Metaalsector in zwaar weer

De metaalsector staat voor turbulente tijden. Dalende orders, stijgende kosten, toenemende concurrentie en geopolitieke spanningen zetten de industrie zwaar onder druk. Toch zijn er ook kansen voor bedrijven die zich weten aan te passen aan de veranderende marktomstandigheden.

Dat blijkt uit de sectoranalyse metaal van Allianz Trade. Sinds 2024 zien zij een duidelijke stijging in het aantal faillissementen binnen de metaalsector. Deze trend wordt gevoed door een combinatie van dalende vraag, lagere prijzen en stijgende kosten, waaronder energie en arbeid. Vooral kleine en middelgrote ondernemingen worden hierdoor hard geraakt.

In Nederland wordt voor 2025 een toename van vier procent in faillissementen verwacht, terwijl in België een stijging van maar liefst eenentwintig procent wordt voorspeld. Ondanks deze zorgwekkende cijfers zijn de huidige faillissementsniveaus in Nederland minder dramatisch vanwege eerdere stijgingen. Maar experts waarschuwen: de piek is nog niet bereikt.

Geopolitieke spanningen zetten sector onder druk

De wereldwijde geopolitieke situatie draagt bij aan de uitdagingen. De spanningen tussen de VS en China, gecombineerd met de recente invoering van importtarieven door de VS, raken de Europese metaalsector direct. Chinese producten die niet meer in de VS terechtkunnen, worden tegen lagere prijzen naar Europa geëxporteerd, wat de concurrentie voor Europese producenten verscherpt.

Daarnaast blijven de oorlog in Oekraïne en de verstoringen in de toeleveringsketen door mondiale conflicten de stabiliteit van de industrie beïnvloeden. Bedrijven worden geconfronteerd met schommelingen in grondstofprijzen en moeten strategisch omgaan met deze volatiliteit.

Innovatie biedt perspectief

Ondanks de uitdagingen liggen er kansen in innovatie en duurzaamheid. De vraag naar metalen die essentieel zijn voor hernieuwbare energie en elektrische voertuigen groeit gestaag. Overheidsinitiatieven om de overgang naar een koolstofarme economie te stimuleren, spelen hierin een grote rol. Bedrijven die vooroplopen in milieuvriendelijke productiemethoden en digitalisering kunnen profiteren van deze verschuiving.

Technologieën zoals kunstmatige intelligentie (AI), predictive maintenance en automatisering helpen bedrijven efficiënter te opereren. Slimme fabrieken en Industrie 4.0 bieden mogelijkheden om kosten te verlagen en productieverstoringen te voorkomen. Toch zijn de hoge investeringskosten een struikelblok voor kleinere bedrijven, wat een tweedeling in de sector veroorzaakt.

Milieu-eisen rond CO2-uitstoot, watergebruik en biodiversiteit zetten extra druk op de sector. Tegelijkertijd bieden ze kansen. Bedrijven die tijdig investeren in duurzame technologieën, zoals energie-efficiënte productiemethodes, kunnen een voorsprong nemen. In een scenario waarin de wereld tegen 2040 netto-nul uitstoot wil bereiken, kan de vraag naar kritieke materialen verviervoudigen.

Consolidatie als overlevingsstrategie

De hoge investeringskosten in technologie en duurzaamheid leiden tot een golf van fusies en overnames. Kleinere spelers worden steeds vaker opgeslokt door grotere partijen, die schaalvoordelen benutten om sterker te staan in de internationale markt. Deze consolidatie versterkt niet alleen de concurrentiepositie van Europese bedrijven, maar helpt ook om risico’s te spreiden.