Lassers en metaalbewerkers lopen verhoogd risico op kanker

Jaarlijks krijgen naar schatting zevenduizend Nederlanders kanker door blootstelling aan schadelijke stoffen of uv-straling op het werk. Dat blijkt uit onderzoek van TNO in opdracht van KWF Kankerbestrijding. Vooral werknemers in de bouw en industrie lopen risico, met name lassers en metaalbewerkers. Zij werken dagelijks met stoffen als lasrook, chroom-6 en dieselmotoremissies, die de kans op longkanker en andere ziekten aanzienlijk verhogen.

Lassers en metaalbewerkers worden vaak blootgesteld aan fijnstof en chemische dampen. Vooral lasrook is een bekend probleem. Sinds 2019 wordt deze stof beschouwd als zeer zorgwekkend en moet de blootstelling zoveel mogelijk worden beperkt. Toch blijkt uit inspecties dat veel bedrijven nog steeds onvoldoende maatregelen nemen.

Ook chroom-6, dat vroeger veel werd gebruikt in verf en coatings, blijft een risico. Bij het lassen van roestvaststaal kunnen schadelijke chroomverbindingen vrijkomen. Langdurige blootstelling vergroot het risico op longkanker en andere ernstige ziekten.

Volgens het onderzoek van TNO en KWF is werkblootstelling verantwoordelijk voor ruim een op de tien gevallen van longkanker in Nederland. Vooral asbest, kristallijn silica en dieselmotoremissies spelen daarbij een rol.

Volgens KWF-directeur Dorine Manson zou niemand kanker moeten krijgen door het werk. ‘Deze cijfers laten zien dat we daar nog ver van verwijderd zijn.’

Gebrekkige bescherming en naleving van regels

Ondanks de bekende risico’s blijft de naleving van veiligheidsmaatregelen achter. De Nederlandse Arbeidsinspectie constateerde afgelopen jaar dat vooral uitzendkrachten en tijdelijke medewerkers vaker worden blootgesteld aan gevaarlijke stoffen zonder de juiste bescherming.

Bovendien worden lang niet alle incidenten gemeld. De Arbeidsinspectie signaleert in haar jaarverslag dat arbeidsongevallen met blootstelling aan schadelijke stoffen vaak buiten beeld blijven. Hierdoor is het werkelijke aantal slachtoffers mogelijk nog hoger dan de schattingen van TNO.

Maatregelen voor een veiligere werkplek

Werkgevers in de metaalbewerking kunnen verschillende maatregelen nemen om werknemers beter te beschermen. Ventilatie en afzuiging bij laswerk, het gebruik van ademhalingsbescherming en regelmatige blootstellingsmetingen kunnen het risico aanzienlijk verkleinen. Ook bewustwording en training spelen een belangrijke rol, vooral voor uitzendkrachten en tijdelijke medewerkers.

De Arbeidsinspectie heeft in 2024 boetes en dwangsommen opgelegd aan bedrijven die de regelgeving niet naleven. Werkgevers doen er goed aan om de bestaande regels serieus te nemen en actief te werken aan een veiligere werkomgeving.