Industrie vindt steeds moeilijker systems engineers

De industrie heeft een grote behoefte aan systems engineers. Echter, het is breed aanvaard dat om systems engineer te worden, iemand meerdere jaren ervaring in die bepaalde industrie nodig heeft.

Daarnaast vergt het vak een aantal competenties zoals het kunnen omgaan met onzekerheid en kunnen communiceren met verschillende soorten mensen zoals: techneuten, marketeers, projectmanagers en meer. Daardoor lukt het de industrie maar moeilijk om systems engineers te vinden. Professor Maarten Bonnema, hoogleraar Systems Engineering & Multidisciplinary Design, pleit voor meer ‘productie’ binnen dit vakgebied.

De Nederlands industrie is bijzonder sterk in het ontwikkelen van complexe systemen, denk aan ASML, Thales, VMI en Canon Production Printing. Een cruciaal ingrediënt voor deze ontwikkelprocessen is de onderlinge afstemming en de integratie van de subsystemen. Dit vakgebied heet: systems engineering.

Leerstoel SEMD

Bonnema vertelt: ‘In de leerstoel Systems Engineering & Multidisciplinary Design (SEMD) werken we op drie fronten aan het verkleinen van het gebrek aan systems engineers. We willen systems engineers die al werken in het veld productiever maken en nieuw opgeleide ingenieurs sneller productiever maken. Daarnaast willen we het vakgebied aantrekkelijk houden en meer systems engineers op de arbeidsmarkt brengen.’

‘Opleiden doen we in het prachtige systems engineering-vak. We leiden studenten op binnen de diverse bachelorprogramma’s aan de UT, zoals Industrial Design Engineering IDE, Mechanical Engineering ME en Electrical Engineering EE, evenals in alle UT EngD-programma’s en ook in trainingen voor bedrijven.’

‘Hoe werkt het systemsengineeringproces? Welke gereedschappen kunnen we daarbij gebruiken? En hoe moet een systems engineer ‘door het systeem denken’? Bij gereedschappen leggen wij de nadruk op eenvoudige tooltjes als het N² diagram en het 9-window diagram. Verder horen in de groep ontwikkelde A3 Architecture Overviews (A3AOs) en FunKey architecting in de gereedschapskist van een systems engineer.’

Door het systeem denken

‘Door het systeem denken’ wordt vaak systeemdenken genoemd (Systems Thinking). ‘Het blijkt makkelijker te zijn om te beschrijven wat een ervaren systeemdenker doet, dan om iemand op weg te helpen hierin. De ’12 Thinking Tracks’ die ik mede ontwikkelde, blijken een goede start te zijn. Zelfs ervaren systems engineers hebben baat bij het gebruik ervan: zij merken dat het een gemeenschappelijke taal oplevert om het systeem in z’n geheel te beschouwen,’ aldus Bonnema.

‘De UT-aanpak passen we toe in een aantal gebieden zoals: de high-tech industrie, de energietransitie, de overstap naar elektrisch vervoer, in de medische wereld en voor consumentenproducten.’

Verdere samenwerking

De SEMD-leerstoel van Bonnema in samenwerking met het SEKCT verzorgt reeds Systems Engineering trainingen aan ASML. Op 23 november tekenden de UT en ASML een Letter of Intent over het uitbouwen van deze trainingen naar drie niveaus: beginner, intermediate en expert. Deze drie trainingen komen beschikbaar voor een groot aantal ASML-medewerkers. Hierdoor versterkt de SE- expertise binnen ASML (nog) verder.