterk gedaalde prijzen.
Een effect waar menige staalfabriek binnen de EU op zit te wachten. Immers, het staalverbruik binnen de Europese markt is behoorlijk afgezwakt vanwege problemen in de toeleveringsketen, zoals in de automobielsector, waardoor geplande productieaantallen niet bereikt kunnen worden. Echter inmiddels ook door de stagnerende economische ontwikkeling voortvloeiend uit de onzekerheid over de afloop van het Russisch-Oekraïense conflict, de oplopende rentes, de stijgende inflatie en deels ook door de financiële instabiliteit.
De huidige koersverhouding dollar versus euro van bijna 1 op 1, waar Noviostaal enige edities eerder al over schreef, maakt ook dat hoewel grondstofprijzen in dollars berekend lager zijn geworden, deze omgerekend in euro voor de EU-staalfabrieken toch gestegen zijn. De sterk verzwakte vraag naar staal in combinatie met de matige kooplustigheid van staalafnemers, lage importprijzen èn de fors gestegen energiekosten heeft menige staalproducent al doen besluiten productiecapaciteiten te beperken.
Zo zijn er Italiaanse fabrieken die de gebruikelijke jaarlijkse vakantiesluitingen al met twee tot vijf weken verlengen teneinde te proberen rust in de markt te brengen en een prijsstabiliteit te verkrijgen. De noordelijke EU-staalmakers lijken vastberaden te zijn geen verdere prijsdalingen te accepteren. Sommige spreken niet van productiebeperkingen, maar lijken die toch ingevoerd te hebben.
ThyssenKrupp zou naar verluidt enkele van haar verzinkingslijnen voor enige tijd uit productie gaan nemen. ArcelorMittal maakte onlangs bekend haar hoogoven in Duinkerken (capaciteit 1,5 miljoen ton) tijdelijk te sluiten vanwege de zwakke vraag. Er circuleren ook (niet bevestigde) geruchten dat Tata Steel NL ervoor gekozen hebben de productie van warmgewalste coils tijdelijk te beperken, maar daarvoor in de plaats een voorraad plakken (slabs) op te gaan bouwen. Enkele fabrieken in centraal Europa schijnen deels omgeschakeld te hebben naar de levering van halfproducten, zoals plakken, in plaats van gewalst staal aan te bieden. Dat laatste overigens niet alleen vanwege de hogere energieprijzen, maar ook vanwege haperende toelevering van gewenst voormateriaal. De Servische staalfabriek HBIS Group -in Chinese handen- heeft 1 van haar twee hoogovens, met een capaciteit van 2,2 miljoen ton, stilgelegd.
Wellicht overigens dat Europese staalmakers door de gewijzigde koersverhouding nu betere kansen zien op de verschillende exportmarkten. Ook daar is het echter dringen geblazen. Vanwege de eveneens in China ingezakte vraag naar staal, veroorzaakt door de zeer strenge lockdown maatregelen en de hoge voorraden gewalst materiaal, hebben verschillende staalproducenten diverse lijnen, zoals hoogovens en walsstraten, stilgelegd. In de eerste tien dagen van juli 2022 daalde daardoor de ruwstaalproductie met bijna 25.000 ton per dag. Daarmee werd in die periode bijna drie procent minder ruwstaal gemaakt dan in dezelfde periode vorig jaar.
Vanwege de weliswaar verwachte, maar nog steeds uitblijvende stimuleringsmaatregelen van de Chinese overheid, zijn deze fabrieken meer actief geworden op de exportmarkt. Zo exporteerden Chinese staalproducenten en handelaren in juni circa 7,5 miljoen ton, een stijging van ruim zeventien procent ten opzichte van juni 2021, en volumes zijn stijgende kijkend naar de uitvoercijfers van het afgelopen kwartaal. De binnenlandse vraag naar staal blijft er dus nog steeds zeer matig en veel insiders denken dat die situatie niet snel zal gaan verbeteren.
Ook in andere Aziatische landen, zoals Vietnam, is een duidelijke stagnatie in de behoefte aan staal zichtbaar. India had recentelijk een exportheffing van vijftien procent op staal ingevoerd wat geleid heeft tot binnenlandse productiebeperkingen. Maar inmiddels circuleren berichten dat de overheid zou overwegen deze heffingen op te schorten, waardoor verwacht mag worden dat, indien de regering daartoe zou besluiten, Indiase fabrikanten zich weer actiever op de exportmarkt zullen gaan melden.
De achterblijvende staalproductie betekent ook dat grondstofprijzen minder in trek zijn en dat is te merken aan de prijsontwikkeling. Zo noteerde men in India op 1 april 2022 voor ijzererts op de binnenlandse markt nog INR. 6.100 (ca. € 80) per ton, wat inmiddels, nu 3,5 maand later, gezakt is naar INR. 3.900 (ca. € 52) oftewel een daling van ruim 1/3. Ook andere grondstofprijzen zijn aan erosie onderhevig vanwege de eerdergenoemde teruggevallen behoefte. Uitzondering daarvan is schroot, waarvan de prijzen zich vorige maand herstelden.
