Amsterdam
23 aug. 2018
4 minuten
Start-up Mokumono heeft de eerste vijftig volledig in Nederland geproduceerde fietsen afgeleverd. Het, met de rubberpers, geproduceerde aluminium fietsframe is ontwikkeld door Bob Schiller, die samen met zijn 28-jarige tweelingbroer in 2016 het eigen bedrijf Mokumono oprichtte. Uiteindelijk willen de broers in Nederland grote aantallen fietsframes produceren voor de grote fietsproducenten. De eerste gesprekken zijn gevoerd. Zowel met de fietsproducenten als met Nederlandse plaatbewerkers.
De Amsterdamse start-up hoopt met zijn frame-ontwerp de fietsindustrie terug te halen naar Nederland. De eerste serie die nu in productie is, dient als een eerste vingeroefening en als referentie voor de grote fietsproducenten. ‘Na de definitieve ontwikkeling van onze eigen fiets, de ‘Delta’, hebben we in december 2016 ons eigen bedrijf Mokumono opgericht. We zijn via Kickstarter een crowdfundactie gestart wat in mei 2017 resulteerde in 62 belangstellenden die voor een investering van 1.150 euro onlangs in het bezit zijn gekomen van een Delta fiets. In de zomer van 2017 hebben ook nog eens 161 mensen via crowdfund 85.000 euro aan kapitaal ingelegd.
Overigens is de eerste serie van 100 stuks bijna uitverkocht. Naast de 62 crowdfunders hebben we ook nog eens 23 fietsen verkocht voor 1.690 euro per stuk.
Afstudeerproject
Het idee voor de productie van een eigen frame komt van het afstudeerproject van Bob Schiller in 2011 aan de Design Academy in Eindhoven. Het concept was een bijna gelijkvormig frame, toen nog gemaakt met de kunststof 3D-printer. Tom is afgestudeerd op Environmental and Resources Management aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Binnen het team is Bob verantwoordelijk voor het ontwerp en productontwikkeling en Tom verantwoordelijk voor de marketing en de productieketen.
Na een artikel in NRC kreeg Witte van Moort uit Vriezenveen belangstelling. ‘Zij hielpen ons met de doorontwikkeling van het concept in aluminium plaatmateriaal. Uiteindelijk zijn we uit elkaar gegaan omdat Witte van Moort vooral geïnteresseerd was om het te produceren door het frame te dieptrekken. Maar dat is een dure productiemethode en voor ons in dit stadium niet rendabel. Een beetje dieptrekmatrijs kost als gauw zo’n 60.000 tot 80.000 euro’, weet Tom Schiller.
Productie
‘Dieptrekken is in dit stadium geen goede oplossing. Mijn broer Bob had eerder al eens contact gehad met Bernhard van de Poel van Phoenix 3D Metaal uit Eindhoven. Dat bedrijf is gespecialiseerd in rubberpersen.’ Rubberpersen is een omvormingstechniek waarbij een rubber kussen wordt gebruikt om metaalplaat te vormen. De materiaaleigenschappen van het rubber zorgen ervoor dat het kussen terugkomt in zijn oorspronkelijke vorm wanneer deze weer van het matrijsdeel los komt. ‘Het grote voordeel van deze techniek is dat er slechts één matrijsdeel nodig is, het rubber neemt zowel de functie van tweede matrijsdeel als plooihouder over. Daardoor bedragen de kosten voor de mal maar een derde van die bij dieptrekken. Nadeel van rubberpersen is dat het een langzaam proces is, doordat je elke framehelft in twee handelingen perst, maar dat is in ons geval (nog) geen probleem. Bij rubberpersen heb je het over een productietijd van enkele minuten per framedeel, terwijl dieptrekken enkele tientallen seconden kost per framedeel.’
Een belangrijke aanvullende bewerking na het rubberpersen is het 3D-nasnijden van het product met een CNC-gestuurde 3D-lasersnijmachine. Dat is in dit geval overgelaten aan 3Dtec uit Bergeijk die beide geperste helften pas snijdt en vervolgens met een laserlasmachine aan elkaar last.
Opschalen
‘Nu is het van belang om op te schalen naar grote aantallen. Dat betekent ook dat we langzamerhand op zoek zijn naar vaste investeerder(s).’ De broers zitten niet stil. De eerste contacten voor grootschalige productie voor derden zijn gelegd. Als eerste met een Engelse fietsproducent voor de productie van frames voor 5.000 loopfietsjes. Ze hebben medio juli een offerte neergelegd bij de Engelse fietsproducent. Daar waar de eerste 100 fietsframes zijn gevormd met behulp van een rubberpers van Phoenix 3D Metaal, is de offerte voor de loopfietsjes wel op basis van dieptrekken. Het typische scherpe frame van de Delta is hier losgelaten en is er gekozen voor een veiliger en hoekiger frame. Verder is er een ontwerp gemaakt voor drie groottes waarbij met framemaat kan worden gevarieerd door buiselementen op verschillende plekken op het frame te lassen.
‘Voor de productie van het kinderfietsframe hebben we gekozen voor een samen werking met VDL VDS uit Hapert omdat die het gehele productieproces van persen, lassen en lakken aankunnen, waardoor we een nog snellere levertijd kunnen realiseren’, aldus Tom Schiller. ‘In samenspraak met VDL VDS hebben we nu onze offerte neergelegd bij de Engelse fietsenmaker.’
Levertijd
Naast dit contact voert Mokumono gesprekken met twee Nederlandse producenten van e-bikes. ‘Kijk’, zegt Tom Schiller, ‘wat de grote fietsproducenten bij ons brengt, is de levertijd. Er zijn er bij die hun frames laten maken in China en dat betekent lange levertijden, soms wel zeven maanden. Wij kunnen de frames veel sneller leveren, in ieder geval binnen 30 dagen en dat kan na finetunen nog sneller’, meent Schiller. ‘De gesprekken met de e-bike-producenten lopen, maar ik ben bang dat het lange sales-cycles zullen zijn. Ik verwacht dat er wel een paar maanden overheen zullen gaan voordat het tot een deal komt. De grote fietsproducenten willen sneller nieuwe modellen op de markt kunnen brengen. Dat is met een levertijd van zeven maanden niet te realiseren. Daarom komen ze bij ons.’