Krachtige innovatieagenda nodig voor Nederlandse hightech

De snelle ontwikkeling van technologieën als AI, quantum en fotonica en de maatschappelijke opgaven op gebied van duurzaamheid, gezondheid en veiligheid creëren nieuwe kansen voor de Nederlandse hightech. Om deze kansen te verzilveren, is een gezamenlijke strategie nodig van bedrijven, kennisinstellingen en overheid. Ook moet het Nationaal Groeifonds worden omgezet in een structureel financieringsinstrument voor R&D. Dat schrijft TNO in een nieuw gepubliceerd paper.

Met een omzet van ruim tachtig miljard euro in 2021, levert de hightech sector een belangrijke bijdrage aan het verdienvermogen van Nederland. TNO bekeek hoe de sector deze waarde voor de samenleving ook in de toekomst kan blijven leveren. De verwachting is dat in 2040 vijftig procent van de omzet wordt gegenereerd uit nieuwe waardeketens, zoals laser-satelliet communicatie en equipment voor duurzame energie. Om de Nederlandse concurrentiepositie in hightech te behouden, dient de sector 150 procent productiever te worden en te transformeren naar een 100 procent duurzame bedrijfsvoering. Voor meer strategische autonomie is het volgens TNO noodzakelijk dat we deze nieuwe waardenketens opbouwen en ons innovatiebeleid daar voor langere tijd op richten.

Nationale hightech strategie

Deze transformatie stelt de sector voor een aantal nieuwe opgaven. Zo moet Nederland beter worden in het sneller naar de markt brengen van innovaties en nieuwe technologieën, bijvoorbeeld met start-up- en scale-up programma’s en gerichte internationale samenwerking. Ook is er aanvullend beleid nodig voor het aantrekken van talent en is het van belang dat er een human capital agenda komt waarbij werving plaatsvindt op basis van vaardigheden in plaats van genoten opleiding. De Jong: ‘Om hightech bedrijven bij deze opgaven te faciliteren is een Nationale Hightech Strategie nodig, voortbouwend op onder andere de Nationale Technologiestrategie. We nodigen hightechbedrijven, kennisinstellingen en de overheid uit deze strategie samen uit te werken.’

Financiering R&D

TNO keek ook naar het Nederlandse innovatiebeleid en de onderzoeksfinanciering. Tot circa 2030 investeert Nederland fors in de transformatie van de hightechindustrie, vooral via de Nationaal Groeifonds programma’s. Het Nationaal Groeifonds geeft de hightechsector de komende jaren een belangrijke impuls, maar volgens TNO ontbreekt een strategische visie op de sector. Zo wordt de Europese Chips Act de komende periode in Nederland geïmplementeerd, terwijl een duidelijke doorvertaling hiervan ontbreekt en nodig is om doorbraken te realiseren op sleuteltechnologieën, zoals geavanceerde materialen, quantum en nanotechnologie.