Bij gerichte controles bij uitzendbureaus bleek vorig jaar in 22 procent van de gevallen sprake te zijn van illegale arbeid of onderbetaling. Het gaat vooral om Polen en Bulgaren. Uitzendbureaus met een keurmerk doen het daarbij niet betere dan de bureaus zonder keurmerk.
Bureaus met een keurmerk doen het met 21 procent geconstateerde tekortkomingen maar een fractie beter dan bedrijven zonder keurmerk (23 procent).
Dit blijkt uit 440 controles van de Arbeidsinspectie bij bedrijven waar overtredingen vermoed werden. Het
percentage overtredingen stijgt, want in 2009 was er nog bij 14 procent van zulke inspecties bij uitzendbureaus iets mis. De toeneming van het aantal overtredingen komt volgens de Arbeidsinspectie doordat de ‘verdachte’ bedrijven beter in het vizier komen, bijvoorbeeld door risicoanalyse. Ook de economische crisis kan een rol spelen. Daardoor zouden uitzendbureaus meer geneigd zijn om hun diensten zo goedkoop mogelijk aan te bieden.
De Arbeidsinspectie legde vorig jaar aan uitzendbureaus en inlenende bedrijven in totaal 194 boetes op, voor een bedrag van ruim 3,5 miljoen euro. De uitzendbranche heeft een keurmerk in het leven geroepen voor bureaus die zich aan de regels houden, zoals het werken met legale arbeidskrachten en het afdragen van belasting. Inleners mogen er vanuit gaan dat deze gecertificeerde bedrijven bonafide zijn. Uit de controles blijkt dus dat deze uitzendbureaus het niet veel beter doen dan hun collega’s zonder keurmerk.
Bulgaren en Polen
Bij illegale arbeid gaat het om bedrijven die zonder vergunning vreemdelingen laten werken. Vaak zijn het Bulgaren; voor hen moeten werkgevers een tewerkstellingsvergunning hebben. Ook trof de Arbeidsinspectie 37 mensen aan die als zelfstandige (zzp’er) waren ingehuurd, maar die eigenlijk als werknemer werden ingezet. Werkgevers proberen zo de wet te omzeilen. Voor zzp’ers is geen vergunning nodig. Onder de zogenaamde zpp’ers waren 35 Bulgaren.
Onder het miniumloon
Van ruim tweehonderd werknemers concludeerde de Arbeidsinspectie dat zij onder het minimumloon betaald kregen. In bijna driekwart van de gevallen betrof dit Pools personeel. De Arbeidsinspectie beboet de werkgever en dwingt die ook het achterstallige loon uit te betalen.
Bij een deel van de illegale tewerkstelling in Nederland zijn malafide uitzendbureaus betrokken. Daarom controleert de Arbeidsinspectie ieder jaar intensief in deze sector. Ze bepaalt vooraf bij welke bedrijven de kans op illegaal werk en onderbetaling het grootst is. Dat gebeurt onder meer op basis van meldingen en van een risico-analyse door de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (SIOD).
Wetsvoorstel
De sector en de overheid doen er van alles aan om de situatie te verbeteren. Zo heeft minister Kamp een wetsvoorstel bij de Kamer ingediend dat de Arbeidsinspectie toestaat de namen van overtreders bekend te maken, zodat de branche zelf maatregelen kan nemen. De Arbeidsinspectie heeft hierover afspraken gemaakt met de Stichting Normering Arbeid (SNA) die het keurmerk beheert.
Het wetsvoorstel bepaalt ook dat iedereen die personeel uitleent, zich vanaf 2012 moet registreren bij de Kamer van Koophandel. Verder gaat de Arbeidsinspectie fraude harder aanpakken met bijvoorbeeld hogere boetes. Ook komt er een voorlichtingscampagne over goed werkgeverschap.