Monteur komt om bij reparatie aan aardappelpootmachine

Tijdens het Safety Event op 12 mei 2015 (zie Safety Event) werd deze rechtszaak genoemd door advocaten van Van Diepen Van der Kroef als een voorbeeld waarbij de werkgever niet aansprakelijk gesteld werd. Het komt veel vaker voor dat de werkgever aansprakelijk wordt gesteld voor schade die een werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden lijdt.   

Veiligheidsstangen

Een monteur had de opdracht gekregen om de naaf van de as van een aardappelpootmachine te vervangen omdat deze was afgebroken. De bunker op de aardappelpootmachine was gevuld met ongeveer 1500 kilo pootaardappelen. De bunker werd op hoogte gehouden door hydraulische cilinders. Om bij problemen met de hydraulica ervoor te zorgen dat de bunker op hoogte bleef, was de aardappelpootmachine voorzien van veiligheidsstangen. Deze stangen waren niet geplaatst. De monteur demonteerde de as. Een collega hielp hem daarbij: “Wij hebben die ene as vervangen. … Toen de as erdoorheen zat, zei mijn collega dat het voldoende was, dat ik kon gaan. Ik wist niet dat hij op dat moment ook iets met die sensor en hectareteller zou gaan doen.”

Ongeluk

De monteur besloot vervolgens om een sensor en een teller (om het aantal hectares te meten) die in de weg zaten voor het monteren van de nieuwe as te verplaatsen. Kennelijk wilde hij de strip waarop de sensor was geplaatst verplaatsen en wilde hij daarvoor een gaatje boren in de bevestigingsplaat van de hydraulische cilinder. Hiertoe bevond hij zich onder de niet met stangen vastgezette bunker. Kennelijk boorde hij hierbij door de bevestigingsplaat in de hydraulische cilinder. Daardoor spoot de olie uit de cilinder en verloor de volle bunker de benodigde tegendruk om deze op hoogte te houden. De bunker viel naar beneden doordat de aanwezige veiligheidsstangen niet waren geplaatst en de monteur raakte bekneld tussen de bunker en het onderstel. Hij liep ernstig letsel op waaraan hij overleed.

Zorgplicht

Het slachtoffer werkte al 35 jaar als monteur en was uitstekend opgeleid en zeer ervaren. Hij organiseerde met grote regelmaat zogenaamde toolboxmeetings waarin alle medewerkers expliciet werden geïnstrueerd over veilig werken met onder andere machines. Daardoor was hij ook bekend met alle veiligheidsmaatregelen en het doel en de noodzaak daarvan. Kort voor het ongeval had hij nog met zoveel woorden gewezen op de gevaren van cilinders en de noodzaak van het veiligstellen daarvan.

Naar het oordeel van de kantonrechter is onder deze omstandigheden de werkgever niet tekortgeschoten in de op haar rustende zorgplicht als bedoeld in artikel 7: 658 BW. De werkgever mocht ervan uitgaan dat de werknemer voor uitvoering van zijn werkzaamheden de veiligheidsstangen zou plaatsen op het belang waarvan hij anderen had gewezen. Verdere of andere maatregelen als een veiligheidsinventarisatie waarin plaatsing van veiligheidsstangen werd voorgeschreven, verdere instructie en toezicht konden van haar niet worden verwacht als maatregelen die redelijkerwijs nodig waren om ongevallen als dat van werknemer te voorkomen.

De werkgever hield met grote regelmaat streng toezicht op de veiligheidsverplichtingen en zowel werkgever als werknemer beschikten over een VCA-certificering. Zij voldeed aan alle aan haar in redelijkheid als werkgever te stellen eisen. Zij is dan ook niet aansprakelijk voor het ongeval en is niet tekortgeschoten in haar zorgverplichtingen.

Zie rechtszaak (uitspraak 4 november 2009, publicatie, 5 april 2013 )