De opwaartse trend van deze grondstof heeft in Turkije al geleid tot hogere binnenlandse prijzen voor warmgewalste coils. Voor de volledigheid echter: deze ontwikkeling is mede ook het gevolg vanwege de door de nationale regering onlangs ingestelde importheffing op Europese rollen staal.
Voor een opwaartse prijsontwikkeling van gewalst staal binnen de EU staan volgens Noviostaal nu wel heel veel seinen op groen. Natuurlijk is er de vrees dat de economie in het tweede halfjaar in een recessie zou kunnen belanden, maar voorlopig lijkt de vraag vanuit diverse branches zich enigszins te verbeteren, zelfs vanuit de automobielsector. Bovendien hebben servicecenters en handelaren lang gewacht met het plaatsen van nieuwe bestellingen voor hun eigen magazijn, onzeker als men was over de prijsontwikkelingen, vooral gevoed door de lage importprijzen, en vanwege de te hoge voorraden. Maar inmiddels zijn meer en meer afnemers gaan inzien dat de staalprijzen de bodem bereikt lijken te hebben.
Wat daarbij natuurlijk helpt is dat importen, die overwegend in dollars worden afgerekend, en mede rekening houdend met de vigerende importheffingen (Safeguards), voor afnemers in de eurozone als gevolg van de gewijzigde koersverhouding, duurder zijn geworden. Daarenboven kan het zomaar gebeuren dat de dollar nog sterker gaat worden. Bovendien bestaat de kans dat levertijden langer gaan worden indien meer EU-fabrieken zouden besluiten hun productievolumes nog meer te gaan reduceren. De meningen over hoe het verder zal gaan met de staalprijzen zijn zeker nog verdeeld.
Diverse staalproducenten zijn echter optimistisch gestemd over een snel herstel van de vraag naar staal, dat al eind deze maand zichtbaar zou moeten zijn. Ook is een toenemend aantal contacten en insiders de mening toegedaan dat prijsverhogingen in het verschiet liggen. Er circuleren zelfs al geluiden, dat een van de grotere producenten in de EU binnenkort zal gaan aanbieden met een basisprijs die vijftigeuro, of meer, per ton hoger zal liggen dan de huidige dagprijzen. De komende weken zal blijken of de markt dat zal accepteren.
Duitsland
Voor het eerst sinds 1991 vertoonde de handelsbalans van de Bondsrepubliek Duitsland een tekort. Het deficit werd veroorzaakt door de enorm gestegen energieprijzen en problemen in de aanvoer van onderdelen. De export daalde naar ruim 125 miljard euro, terwijl de import steeg naar bijna 127 miljard euro.
Autoproductie
In juni daalde de verkoop van voertuigen in Italië met vijftien procent naar ruim 127.000 st. Gerekend over de laatste twaalf maanden nam de verkoop af met 23 procent naar 684.000. Als oorzaken worden vooral genoemd het afnemend consumentenvertrouwen en de hogere energiekosten.
Volgens de CAAM (China Association of Automobile Manufacturers) zal het aantal autoverkopen in 2022 in China fors toenemen. De CAAM verwacht over juni 2,45 miljoen auto’s verkocht te hebben. Dat zou een stijging van 34,4 procent betekenen in vergelijking met de voorgaande maand en een plus van 20,9 procent jaar op jaar gerekend. In het eerste halfjaar 2022 verwacht CAAM twaalf miljoen verkochte auto’s te hebben geregistreerd (+7,1% t.o.v. 2021). De explosieve groei van verkochte voertuigen zou ook moeten leiden tot meer verbruik van staal, zo verwacht men.
Volkswagen
Naar verluidt overweegt de Volkswagen Group de productie van haar fabriek in Rusland te gaan stoppen. Andere automobielfabrikanten namen deze stap al eerder als reactie op de Russische invasie van Oekraïne in februari dit jaar. Het aantal voertuigen dat in de periode januari tot en met mei 2022 in Rusland werd geproduceerd is met ruim vijftig procent gedaald ten opzichte van hetzelfde tijdvak 2021.
China
Naar men verwacht zal China voor 2022 een daling van 25 tot dertig miljoen ton ruwstaal aan gaan kondigen, wat een neerwaartse bijstelling van circa 2,5-3 procent betekent op de prognose voor geheel 2022. De behoefte aan staal is deels afgezwakt vanwege de strenge COVID19 Lockdown alsmede vanwege de malaise in de bouwbranche veroorzaakt door de hoge schuldenlast in de vastgoedsector.
Noviostaal geeft per 15 juli 2022 de volgende indicatie voor de circa fabrieks-staalprijzen voor coils en kwartoplaat in euro per ton:
- Warmgewalste coils: 830 – 870
- Koudgewalste coils: 950 – 980
- Sendzimir verz. coils: 1000 – 1050
- Kwartoplaat: 1225 – 1325
Deze maand dalen de prijzen voor alle soorten. De daling loopt van 50 euro per ton voor Warmgewalste en Koudgewalste coils, naar 55 euro per ton voor Sendzimir verzinkte coils en 225 euro per ton voor Kwartoplaat, ten opzichte van de staalprijzen in juni 2022.
