Nationale Staalbouwdag 2012: Staalbouw maakt werk van footprint

Donderdag 4 oktober kun je op de Nationale Staalbouwdag gratis kennis maken met de laatste ontwikkelingen op het gebied van het bouwen met staal. Vraag en Aanbod liet zich nu al bijpraten door Bauke Hoekstra Bonnema, general manager van het Construction Centre van Tata Steel. Rode draad van dit gesprek is duurzaamheid, wat terug te voeren is op drie speerpunten: verlagen van de carbon footprint, verlenging van de levensduur van constructies (en dak- en gevelbekleding) en energiebesparing door toepassing van staalproducten.

Hoekstra Bonnema is geen onbekende in de staalbouwwereld. Naast zijn werkzaamheden bij Tata Steel is hij bestuurslid van de stichting Bouwen met Staal en als dusdanig nauw betrokken bij de organisatie van de Staalbouwdag. In die functie is hij actief betrokken bij de organisatie van de lezingen- en het expositieprogramma. Ook heeft hij bemoeienis met de Tata-Liemar Land Rover Driving Xperience, niet in de laatste plaats omdat de Landrover gebruik maakt van hogesterktestaal. Maar daarover verderop meer.

Footprint

We beginnen het gesprek met Hoekstra Bonnema met een mondiaal onderwerp, namelijk het verlagen van de carbon footprint. Hij vertelt over de inspanningen van zijn werkgever Tata Steel in IJmuiden, die wereldwijd tot de top tien behoort van staalbedrijven met de laagste CO2-uitstoot per ton geproduceerd staal. ‘Vergeleken met 1989 verbruikt Tata Steel in IJmuiden nu 28 procent minder energie bij de productie van een ton staal.’
‘En in Europees verband’, vertelt Hoekstra Bonnema, ‘werken we aan het nog verder omlaag brengen van de CO2-uitstoot bij de productie van staal.’ Hij refereert aan het Ulcos (Ultra Low CO2 Steelmaking) project HIsarna. Dat is een samenwerking van alle grote Europese staalbedrijven en diverse onderzoeksinstituten, gesteund door de Europese en Nederlandse overheid. De eerste proefinstallatie ter wereld is vorig jaar in IJmuiden in gebruik genomen. De tweede proefcampagne gaat in oktober van start. Het HIsarna staalproductieproces is een deels bij het staalbedrijf in IJmuiden bedacht milieuvriendelijker alternatief voor het huidige hoogovenproces. Met Hisarna wordt het voorbewerken van de grondstoffen van ruwijzer tot sinters, pellets en cokes overbodig. Dit bespaart op termijn energie en dus CO2, maar zal ook milieuvoordelen opleveren voor de directe omgeving. ‘Dit productieproces reduceert de CO2-uitstoot met minimaal 20 procent. De volledige doorontwikkeling duurt nog zeker tien tot twintig jaar, maar de eerste stappen zijn gezet en de eerste resultaten zijn positief’, aldus Hoekstra Bonnema.

Hogesterktestaal

Verdere verlaging van de footprint is mogelijk door toepassing van hoge-sterktestaal, dat dus ook is gebruikt in de nieuwe Landrover, die we tijdens de Staalbouwdag kunnen zien rijden of waarin we zelf kunnen rijden (zie nationalestaalbouwdag.nl/Events). In dit artikel beperken we ons tot het hogesterktestaal dat in gebouwen wordt gebruikt, de balken en liggers dus. Hiervoor is in de hogesterkte uitvoering voor dezelfde toepassing minder staal nodig, hetgeen dus een lagere footprint oplevert. Om dit te onderstrepen noemt Hoekstra Bonnema als voorbeeld de Eiffeltoren: ‘Als we de Eiffeltoren nu zouden bouwen dan konden we volstaan met een derde van het aantal tonnen staal oftewel nu kunnen we met dezelfde hoeveelheid staal drie Eiffeltorens bouwen.

Praktisch gezien is door de jaren heen het staalgebruik verschoven van S235, S460 naar S690 staal. Vooral voor bruggen zetten we het S460 staal in’, weet Hoekstra Bonnema, ‘en dat levert een gewichtsbesparing op van ongeveer 30 procent.’ Je kunt draagconstructies niet onbeperkt sterker maken ten gunste van het gewicht. ‘Nee’, zegt Hoekstra Bonnema, ‘je moet natuurlijk ook rekening houden met de stabiliteit van een gebouw.’

Levensduurverlenging

Het tweede speerpunt voor de staalbouwers is de levensduur. Hoekstra Bonnema: ‘Die is voor staal in principe oneindig. Een stalen gebouw is namelijk eenvoudig aan te passen. Door de geschroefde gevels en vrij bereikbare leidingsystemen zijn stalen gebouwen eenvoudig om te bouwen voor een andere gebruiksfunctie. Indien het gebouw uiteindelijk gesloopt wordt, kunnen de stalen onderdelen gedemonteerd en hergebruikt worden. En als dat niet kan, worden de stalen elementen in een gebouw altijd gerecycled tot nieuw staal waarvan weer gevelelementen, balken of liggers geproduceerd kunnen worden voor een nieuw gebouw. Staal verbruik je dus niet, je gebruikt het.’

Tata Steel Construction Centre

Het themanummer Natioanel Staalbouwdag met het volledige interview met Hoekstra Bonnema zoals gepubliceerd in Vraag en Aanbod van 27 september 2012:

 VRENA-M_27-09-12_27.
Nationale Staalbouwdag

Donderdag 4 oktober vormt Hangaar 2 in Katwijk aan Zee het podium voor de Nationale Staalbouwdag 2012. Dit jaarlijkse evenement voor (staal)bouwend Nederland biedt een even vertrouwde als verrassende mix van netwerken, ontspanning en informatievoorziening over nieuwe ontwikkelingen in en voor het bouwen met staal. Het motto: ‘Staal gaat het maken’. 

Bezoek aan de Nationale Staalbouwdag is gratis. Hier inschrijven .